آرامگاه بوذرجمهر قائنی در پایتخت زعفران جهان

در این مقاله قصد داریم شما را با یکی از بزرگان در منطقه قائنات که یکی از شهرهای استان خراسان جنوبی است، آشنا سازیم. این شهر به علت کشت فراوان زعفران به عنوان پایتخت زعفران جهان شهرت بسیاری پیدا کرده است. آرامگاه بوذرجمهر قائنی واقع در شهر قائنات به عنوان یکی از مکان‌های زیبای گردشگری که قدمت آن به دوره غزنویان بر می‌گردد، به حساب می‌آید. اگر شما هم به زندگینامه بوذرجمهر قائنی علاقه‌مند هستید، تا انتهای این مقاله با مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید.

آشنایی با تاریخچه شهر قائن و آرامگاه بوذرجمهر قائنی

شهر قائن واقع در استان خراسان جنوبی به دلیل وجود برج و کهن دژ داخل این شهر یکی از شهرهای مهم ایالت قهستان به حساب می‌آید. با توجه به ویژگی آب و هوایی در این ناحیه حدود 170 مورد آثار باستانی در این شهر قرار دارد که هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و عجایب شگفت انگیزی هستند.

آرامگاه بوذرجمهر قائنی که به آرامگاه بزرگمهر قائنی هم معروف است، بر دامنه رشته کوه قهستان در جنوب این شهر قرار دارد. بوذرجمهر قائنی یکی از شاعران بزرگ در قرن چهارم و پنجم هجری قمری بوده و آرامگاه وی در 6 و 7 هجری قمری با معماری زیبایی ساخته شده است که در سال 1391 مجدد مورد بازسازی قرار گرفت.

نوادگان بوذرجمهر قائنی، خانواده «نوری ابوذری» هستند که امروزه در شهر ساکن هستند؛ بنابراین پسوند خانوادگی «ابوذری» که برگرفته از نام بوذرجمهر قائنی است، به این خانواده تعلق دارد.

معماری آرامگاه بوذرجمهر قائنی

این آرامگاه با وسعتی به اندازه 509 هکتار، دارای 4 ایوان است و بر روی آن گنبدی قرار دارد. ایوان‌های ساخته شده در این آرامگاه به صورت کلیل در آمده و از گچ برای تزیینات داخلی آن استفاده شده است. مصالح اولیه بکار گرفته شده در این بنا سنگ، آجر و گچ بوده و در کنار این بنا درخت کهن‌سالی با قدمت 700 سال قرار گرفته است. این بنا اتاق‌های زیبایی دارد که اتاق سنگ بنا یکی از معروف‌ترین آنهاست. از طرفی وجود دشت و چشم‌اندازهای زیبا در اطراف آرامگاه بوذرجمهر قائنی جلوه زیبایی به آرامگاه می‌دهد و هر ساله مسافران زیادی را به خود جذب می‌کند. این بنا با شماره 2759 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

آرامگاه بوذرجمهر قائنی با وجود وسعت زیادی که دارد از سمت شرق و جنوب شرقی به ارتفاعات کوه ابوذر و از سمت به پارک جنگلی قهستان ارتباط دارد.

علت ساخت آرامگاه بوذرجمهر قائنی

قبل از هر چیزی بهتر است بدانیم که بوذرجمهر قائنی کیست و چه خدماتی را برای کشور انجام داده است؟

بوذرجمهر قائنی در قرن چهارم و پنجم هجری و زمان سلطان محمود غزنوی به عنوان یکی از شعرای بزرگ و سیاستمداران ادیب شهرت داشت. یکی از معروف‌ترین قصیده‌های به‌جای مانده وی به نام قصیده بهاریه است. بعد از مرگ سلطان محمود، بوذرجمهر قائنی از دربار جدا شد و به شهر قائن برای ادامه زندگی سفر کرد و پس از مدتی زندگی در این شهر در گذشت.

بوذرجمهر قائنی علاوه بر اینکه سیاستمدار برجسته‌ای در زمان غزنوی به حساب می‌آمد، به دو زبان فارسی و عربی کاملاً مسلط بوده و فرهنگ ایرانی را نسل به نسل با اشعار و ابیات گران‌بهای خود منتقل کرده است.

به دلیل خدمات برجسته بوذرجمهر قائنی به فرهنگ ایرانی، سلطان محمود غزنوی عمارت آل ناصر واقع در قهستان را به او بخشید. آثار و اعتبار این شاعر توسط نظامی با خاقانی، منوچهری، فرخی و عنصری در یک سمت قرار داده شده است. باید به این نکته توجه داشت که اگر اشخاصی مثل بوذرجمهر قائنی در فرهنگ ایرانی حضور نداشتند، شعر و زبان فارسی در زمان مغول‌ها از بین می‌رفت.

مکان‌های دیدنی نزدیک آرامگاه بوذرجمهر قائنی

از مهم‌ترین مکان‌های دیدنی نزدیک آرامگاه بوذرجمهر قائنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

در ۱۲۰ کتری از قلعه چهل دختر قائن

در گذشته مناطق مختلفی مورد حمله دشمنان قرار می‌گرفت و دشمنان علاوه بر دزدی از قبیله‌ها، زنان و دختران را به غارت می‌بردند. داستان این کوه از این قرار است که در یک حمله چهل دختر به کوه پناه برده ولی از بدشانسی توسط دشمنان شناسایی شدند. اما دختران خودشان در درون چاهی می‌اندازند تا در امان باشند. به همین جهت این کوه را قلعه چهل دختر نامیدند.

در ۸۵۰ متری قلعه کوه قائن

قدمت قلعه کوه به زمان سلجوقیان برمی‌گردد. این قلعه یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های خراسان جنوبی بوده و محل زندگی حکام بزرگ بوده است.

در ۵ کیلومتری خانه سلطانی

خانه سلطانی متعلق به خانواده سلطانی در زمان زندیه بوده است. این خانه مستطیلی شکل دارای فضایی تابستانی و زمستانی، ایوان و مطبخ و … بوده که در زمان پهلوی تغییراتی در آن داده شد. امروزه در این مکان تاریخی زیبا، آثاری از زندگی نامه مشاهیر و علمای بزرگ، آداب و رسوم گذشته و مشاغل سنتی به نمایش گذاشته شده است.

در ۵ کیلومتری خانه قارنی

قدمت خانه قارنی به دوران قاجاریه برمی‌گردد. این بنا دارای دو ایوان شرقی و غربی برای فصل‌های تابستان و زمستان بود و نیز فضاهای اسطبل، مطبخ و انباری این بنا تخریب شده است.

در ۸ کیلومتری غار سفید قائن

کوهی بزرگ دارای سه دهنه که به غار سفید یا پارسیان معروف بوده و نیز محل سکونت اسماعیلیان است. به دلیل نزدیکی به شهر فارس به این غار فارسان هم‌ می‌گویند. بزرگ‌ترین غار این بنا فرو ریخته و تنها یک بنای هلالی شکل از آن باقی‌مانده است. در سمت چپ آن، غار دیگری قرار دارد که دارای دهلیزهای فراوانی است. در ورودی تالار اولیه این غار، حوض بزرگی بوده که امروزه فقط قسمتی از آن باقی‌مانده است.

سخن آخر

همان طور که گفته شد آرامگاه بوذرجمهر قائنی واقع در شهر قهستان به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری به حساب می‌آید. قدمت این آرامگاه به دوره سلطان محمود غزنوی برمی‌گردد. بوذرجمهر قائنی یکی از بزرگ‌ترین شاعران در قرن چهارم و پنجم قمری بوده که فرهنگ ایرانی را با اشعار زیبایش به نسل‌های بعدی انتقال داده است. در این مقاله شما را با آرامگاه بوذرجمهر قائنی و معماری آن آشنا کردیم. اگر شما هم به دیگر آثار تاریخی در شهر قائنات آشنا هستید، در انتهای این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.