آب انبار سنتی کیش

در قسمت شمالی جزیره تاریخی کیش و نزدیک به شهر حریره مکانی دوقلو به نام آب انبار کیش قرار دارد. آب انبار سنتی کیش در سال 1372 جایگزین یک انبار سنتی باستانی شده و در محل این انبار قدیمی که برای جمع‌آوری آب‌‌های سطحی بوده احداث گردید. معماری بسیار زیبا و منحصربه‌فرد این آب انبار شما را به یاد سبک معماری بناها در یزد می‌اندازد. این آب انبار دو گنبد و پنج بادگیر داشته و استفاده از بادگیرها در این آب انبار نیز به شیوه معماری یزدی‌ها برای خنک نگه داشتن محوطه داخل آب انبار است.با مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید.

دلیل ساخت آب انبار چیست؟

انسان‌ها در گذشته در مناطق گرمسیر برای جلوگیری از گرما و خنک کردن محوطه‌ای برای نگه داشتن مواد غذایی یا آب‌ها به ساخت آب انبار‌ها روی می‌آوردند. اما برای ورود و خروج هوا و ایجاد هوای مطبوع در یک محیط چه کنند؟ بادگیرها وسیله بسیار مناسبی برای ورود و خروج هوا و ایجاد هوای مطبوع در یک محیط هستند. ساخت بادگیر از شاهکارهای معماری در ایران بوده و استفاده از بادگیر در آب انبارها مشکل ورود هوای تازه به این محوطه را به کل حل کرده است.

یکی از دلایل ساخت آب انبار در گذشته این بوده که وسایل سرمایشی همچون کولرها وجود نداشتند؛ انسان‌ها برای این‌که گرمای تابستان را قابل تحمل کنند این آب انبارها را ساخته و از آن‌ها استفاده‌های بسیاری می‌کردند. ساخت آب انبار سنتی کیش نیز به دلیل خنک نگه داشتن محوطه‌ای برای پناه بردن، مواد غذایی یا حتی استراحت؛ در کنار این مکان خنک در روزهای گرم و سوزان تابستان است.

تاریخچه آب انبار سنتی کیش

بیشتر انسان‌ها بر این عقیده‌اند که شهر کیش شهری مدرن است که ساختمان‌ها و پاساژهای ساخته شده در این شهر نوساز هستند. اما جزیره کیش از زمان‌های بسیار دور محل سکونت انسان‌ها بوده و قدمت بسیار زیادی دارد که قدمت آن به دوره پادشاهی هخامنشیان باز می‌گردد.

جزیره کیش در زمان حکومت هخامنشیان به عنوان مهم‌ترین مرکز صید مروارید در ایران شناخته شده بود؛ و بازرگانان از سراسر دنیا برای خرید و فروش به جزیره کیش سفر می‌کردند. به دلیل این‌که کیش یک منطقه استراتژیک در قدیم‌الایام محسوب می‌شد رفت و آمد کشتی‌ها در این محل بسیار زیاد بوده است. اکنون هم اگر به این جزیره سفر کنید شاهد کشتی به گل نشسته در ساحل این جزیره خواهید بود . این کشتی که در گذشته منسوب به پرتقالی‌ها بوده امروزه یکی از جاذبه‌‌های گردشگری کیش محسوب می‌شود.‌

کیش آب و هوای کویری دارد و دارای آب و هوای گرم به خصوص در فصل تابستان است و باران در این منطقه بسیار کم می‌بارید. به همین دلیل مردمانی که در این جزیره زندگی می‌کردند برای تامین آب شرب دچار مشکل بوده‌اند. پس آن‌ها اندیشیدند که برای رهایی از مشکل تامین آب شرب چاره چیست، تا روزی که آب انبار ساخته شد. در حدود 27 سال پیش آب انبار سنتی کیش روی خرابه آب انباری که در قدیم مردم کیش ساخته بودند احداث گردید.

اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی و ساخت دستگاه‌هایی مانند آب شیرین کُن برای تامین آب شرب یا اسپیلت‌ها برای خنک کردن هوا رفته رفته آب انبار سنتی کیش کاربرد بسیار مهم و چشم‌گیر خود را از دست داد. امروزه به‌جای استفاده از آب انبار سنتی کیش برای خنک نگه داشتن مواد غذایی یا استراحت در هوای خنک آن و تامین آب شرب این بنا به مکانی گردشگری تبدیل شده که افراد زیادی هر ساله برای بازید از این بنای تاریخی به شهر کیش سفر می‌کنند. امروزه مردم این آب انبار را علاوه بر نام آب انبار سنتی کیش با نام آب انبار پنج بادگیر کیش نیز می‌شناسند.

مکان‌ های دیدنی که در اطراف آب انبار

آب انبار سنتی کیش در کنار چندین بنای دیدنی دیگر قرار گرفته؛ و شهر حریره یا شربت خانه حریره یا قلعه جنی از مکان‌های دیدنی در اطراف آب انبار سنتی کیش محسوب می‌شوند. در هنگام بازدید از این آب انبار به دلیل فاصله کمی که با این مکان‌های دیدنی دارد؛ شما ‌می‌توانید چندین جاذبه گردشگری کیش را در یک روز دیدن فرمایید. نکته بسیار جالب این است که بازدید از شهر حریره برای همگان رایگان بوده؛ و بعد از دیدن این شهر نیز حتماً سری به درخت سبز کیش بزنید و زیبایی بی‌نظیر این درخت را از نزدیک نظاره‌گر باشید. شما با دیدن هیبت درخت کهن سبز کیش بسیار متعجب خواهید شد.

شاخه‌های درخت سبز بعد از آویزان شدن مجدد به داخل زمین فرو رفته و جزئی از تنه درخت می‌گردند. این ویژگی در درخت سبز کیش موجب گشته که در هنگام نگاه کردن به تنه این درخت؛ ساقه‌های به هم چسبیده زیادی را ببینید که باعث تشکیل تنه درخت سبز کیش شده‌اند. دلیل زیبایی و میخکوب کردن افراد در هنگام تماشا همین تنه‌ای است که از جمع شدن تعداد زیادی شاخه به‌وجود آمده و سبب بزرگ بودن تنه درخت سبز کیش شد. درخت سبز کیش 500 سال قدمت دارد و خود یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد برای گردشگران به حساب می‌آید.

معماری آب انبار سنتی کیش

آب انبار سنتی کیش در داخل زمین دارای فضای گودی همانند گودی استخر بوده و دارای دو سقف گنبدی شکل و پنج بادگیر است؛ که در اطراف این سقف تشکیل گردیده‌اند. شما در نگاه اول حتماً به یاد معماری خانه‌های قدیمی در یزد خواهید افتاد. به دلیل وجود این دو سقف گنبدی و پنج بادگیری که در اطرافش قرار دارند نام آب انبار دوقلو و پنج بادگیر نیز روی آن گذاشته شد.

در بخش بالایی این گنبدها روزنه‌هایی ساخته شده که وظیفه متعادل‌سازی هوا را در فصل گرما برعهده دارند. بادگیرها نیز برای ورود و خروج هوا و مطبوع‌سازی هوای داخل آب انبار بنا شده‌ بوده‌اند. آب انبارهایی که در کنار آن‌ها بادگیرها قرار گرفته‌اند به این روش کار می‌کنند که هوا از سمت بادگیرها وارد آب می‌شود؛ و از سمت پایین خارج شده و همین کار باعث خنک شدن آب در آب انبار می‌گردد.

آب انبار سنتی کیش در گذشته پاتوق مردم

در گذشته نقش اصلی آب انبارها ذخیره‌سازی آب بود اما آب انبارها علاوه بر ایفای نقش اصلی خود؛ در تشکیل بافت شهری و جمع شدن افراد نیز بسیار موثر بوده‌اند. دلیل تجمع مردم نیز گرمای زیاد در شهرهای کویری مثل کیش بوده که مردم برای رهایی از گرما در پناه این بنا قرار می‌گرفتند؛ و ساعاتی را به استراحت کردن یا به صحبت کردن با همشهری‌های خود می‌پرداختند و از این بنای ساخته شده لذت می‌بردند.

نحوه دسترسی به آب انبار پنج بادگیر و بهترین زمان سفر به آن جا

این آب انبار در استان هرمزگان در قسمت شمال جزیره کیش قرار دارد و در هنگام رسیدن به این جاذبه گردشگری ‌می‌توانید؛ از جاذبه‌های اطراف این آب انبار نیز دیدن فرمایید. آسان‌ترین راه برای رسیدن به آب انبار پنج بادگیر رفتن به بلوار میرمهنا و سپس بلوار المپیک است. شما بعد از عبور از میدان وارد خیابان درخت سبز بادگیر شوید و به این ترتیبت آب انبار را نظاره‌گر باشید. ساعت بازدید از آب انبار سنتی کیش هر روز هفته از ساعت 9 صبح تا 10 شب بوده و بازدید از این آب انبار تاریخی نیاز به پرداخت هیچ هزینه‌ای ندارد.

بهترین زمان برای بازدید آب انبار سنتی کیش در فصل زمستان و پاییز است. زیرا شرایط اقلیمی جزیره کیش گرمسیر است و بهترین زمان سفر به این جزیره و درگیر نشدن با گرمای شدید در فصل‌های پاییز و زمستان خواهد بود. در این فصل‌ها آب و هوای این جزیره معتدل و کمتر شرجی شده و جزء بهترین زمان‌ها برای سفر به کیش محسوب می‌شوند. با دانستن زمان مناسب برای بازدید به هر منطقه‌ای می‌توان تجربه سفر شما را به بهترین سفر عمرتان تبدیل کنید و از سفر خود لذت ببرید.

در فصل زمستان بیشتر روزهای جزیره کیش بارانی است و در هنگام سفر چتر خود را فراموش نکنید. کسانی که از گرمای جنوب فراری هستند اما دوست دارند که سفر به این جزیره را امتحان نمایند؛ فصل پاییز یا زمستان بهترین زمان سفر برای آن‌ها خواهند بود.‌

کلام آخر

در هنگام سفر به جزیره کیش حتما در نظر داشته باشید که در کنار پاساژگردی و تفریحات بسیار متنوع در جزیره کیش؛ بازدید از آب انبار سنتی کیش را فراموش نکنید. این بنای تاریخی که تداعی‌کننده معماری باستانی ایران به خصوص معماری یزد است را از دست ندهید و روزی را برای تماشای این بنای منحصربه‌فرد در نظر بگیرید. بازدید از این آب انبار شما را با شرایط زندگی انسان‌ها در گذشته‌های دور برای به‌دست آوردن آب شرب آشنا می‌نماید. نشستن در هوای خنک این آب انبار در روزهای گرم جزیره کیش بسیار لذت‌بخش بوده و دیدن این بنای تاریخی خالی از لطف نیست.