جاهای دیدنی کاشمر
کاشمر از شهرهای پرجاذبه استان خراسان رضوی است و آثار باستانی و تاریخی فراوانی را در بر می‌گیرد. از نقاط قوت کاشمر بافت شهری آن است که طراحی بسیار زیبا و منحصربه‌فردی دارد. قدمت این شهر زیبا و تماشایی بیشتر از ۲۰۰۰ سال است و اغلب ابنیه تاریخی آن به قرن هشتم هجری قمری تعلق دارند. گشت و گذار در باغ‌های سرسبز و تاکستان‌های باشکوه کاشمر یکی از بهترین سفرها را برای گردشگران رقم می‌زند. در مجله گردشگری دوباره سفر فهرستی از جاهای دیدنی کاشمر آورده شده و می‌توانید اطلاعات گردشگری خود را درباره این شهر افزایش دهید.
معروف‌ترین جاهای دیدنی کاشمر
کاشمر با جاذبه‌های فراوان خود یکی از توریستی‌ترین شهرهای شرقی ایران محسوب می‌شود و جاهای دیدنی فراوانی دارد. در ادامه به معروف‌ترین جاذبه‌های این شهر خواهیم پرداخت.
مسجد جامع کاشمر
در محدوده میدان مرکزی کاشمر یکی از زیباترین جاذبه‌های تاریخی یعنی مسجد جامع کاشمر وجود دارد که دسترسی به آن بسیار آسان است. این مسجد از کتیبه‌ای به تاریخ ۱۲۱۳ هجری قمری برخوردار است و نشان‌دهنده ساخت مسجد در زمان قاجاریه است. مسجد جامع هنگام حاکمیت مصطفی قلی خان میش مست و عبدالعلی خان ساخته شد. این مسجد توسط سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ثبت شده است و ساختار پرشکوهی دارد و در عین حال ساده است. از بخش‌های مختلف آن می‌توان به شبستان، صحن و ایوان اشاره کرد. همچنین پیرامون مسجد غرفه‌های متنوع وجود دارند که از جنس آجر و دارای ایوان مقرنس کاری هستند. شبستان‌های مسجد ستون‌دار هستند و در ضلع جنوبی مسجد واقع شده‌اند. در محراب و ایوان نیز از تزیینات کاشی کاری معرق استفاده شده و جلوه زیبایی به مسجد بخشیده‌اند.
بنای امامزاده سید مرتضی علیه‌السلام
یکی از جاهای دیدنی کاشمر متعلق به بنای امامزاده سید مرتضی علیه‌السلام است که ۵ کیلومتر با شمال شهرستان کاشمر فاصله دارد. این بنا در مجموعه جدیدالاحداث واقع شده است. امامزاده سید مرتضی از برادران امام رضا هستند و از مهم‌ترین زیارتگاه‌های کشور به شمار می‌رود. امامزاده سید مرتضی توسط امویان در قرن دوم هجری در همین مکان به شهادت رسید و دفن شد. این بنا در یک محوطه ۱۸۰۰ متری قرار دارد و از بخش‌های آن می‌توان به گنبد، صحن و ایوان کاشی کاری شده اشاره کرد. بنای امامزاده سید مرتضی در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. این بنای باشکوه از سبک معماری صفوی برخوردار است و پیش از آن تخریب شده بود.
یخچال طبیعی بند قرا
یخچال طبیعی بند قرا از جاهای دیدنی کاشمر در ۷ کیلومتری روستای بند قرا است. این جاذبه طبیعی آب و هوای خاصی دارد و یکی از سردترین نقاط شهرستان کاشمر به شمار می‌رود. دارای یخ‌های فراوان با اشکال متفاوت است که چشم‌انداز خیره‌کننده‌ای به روستاهای اطراف خود بخشیده است. این جاذبه طبیعی بسیار مورد استقبال گردشگران قرار گرفته و یکی از بهترین مکان‌ها برای عکاسی شناخته می‌شود. از مهم‌ترین نکات این جاذبه می‌توان به وجود یخ در تمام فصول سال اشاره کرد و روستاییان تا همین چند سال پیش یخ موردنیاز خود را از این محل تأمین می‌کردند.
کاروانسرای حاج کاظم
از دیدنی‌ترین جاهای کاشمر می‌توان به کاروانسراهای آن اشاره نمود که در گذشته اهمیت بسیار ویژه‌ای به خصوص برای رهگذران داشتند. کاروانسرای حاج کاظم از بناهای اصیل ایرانی است و معماری قابل توجهی دارد. این کاروانسرا دارای تعداد زیادی حجره است و از طاق‌های آجری بسیار زیبا پوشیده شده‌اند. معماری کاروانسرا به اوایل دوران پهلوی تعلق دارد. حجره‌ها از کاربرد تجاری برخوردار هستند و یکی از مراکز اصلی خرید و فروش در گذشته به شمار می‌رفتند. کاروانسرای حاج کاظم دارای مساحت ۳۰۰۰ متر مربع است و تعداد حجره‌های آن به ۱۲ حجره می‌رسند. این کاروانسرا دارای چشم‌انداز خیابان بوده و از فضاهایی به شکل حجره و انبار برخوردار است. کاروانسرای حاج کاظم در نزدیکی بسیاری از جاذبه‌های گردشگری کاشمر قرار دارد.
آبشار و آبگرم کریز یکی از جاهای دیدنی کاشمر
یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی کاشمر که در لیست جاذبه‌های طبیعی قرار می‌گیرد آبشار و آبگرم کریز است. این اثر زیبا ۱۵ کیلومتر با شهر ریوش و ۳ کیلومتر با روستای کریز فاصله دارد. این مکان از آب گرم با خاصیت دارویی و درمانی برخوردار است و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر واقع می‌شود. بسیاری از گردشگران برای استفاده از خواص درمانی از این جاذبه استفاده می‌کنند. در این محل رودخانه خروشان و پرآبی وجود دارد که یکی از زیباترین تفرجگاه‌های کاشمر به شمار می‌رود. آب رودخانه شیرین و گوارا است و می‌توانید از چشمه‌سارهای آن آب نوشیدنی دریافت کنید. از مناطق خوش آب و هوا در فصل بهار و تابستان محسوب می‌شود و برای گردش یک روزه گزینه مناسبی است.
باغ مزار کاشمر
یکی از بهترین جاهای دیدنی کاشمر باغ مزار است که افراد بومی آن را با نام امامزاده حمزه نیز می‌شناسند. مسجد امامزاده حمزه مهم‌ترین بخش از این جاذبه است که به‌عنوان کهن‌ترین مسجد کاشمر نیز شناخته می‌شود. مسجد دارای کاشی کاری‌های چشم‌نواز بوده و در گنبد آن از کاشی‌های سبز رنگ استفاده شده است. در نمای بیرونی گنبد و بنا آیینه کاری‌های بسیار زیبا به کار برده شده است. این مسجد در میان درختان سرو کهنسال احاطه شده و از فضای سرسبز شگفت‌انگیزی بهره‌مند است.
محوطه گردشگری کوه سرخ و روستای نامق
از جاهای دیدنی کاشمر که برای گشت و گذار پیشنهاد می‌شود می‌توان منطقه گردشگری کوه سرخ و روستای نامق را نام برد. این محل با شمال شهر کاشمر ۵ کیلومتر فاصله دارد و یکی از نزدیک‌ترین آثار توریستی به شهر ریوش شناخته می‌شود. این منطقه دارای آب و هوای دلپذیر و مطبوع است و اقلیم متفاوتی دارد. مردمان محلی و گردشگران برای برپا کردن کمپ در این محل گرد هم می‌آیند.
از نکات مورد توجه آن می‌توان به وجود پوشش گیاهی غنی و باغات بسیار زیبا اشاره کرد و یکی از بهترین تفرجگاه‌های شهرستان کاشمر را به خود اختصاص می‌دهد. در کوهستان‌ها گیاهان دارویی متنوعی وجود دارند. روستای نامق در کنار کوهستان سرخ قرار دارد و سرشار از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری است. با توجه به موقعیت جغرافیایی این منطقه روستای نامق در یک منطقه کوهستانی واقع شده و دارای باغ‌های میوه و ابریشم است که از مهم‌ترین فرآورده‌های روستایی محسوب می‌شوند. مردمان در این محل به دامداری، کشاورزی و تولید صنایع دستی مانند قالی مشغول هستند.
قلعه گبر حصار
قلعه‌ها از مهم‌ترین جاهای دیدنی کاشمر هستند و تاریخچه بسیار غنی دارند. یکی از آنها قلعه گبر حصار است که تمدن این منطقه را نشان می‌دهد. قلعه گبر حصار در روستای خضربیگ واقع شده که از توابع شهر کاشمر به شمار می‌رود. این قلعه امروزه به‌صورت ویرانه مشاهده می‌شود و بیانگر تمدن خراسان است. قلعه گبر حصار در سال دوم تا پنجم هجری قمری مورد استفاده قرار می‌گرفت و دارای سکنه بود. امروزه تنها بخشی از بقایای آن باقی مانده‌اند.
مدرسه حاج سلطان العلما
از دیگر جاذبه‌های تاریخی و جاهای دیدنی کاشمر مدرسه حاج سلطان العلما را می‌توان نام برد که در ابتدای خیابان امام قرار گرفته است. در بین مدارس حوزه و علمیه شهر کاشمر قرار گرفته و در سال ۱۳۳۰ هجری قمری ساخته شد. معماری جالبی دارد که مهم‌ترین بخش آن متعلق به صحن مرکزی است. در چهار طرف صحن، ایوان‌های شمالی و جنوبی و حجره‌های دو طبقه قرار گرفته‌اند. از دیگر بخش‌های آن می‌توان به مطبخ، بادگیر، مدرسه، اتاق‌های محل اقامت طلاب و ایوان‌ها اشاره کرد. مدرسه حاج سلطان العلما به طور کلی ۴۰ اتاق دارد و یکی از مطرح‌ترین مکان‌های کاشمر شناخته می‌شود.
یخدان فروتقه
از بناهای زیبا و جاهای دیدنی کاشمر یخدان فروتقه را می‌توان نام برد که به دوران قاجار تعلق دارد. این یخدان توسط خشت خام ساخته شده است. در زمستان به ذخیره و نگهداری یخ در آن می‌پرداختند و در ایام گرم سال مانند فصل تابستان از یخ‌ها بهره‌برداری می‌کردند. این اثر زیبا از مهم‌ترین مکان‌های کاشمر است و یکی از نمادهای تاریخی استان خراسان به شمار می‌رود و در روستای فروتقه قرار دارد. یکی از بهترین مکان‌ها برای ثبت عکس و خاطره محسوب می‌شود. برخلاف تصور بازدیدکنندگان زیادی به این مکان مراجعه می‌کنند و خیلی با نام آن آشنا هستند. در گذشته به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین یخدان‌های ایران محسوب می‌شد و اهمیت زیادی در بین روستاییان و مردم محلی داشت.
آرامگاه شهید سید حسن مدرس
در سال ۱۳۶۳ شمسی یکی از جاهای دیدنی کاشمر به نام آرامگاه شهید سید حسن مدرس ساخته شد. این شهید در ابتدا یک مقبره کوچک داشت که سپس آرامگاه باشکوهی در میان یک باغ وسیع برای او ساختند. شهید سید حسن مدرس از شخصیت‌های سیاسی و روحانی دوره مشروطیت شناخته می‌شد و از سادات طباطبایی قمشه اصفهان محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های ایرانی بود که در مجلس شورای ملی فعالیت می‌کرد و در سال ۱۳۰۷ به کاشمر تبعید شد. دارای آرامگاه بسیار زیبا با گنبد فیروزه‌ای است. از دیگر بخش‌های آن می‌توان به گنبد خانه مرکزی و چهار ایوان اشاره کرد که از سبک معماری صفوی برخوردار هستند.
منطقه حفاظت شده سید مرتضی
یکی از مناطق کوهستانی در کاشمر منطقه حفاظت شده سید مرتضی است که از مناطق ییلاقی و مرتفع این شهرستان به شمار می‌رود. بر روی ارتفاعات و صخره‌ها قرار دارد و دسترسی به آن دشوار است. در این منطقه شاهد تپه‌های ماهور خواهید بود که در فواصل ۱ تا ۲ کیلومتری پرتگاه‌های صخره‌ای قرار دارند. این محل توسط دشت‌های کاشمر و خلیل‌آباد محاصره شده‌اند و چشم‌انداز بسیار زیبایی دارند که یکی از آنها متعلق به دشت ریوش است. حداقل ارتفاع منطقه سید مرتضی از سطح دریای آزاد ۱۴۰۰ متر و حداکثر ارتفاع آن ۲۲۰۰ متر است. برای بازدید از این محل توصیه می‌شود از لوازم کوهنوردی و صخره‌نوردی مناسب برخوردار باشید.
سایر جاهای دیدنی کاشمر
در کاشمر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوعی وجود دارند که نسبت به جاذبه‌های ذکر شده سرشناس نیستند. این آثار گردشگری عبارت‌اند از:
قلعه ریگ
از جاهای دیدنی کاشمر متعلق به دوره سلجوقیان می‌توان به قلعه ریگ اشاره کرد. این ابنیه تاریخی در روستای قوژد قرار دارد و در بخش مرکزی شهرستان کاشمر است. این قلعه به طور دقیق در دهستان پایین ولایت قرار گرفته است و هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. یکی دیگر از آثار ملی ایران محسوب می‌شود و در بین گردشگران بسیار معروف است. در طی سال‌های متوالی قلعه تخریب شده و امروزه بقایای آن شامل دیوارها و بخشی از برج هستند.
آبگرم خلیل‌آباد
موقعیت جغرافیایی کاشمر باعث ایجاد جاذبه‌های طبیعی فراوان شده است که از جمله آنها می‌توان آب گرم خلیل‌آباد را نام برد. در این منطقه آب و هوای مطبوع و دلچسب باعث شده بسیاری از گردشگران از آن بازدید کنند. یکی از کمتر شناخته‌شده‌ترین جاهای دیدنی کاشمر است و در مناطق کوهستانی قرار دارد. از چشم‌انداز و مناظر طبیعی برخوردار بوده و در اطراف آن پوشش گیاهی متنوعی وجود دارند.
این مکان در منطقه‌ای صعب‌العبور قرار دارد و برای رسیدن به آن باید لوازم مخصوص کوهنوردی همراه داشته باشید. بازدید از آب گرم خلیل‌آباد به علاقه‌مندان به کوهنوردی و صخره‌نوردی توصیه می‌شود. این آب گرم معدنی در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است و اهمیت گردشگری ویژه‌ای دارد. در نزدیکی آن یک پارک جنگلی دیده می‌شود و شامل گونه‌های مختلفی از درختان بلندقامت است. یکی از سرسبزترین مناطق کوهستانی خراسان به شمار می‌رود و آن را به یک نگین سبز و خیره‌کننده تبدیل کرده است.
پارک جنگلی سید مرتضی
در محله بهار کاشمر یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی به نام پارک جنگلی سید مرتضی واقع شده است. این پارک زیبا در کنار آرامگاه سید مرتضی قرار گرفته و یکی از جاهای دیدنی کاشمر با جنبه سیاحتی و زیارتی به شمار می‌رود. این پارک در سال ۱۳۳۷ شمسی احداث شد و دارای مساحت ۵۰ هکتار است. برای اسکان زوار آرامگاه سید مرتضی ساخته شده و از امکانات رفاهی و تفریحی متعدد برخوردار است. در نزدیکی آن شهربازی کوهستان پارک شادی کاشمر قرار دارد و کودکان و بزرگسالان می‌توانند برای سپری کردن لحظات هیجان‌انگیز به آنجا مراجعه کنند. نمازخانه، پارکینگ، سرویس بهداشتی و رستوران پدیده کاشمر از امکانات این محل هستند.
ویرانه‌های ارگ قدیم
خرابه‌های ارگ قدیم از جاهای دیدنی کاشمر هستند که پس از ده‌ها سال توانسته پابرجا بماند. این جاذبه زیبا در ضلع شمال غربی میدان مرکزی کاشمر واقع شده است. در ابتدا به‌صورت یک قلعه مستحکم و نفوذناپذیر بود و امنیت ساکنان را در برابر دشمنان و مهاجمان حفظ می‌کرد. بخش‌هایی که امروزه از آن به جا مانده شامل دژ و ارگ حصین هستند. این ارگ در دوره قاجاریه ساخته شد و با این که امروزه تنها خرابه‌های آن قابل مشاهده هستند؛ ولی عظمت آن دوران را نشان می‌دهد.
قلعه آتشگاه
قلعه آتشگاه از دیگر قلعه‌ها و جاهای دیدنی کاشمر است که در ۱۲ کیلومتری شمال غربی این شهرستان قرار دارد. یکی از قدیمی‌ترین ابنیه تاریخی در کاشمر است که به دوران ساسانیان تعلق دارد و در زمان ایران باستان بسیار مشهور بود. در نزدیکی این آتشکده زیبا یک غار بزرگ وجود دارد و مجسمه‌ای از یک سرباز سواره همراه با شمشیر آن قابل مشاهده است. امروزه بخشی از ورودی غار و دیواره‌ای از قلعه باقی مانده است. یکی از برجسته‌ترین قلعه‌ها در برابر نفوذ دشمنان به شمار می‌رفت و حتی با استحکامات قلعه الموت برابری می‌کرد. مانند برخی از دیگر آثار بر روی ارتفاعات واقع شده و مسیر آن صعب‌العبور است. اطراف این قلعه پرتگاه‌های بلند و خطرناکی وجود دارد که پیشنهاد می‌شود برای بازدید از آن افراد سالمند، کودکان و بیماران را با خود همراه نکنید.
لانه موری
در نزدیکی قلعه آتشگاه ساختارهای دفاعی زیرزمینی به نام لانه موری دیده می‌شوند که به یکی از جاهای دیدنی کاشمر تبدیل شده‌اند. این ساختارها شبیه به غار، پناهگاه و یا شهر زیرزمینی هستند و در قدیم با این نام‌ها شناخته می‌شد. از راهروهای پیچ در پیچ و هزارتو تشکیل شده که شبیه به لانه مورچه است و به همین دلیل آن را لانه موری نام‌گذاری کرده‌اند. یکی از پیچیده‌ترین طرح‌های معماری را به خود اختصاص می‌دهد و بسیار تاریک است که دشمنان در صورت ورود به آن گم می‌شدند. در نتیجه در اثر کمبود هوا یا تشنگی کشته می‌شدند.
رودخانه کال شش تراز
بزرگ‌ترین رودخانه فصلی کاشمر به رودخانه کال شش تراز تعلق دارد که یکی از جاهای دیدنی کاشمر است و کمتر به آن توجه می‌شود. سرچشمه آن از ارتفاعات باغ دشت و کوه کمر سیاه نشئت می‌گیرد و به آبیاری باغ‌ها و زمین‌های زراعی روستا می‌پردازد. فصل بهار و تابستان بهترین زمان برای بازدید از این رودخانه زیبا است و می‌توانید در کنار آن چادر برپا کنید.
جمع‌بندی
شهر تاریخی کاشمر جاذبه‌های گردشگری زیادی در خود جای داده و همه‌روزه گردشگران و زوار امام رضا به آن وارد می‌شوند. جاهای دیدنی کاشمر فراوان هستند که بخشی از آنها در این مقاله ارائه شد. سفر خود به کاشمر را به فصل‌های بهار و تابستان موکول کنید. علاوه بر بازدید از مکان‌های دیدنی این شهر می‌توانید با فرهنگ مردم آن آشنا شوید و به تهیه محصولات آنها اعم از فرش دستباف، انار، کشمش، زعفران، انگور و صنایع دستی آنها بپردازید. کاشمر دارای اقامتگاه‌های بوم‌گردی با فضای سنتی است و تجربه جالبی را برای گردشگران داخلی و خارجی به ارمغان می‌آورد.
