ارگ کریم خان زند یادگاری از دوران زندیه
یکی از جاذبه‌هایی که در شهر شیراز هر فردی را به خود جلب می‌کند، ارگ کریم خان زند است. این بنا که یادگاری از دوران زند به شمار می‌رود؛ بنایی عظیم در مرکز شهر شیراز است. زمانی که وارد این بنا می‌شوید، عظمت دیوارها و برج‌های آن نگاه هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند. در ادامه این مقاله از مجله دوباره سفر به تاریخچه، معماری، زمان بازدید، قیمت بلیط و بخش‌های مختلف ارگ کریم خان زند می‌پردازیم. اگر شما نیز قصد دارید با یکی از تاریخی ترین بناهای ایران زمین آشنا شوید، حتما تا پایان ما را همراهی کنید.
آشنایی با ارگ کریم خان
جالب است بدانید که ارگ کریم خان زند در سال 1351 به آثار ملی ایران افزوده شد. این بنا که در مرکز شهر شیراز قرار دارد، در روزگاران قدیم محل زندگی کریم خان زند بوده است و به همین دلیل این ارگ امروزه با این نام به شهرت رسیده است. لازم به ذکر است که معماری این قلعه تحت تاثیر دوران صفویان قرار گرفته است و کریم خان زند براساس معماری آن دوران، این بنا را ایجاد کرده است.
این بنا با دیوارها، برج‌ها و باروهای بلند و بزرگ نسبت به سایر قسمت‌های شهر شیراز متمایز شده است. ناگفته نماند که این بنا طی سالیان سال، روزهای گرم و سرد بسیار زیادی را به خود دیده است؛ اما تا به امروز توانسته است سرپا بماند و به یکی از برجسته ترین یادگاران دوران زندیه تبدیل شود و گردشگران زیادی را از داخل و حتی از خارج از کشور به خود جذب کند.
معماری ارگ کریم خان
در ساخت ارگ کریم خان زند که از دو معماری مسکونی و نظامی استفاده شده است؛ دارای مساحت 400 متر مربع است که در مرکز یک محوطه بسیار بزرگتر به مساحت 12800 مترمربع قرار دارد. زمانی که به معماری بیرونی این بنا توجه می‌کنید، متوجه ساختار نظامی آن می‌شوید. در واقع معماری بیرونی ارگ کریم خان زند داری 4 برج به ارتفاع 14 متر و دیوارهایی بلندی به ارتفاع 12 متر است که ضخامت هر کدام از آن ها به 3 متر می‌رسد. لازم به ذکر است که در معماری این بنا وجود خندق نیز قابل توجه است؛ چرا که نشان دهنده امنیت بالای این بنا و اهمیت نظامی آن است.
اما معماری بخش درونی ارگ کریم خان زند کاملا متفاوت تر از معماری بیرونی آن است. در داخل این ارگ شما با فضاهایی از ایوان‌ها، اتاق‌های طراحی شده، آب نماها و باغچه‌هایی پر از گل و گیاه رو به رو می‌شوید. در هر کدام از این ایوان‌های بزرگ نیز 3 اتاق مسکونی دو طرفه وجود دارد. جالب است بدانید که در قسمت شرقی این بنا می‌توانید با حمام خصوصی و دیگر امکانات رفاهی آن دوران نیز آشنا شوید.
جالب است بدانید که این بنا بیشتر از آجر و سنگ مرمر ساخته شده است. سنگ مرمر نیز از تبریز به شیراز آورده شده است. لازم به ذکر است که شما روی این سنگ‌ها می‌توانید علامت‌هایی را مشاهده کنید که نشان دهنده مهر سنگ تراش آن زمانه است.
بخش‌های مختلف ارگ کریم خان زند
ارگ کریم خان زند با مساحتی بیش از 400 مترمربع دارای بخش‌های مختلفی است که در ادامه به هر کدام از این بخش‌ها می پردازیم:
قسمت شاه نشین ارگ کریم خان زند
بزرگترین بخش ارگ کریم خان زند که دارای مساحت بیشتر و ارتفاعی بالاتر از سایر بخش‌های این بنا است، قسمت‌های شاه نشین آن است. قسمت‌های شاه نشین که با نام‌های سه دری و پنج دری نیز گفته می‌شود، در قسمت‌های شمالی، غربی و جنوبی این بنا قرار گرفته است. جالب است بدانید که هر کدام از این شاه نشین‌ها در فصل خاص خود مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در این بین؛ شاه نشین قسمت جنوبی در تمامی ایام سال مورد استفاده قرار می‌گرفت.
شاه نشین قسمت شمالی در فصل زمستان استفاده می‌شد؛ چرا که در مقابل برودت هوا مقاومت بالایی داشت. در مقابل این بخش، دوستون از سنگ یکپارچه معروف ساخته شده است که با گل‌های شاه عباسی تزئین شده اند. اما شاه نشین قسمت غربی که شاه نشین اصلی به شمار می‌رود، در فصل تابستان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت. در مقابل این قسمت، ستون‌هایی از جنس چوب وجود دارد که به صورت مارپیچی تزئیین شده است.
حوض های آب و سیستم آبرسانی
آب قنات رکن آباد که در گذشته سیستم آب رسانی ارگ را تکمیل می‌کرد، یکی از بهترین آب‌های آن دوران بود؛ چرا که از لحاظ معدنی بینظیر بود. اما جالب است بدانید که امروزه این قنات دیگر وجود ندارد؛ بنابراین سیستم آبرسانی ارگ کریم خان زند کاملا از بین رفته است. لازم به ذکر است که در مقابل هر ایوان، یک حوض چهار گوش وجود دارد که از سنگ یکپارچه ساخته شده است. این سنگ‌ها از جنس آهک انتخاب شده اند؛ چرا که در برابر آب و فرسایش بسیار مقاوم هستند.
حمام ارگ کریم خان زند
یکی از اختصاصی ترین بخش‌های ارگ کریم خان که دست نخورده ترین بخش آن نیز به شمار می رود، حمام آن است. این حمام بیشتر برای استحمام خانواده سلطنتی استفاده می‌شد. لازم به ذکر است که این حمام نیز مانند سایر حمام‌های قدیمی دارای رختکن است که در آن چهار سکو برای نشستن و تعویض لباس وجود دارد. جالب است بدانید که در زیر هر کدام از این سکوها محلی برای قرار دادن لباس، کفش و… تعبیه شده است.
لازم به ذکر است که شما در وسط رختکن می‌توانید یک حوض هشت گوشی را مشاهده کنید که قسمتی از این حوض برای گرم کردن فضا و آماده کردن چای و یا قلیان تعبیه شده بود. ناگفته نماند که این رختکن فقط برای تعویض لباس استفاده نمی‌شده است، بلکه برای برخی از کارهای دیگر مانند حجامت، خالکوبی، مشت و مال، صحبت کردن و نوشیدن چای نیز کاربرد داشت.
آدرس ارگ کریم خان؛ ارگ کریم خانی کجاست؟
ارگ کریم خان زند درست در مرکز شهر شیراز و در ابتدای بلوار کریم خان زند قرار دارد. بنابراین برای رفتن به این مکان، راه‌های مختلفی وجود دارد و شما می‌توانید با خودروی شخصی، مترو، اتوبوس و تاکسی خود را به این بنا برسانید. همچنین شما می‌توانید از پایانه های شهر شیراز به وسیله اتوبوس‌ها خود را به این مکان برسانید.
ساعت بازدید ارگ کریم خان زند
برای اینکه بتوانید به صورت کامل از داخل ارگ کریم خان زند بازدید کنید، به یک الی دو ساعت زمان نیاز دارید. بنابراین؛ زمانی به این مکان مراجعه کنید که زمان کافی در اختیار داشته باشید تا با حوصله تمام بخش‌های آن را بازدید کنید. لازم به ذکر است که ساعات بازدید این بنا همه روز از ساعت 8.30 صبح الی 9 شب است. اما در فصل پاییز و زمستان از ساعت 7:30 تا 8:30 می‌توانید به این مکان مراجعه کنید.
بهترین فصل رفتن به ارگ کریم خان زند
جالب است بدانید که در هر فصل این ارگ زیبایی‌های خاص خود را دارد. به عنوان مثال؛ در فصل زمستان زمانی که بارندگی وجود دارد، از دیوارهای کاه گلی این بنا بوهای نم ملایمی به استشمام می‌رسد. در فصل‌های تابستان و پاییز نیز ارگ کریم خان زند با گل و گیاه‌های رنگارنگ شکل فوق العاده ای به خود می‌گیرد. اما در فصل بهار زیبایی این ارگ چندین برابر می‌شود؛ چرا که ارگ کریم خان زند در بین درختان نارنجی کم رنگ ناپدید می‌شود.
قیمت بلیط ارگ کریم خان زند
برای اینکه بتوانید به داخل ارگ کریم خان زند بروید، قبل از آن باید اقدام به تهیه بلیط بکنید. شما می‌توانید از باجه‌های الکترونیکی بلیط ورودی خود را تهیه کنید. جالب است بدانید که قیمت بلیط ورودی ارگ کریم خان زند برای ارتباع ایرانی پنج هزارتومان است؛ اما برای اتباع خارجی 100 هزار تومان در نظر گرفته شده است.
ارگ کریم خان زند یادگاری از دوران زندیه
وقتی که به بنای ارگ کریم خان زند وارد می‌شوید، دیوارها و برج‌های بلند آن نگاه شما را به خود جلب می‌کند و زمانی که داخل این بنا قدم می‌زنید، حال و هوای شما را به گذشته‌های دور می‌برد. در این مقاله از مجله دوباره سفر شما را با تاریخچه، معماری و بخش‌های مختلف آن آشنا کردیم. اگر قصد دارید ارگ کریم خان زند را از نزدیک مشاهده کنید، می‌توانید همه روزه از ساعت 8:30 صبح الی 9 شب به مرکز شهر شیراز یعنی بلوار کریم خان زند بروید و از این مکان بازدید کنید.
مقالات بیشتری بخوانید
