استانبول با وجود مکانهای تاریخی منحصر به فرد و معماری شهری جذابی که دارد، هرساله عده زیادی از گردشگران و مسافران را جذب میکند. کاخ توپکاپی (Topkapi Sarayi) نیز یکی از دیدنیترین مراکز استانبول و یکی از قدیمیترین کاخهای جهان به حساب میآید که قدمت آن به دوران حکومت عثمانی باز میگردد. در ادامه قصد داریم اطلاعات بیشتری راجع به این کاخ باستانی و دیدنی در اختیار شما بگذاریم، اگر قصد سفر به استانبول را دارید، پیشنهاد میکنیم تا انتهای مطلب با مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید.
محل دقیق کاخ توپکاپی
کاخ توپکاپی در شرق منطقه فاتح و در بافت قدیمی استانبول قرار دارد. این کاخ در گذشته، در مرکز امپراتوری روم شرقی یا قسطنطنیه بنا شد؛ در منطقهای کوهپایهای و مشرف به دریای مرمره و خلیج شاخ طلایی.
از این کاخ تا میدان تکسیم حدود 9 کیلومتر و تا فرودگاه آتاتورک استانبول حدود 19 کیلومتر فاصله است. علاوه بر این دیگر جاذبههای مهم شهر مانند، مسجد سلطان احمد، ایاصوفیه، موزه باستان شناسی و آب انبار باسیلیکا نیز در نزدیکی توپکاپی قرار گرفتند.
شما برای بازدید از این جاذبه گردشگری مهم و زیبا، میتوانید با کمک مترو یا اتوبوس به یکی از دو ایستگاه سلطان احمد یا پارک گلخانه بروید و با چند دقیقه پیادهروی، خود را به کاخ برسانید.
قسمتهای مختلف کاخ
با گذشت زمان و تغییرات ایجاد شده، کاخ توپکاپی به هزارتویی از ساختمانهای مختلف با یک حیاط مرکزی تبدیل شد که در این بخش، قسمتهای مختلف آن را بررسی میکنیم.
صحن اول
حیاط بیرونی یا صحن اول، بزرگترین و درواقع تنها حیاط عمومی کاخ به حساب میآید. در زمان امپراتوری عثمانی نیز افراد میتوانستند از دروازه سلطنتی کاخ به این صحن وارد شوند.
میتوان فضای این صحن را یکی از شلوغترین بخشهای کاخ توپکاپی در نظر گرفت؛ چراکه محل برگزاری بسیاری از مراسمها و جشنهای امپراتوری به شمار میرود. هنوز هم در فضای صحن، آثاری از کارگاه هنرمندان، نجارها، خیاطها، خوشنویسان و دیگر اصناف به جا مانده است. در گذشته، فقط پادشاه میتوانست همراه با اسب از دروازه اول عبور کند و مابقی افراد باید پیاده از آن میگذشتند.
در مورد معماری این بخش نیز میتوان به بناهای باقی مانده از دوران بیزانس اشاره کرد؛ مانند هاگیا ایرینه که نمایی آجری دارد و کلیسایی به جا مانده از دوران امپراتوری بیزانس است. البته امروزه از این بنا برای برگزاری کنسرت یا نمایشگاه استفاده میشود.
در این صحن میتوانید دروازه نمادین سلام را نیز مشاهده کنید که ساختمان آن شبیه به قلعههای قرون وسطای اروپایی است. از سوی دیگر عمارت ایواندار و کاشیکاری شده کاخ نیز قابل مشاهده است که سبک معماری تیموری ایران را به یاد میآورد.
صحن دوم
دروازه سلام به حیاط دوم کاخ توپکاپی منتهی میشود؛ حیاطی که به میدان دیوان نیز شناخته میشود. در گذشته با ورود به این مکان، همه باید به پادشاه سلام و درود میفرستادند؛ از این رو دروازه را سلام نام گذاری کردند.
این صحن درواقع بخش اداری کاخ به حساب میآید که در گذشته صرفا اعضای رسمی دادگاه میتوانستند به آن وارد شوند.
در این بخش علاوه بر اتاق شوراها، قنادی و آشپزخانه کاخ نیز وجود دارد که در حال حاضر میتوان کلکسیون چینیهای امپراتوری را در آن مشاهده کرد. در خزانه خارجی حیاط نیز میتوان از سلاحهای امپراتور بازدید کرد. اشیا موجود در این بخشها از منابع گوناگونی گردآوری شدهاند و از لحاظ تاریخی، ارزش زیادی دارند.
صحن سوم
حیاط سوم محل اقامت خصوصی شاه و مدرسه داخلی کاخ توپکاپی است. دروازه سعادت به این صحن منتهی میشود؛ صحنی که در گذشته محل برگزاری جشنهای بزرگ امپراتوری به شمار میرفت.
ساختمان آثار مقدس در این صحن محل نگهداری اشیا و آثار مهم و ارزشمندی همچون خرقه، شمشیر و کمان حضرت محمد (ص) است. لازم به ذکر است که در این ساختمان، گرفتن عکس و فیلمبرداری کاملا ممنوع است.
عمارت فاتح نیز محل نگهداری جواهرات خاص و کمیاب امپراتوری است؛ جواهراتی که نشان دهنده ثروت عظیم امپراتوری هستند.
در مرکز صحن سوم نیز کتابخانه سلطان احمد قرار دارد. بنایی کاشیکاری شده با پنجرههای رنگی و کرکرههای منبت کاری شده و زیبا. مجموعه کتابها و مابقی کتابهای کاخ در قرن بیستم به مسجد آقاس سپرده شد. این مسجد درواقع بزرگترین مسجد کاخ توپکاپی است که در مجاورت کتابخانه قرار دارد. کتابهای موجود در این مجموعه شامل کتب نفیس و کمیابی همچون نسخههای اولیه قرآن میشوند که محققان میتوانند آنها را بررسی کرده و مورد پژوهش قرار بدهند.
صحن چهارم کاخ توپکاپی
حیاط چهارم مملو از عمارتهای متفاوت و باغهای پلکانی است. این صحن و عمارتهای متعدد آن منظرهای دلنشین رو به دریای مرمر دارند؛ عمارتهایی که اغلب در قرن 19 میلادی بنا شدند. البته عمارتهای ایروان، بغداد و صوفی نیز در قرن 17ام ساخته شدند و منظرهای بینظیر رو به خلیج شاخ طلایی دارند.
آلاچیقهای طلایی و نقرهای کاخ نیز که محل افطار شاهان بوده در این صحن قرار دارند. در حال حاضر برای رفاه گردشگران و بازدیدکنندگان، تریا و رستوران سلف سرویسی در این صحن وجود دارد که افراد میتوانند از امکانات آن استفاده کنند.
حرم سرای کاخ توپکاپی
حرم سرا که در گذشته محل زندگی خاندان سلطنتی به حساب میآمد، در صحن دوم و درست پشت ساختمان دیوان قرار دارد. این بنا نیز دستخوش تغییرات گوناگونی شده اما همچنان معماری و جاذبههای آن دیدنی است. در حال حاضر ساختمان حرمسرا به صورت یک موزه مستقل از کاخ قابل بازدید است.
بهترین زمان برای بازدید از کاخ توپکاپی
برای سفر به شهر استانبول و بازدید از جاذبههای دیدنی و بینظیر آن، بهار بهترین فصل سال است. در این فصل باغها و محوطه کاخ توپکاپی سرسبز و زیباست و منظرهای دلنشین دارد. با این حال اگر ترجیح میدهید سفری ارزانتر داشته باشید، میتوانید فصل زمستان را برای سفر انتخاب کنید. در این فصل افراد کمتری به استانبول سفر میکنند؛ در نتیجه امکان پیدا کردن بلیط و تور ارزان وجود دارد.
جمع بندی
در این مطلب یکی از جاذبههای بینظیر کشور ترکیه را معرفی کردیم؛ کاخ توپکاپی و معماری منحصر به فرد آن که یکی از مقاصد اصلی گردشگران خارجی به حساب میآید و داستانهای تاریخی زیادی در دل آن جای دارد. شما میتوانید برای آشنایی بیشتر با جاذبههای گردشگری کشور ترکیه، از دیگر مقالات موجود در سایت استفاده کنید.