در دل استان کویری قم جاذبه‌های گردشگری زیادی وجود دارد که بسیاری با آنها آشنا نیستند. کهک از شهرهای مهم قم است و با جاهای دیدنی خود سفر خاطره‌انگیزی را برای گردشگران رقم می‌زند. بیشتر جاذبه‌های کهک تاریخی هستند، علاوه بر آن کهک طبیعت بی‌نظیری دارد. منطقه ییلاقی قم فرصتی را برای ساکنان این استان و سایر گردشگران به وجود آورده تا از آب و هوای کوهستانی و منطقه ییلاقی این شهر بهره‌مند شوند. جاهای دیدنی کهک قم و سایر اطلاعات گردشگری این شهر در مجله گردشگری دوباره سفر معرفی شده‌اند.
بهترین جاهای دیدنی کهک قم
در شهر ییلاقی کهک جاهای دیدنی زیادی وجود دارند که عبارت‌اند از:
غار وشنوه
غار اسرارآمیز وشنوه از زیباترین جاهای دیدنی کهک است که توجهات زیادی را به خود جلب می‌کند. همچنین دارای سکوهای متوالی است که اندازه بزرگی دارند و به فاصله 10 تا 20 متر از یکدیگر جدا می‌شوند. غار وشنوه پرتگاه‌های زیادی دارد. این پرتگاه‌ها در اثر ریزش شدید غار در روزگاران قدیم به وجود آمدند. این غار با طول 350 متر از غارهای متوسط ایران محسوب می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این غار وجود استالاگمیت‌های بزرگ و رنگی در سراسر آن است که چشم‌ها را به خود خیره می‌کند.
در نیمه اول غار دو حلقه چاه دیده می‌شود و برخلاف دیگر غارها دالان و دهلیز فرعی ندارد. همچنین نیمه دوم غار دارای یک سراشیبی تند است که هنگام بازدید از آن باید مواظب باشید. در اطراف غار معدن‌های گوناگونی وجود دارد که حرفه قدیمی اهالی مردم منطقه را نشان می‌دهد. به گفته باستان‌شناسان، بومیان به مدت 5000سال در این منطقه به فلزکاری مشغول بودند. غار وشنوه با شهر کهک 3 کیلومتر فاصله دارد و برای بازدید از آن باید راهی کوهستان اردهال شوید.
عصار خانه کهک
از باارزش‌ترین بناهای تاریخی کهک عصار خانه است که در آن به روغن‌گیری پرداخته می‌شود. این بنای تاریخی عنوان اولین کارخانه روغن‌گیری را به خود نسبت داده است. این عصار خانه در دوره صفویه ساخته شده است و از نظر تاریخی اهمیت زیادی دارد. همچنین بنا از آجر و سنگ ساخته شده و معماری بسیار جالبی دارد. با پیشرفت صنعت و ایجاد کارخانه‌های روغن‌گیری عصار خانه دیگر فعالیت خود را ادامه نداد و بخش‌هایی از آن خراب شدند. با این حال می‌توانید ظروف مخصوص روغن‌گیری و آسیاب‌های آن را مشاهده کنید. چندین قبر قدیمی در محوطه عصار خانه کهک دیده می‌شوند که قدمت بسیار بالایی دارند. این بنای تاریخی از جاهای دیدنی کهک قم به شمار می‌رود و در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های کهک به نام چال میدان واقع شده است.
آتشکده کرمجگان
یکی از زیباترین چهارطاقی‌های ایران متعلق به آتشکده کرمجگان است که در شهر کهک قم قرار دارد. این آتشکده در سال 1382 در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت و اکنون تنها یک خرابه از آن وجود دارد. با این حال ارزش تاریخی فراوانی دارد و برای علاقه‌مندان به تاریخ کهن ایران مکان باارزشی محسوب می‌شود. این آتشکده در دوره ساسانیان و با استفاده از لاشه سنگ و ملات گچ زبر ساخته شد.
خانه حکیم ملاصدرا
از مهم‌ترین یادگاران دوره صفویان در کهک قم خانه حکیم ملاصدرا است. ملاصدرا از فیلسوفان بزرگ و نامی ایرانی است که در قرن ۱۱ هجری قمری زندگی می‌کرد. این خانه محل زندگی ملاصدرا بود که در واقع به نوعی تبعیدگاه او به حساب می‌آمد. ملاصدرا در شهر شیراز به دنیا آمده؛ اما به خاطر اذیت‌هایی که از سوی افراد متعصب از جمله حاج ابوالفضل خان حاج اسماعیلی در شیراز به او وارد می‌شد مجبور به مهاجرت به قم شد.
این فیلسوف بزرگ به مدت ۱۵ سال به تفکر و عبادت در این خانه مشغول بود. خانه ملاصدرا در باغی بسیار بزرگ و زیبا با درختان گوناگون و در بافت سنتی شهر کهک واقع شده است. ناگفته نماند بیشتر آثار و دستاوردهای این فیلسوف عارف در کهک به دست آمده است. با توجه به آن که در طی این سال‌ها خانه ملاصدرا چندین بار مرمت شد؛ اما بخش عمده‌ای از این خانه در حال حاضر ویران شده است و بازدیدکنندگان می‌توانند از بخش دیگر آن دیدن کنند.
تپه تاریخی صرم
از تاریخی‌ترین جاهای دیدنی کهک قم تپه تاریخی صرم را می‌توان نام برد که از رسوبات شنی تشکیل شده است. این تپه دارای ۶۰ متر ارتفاع، ۱۹۲ متر طول و ۱۱۵ متر عرض است. تپه صرم به هزاره اول قبل از میلاد تعلق دارد. این تپه توسط باستان‌شناسان کاوش شده و چندین گور از آن پیدا شده است. گورها بسیار متنوع هستند و به دوره‌های مختلف تعلق دارند. همچنین ۱۲ نوع گور در این تپه شناسایی شده‌اند. علاوه بر اجساد، اشیای گوناگون مانند زیورآلات، خنجر، خمره، آهن و سفال در این گورها کشف شده‌اند. در واقع می‌توان گفت در گذشته تپه صرم به‌عنوان گورستان استفاده می‌شد و پس از سال‌های بسیار زیاد مردم گورستان خود را به جای دیگری انتقال دادند. این تپه تاریخی در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
منطقه شکار ممنوعه کهک
از دیدنی‌ترین جاهای کهک می‌توان به منطقه شکار ممنوع جاسب اشاره کرد. وسعت منطقه بسیار زیاد است و ۳۳ هزار هکتار مساحت دارد. همچنین از تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی زیادی برخوردار است که کهک را به کامل‌ترین منطقه ییلاقی قم تبدیل کرده و آب و هوای دلنشینی دارد. از انواع حیوانات موجود در آن می‌توان قوچ، کل، بز، گرگ، پلنگ و گربه پالاس را نام برد. همچنین در آسمان این منطقه پرنده‌های آوازه‌خوان و شکاری زندگی می‌کنند. خزندگان و جوندگان متعددی نیز در این منطقه پیدا می‌شوند و در ایجاد تنوع جانوران نقش مهمی دارند. پسته و بادام کوهی از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی این منطقه هستند. علاوه بر آن حدود ۱۳۵ گونه گیاهی از ۳۵ خانواده مختلف در این منطقه رشد می‌کنند.
غار سن ایک کهک
غار سن ایک از جاهای دیدنی کهک قم و غارهای زنده این منطقه شناخته می‌شود. سنگ‌های موجود در غار از نوع آهکی هستند و به‌صورت کریستال دیده می‌شوند. قدمت این غار به دوران پس از اسلام برمی‌گردد و از دیگر آثار تاریخی/ طبیعی محسوب می‌شود. غار شبیه به چاه بوده و دارای ۳۰ متر قطر است. کریستال‌های آهکی در غار سن ایک برای غارنوردان و سایر گردشگران بسیار جذاب است که در بسیاری از غارها دیده نمی‌شوند.
پل امامزاده عبدالله قم
پل سپه یا پل امامزاده عبدالله قم از جاهای دیدنی کهک قم است که در روستای قلعه چم قرار دارد. این پل در دوران قاجار ساخته شده و در سال ۱۳۸۲ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت. همچنین دارای یک کتیبه سنگی است که بر روی آن تاریخ ساخت پل را می‌توانید مشاهده کنید. نکته دیگر این‌که، در شمال غربی امامزاده عبدالله یک دیواره‌ای وجود دارد که دارای طول ۱۳ متر و عرض ۱.۵ متر است. این دیوار به دلیل استحکام‌بخشی و جلوگیری از رانش پل ساخته شده است. در گذشته این پل را بر روی یک رودخانه بنا کرده بودند که امروزه این رودخانه وجود ندارد و به دلیل خشکسالی‌های اخیر کاملاً خشک شده است.
روستای قبادبزن کهک
یکی از روستاهای دیدنی کهک به نام روستای قبادبزن دارای آثار تاریخی و جاذبه‌های باارزش است. این روستا در قدیم به نام قباد بیژن شناخته می‌شد و علت نام‌گذاری آن افسانه‌هایی است که به یکی از پادشاهان ساسانی به نام قباد نسبت داده می‌شوند. از جمله جاهای دیدنی این روستا می‌توان به مسجد، گورستان، حمام قدیم صفوی، امامزاده و قلعه ساسانی اشاره کرد. در دوران ساسانیان این روستا محلی برای ییلاق پادشاهان ساسانی بود و همسرانشان در این محل زندگی می‌کردند. در حال حاضر یکی از سرسبزترین و خوش آب و هواترین روستاهای قم است و به دلیل وجود باغات و مزارع گسترده گردشگران زیادی از آن دیدن می‌کنند.
کاروانسرای شاه عباسی کهک
از دیگر جاهای دیدنی کهک قم کاروانسرای شاه عباسی را می‌توان نام برد که مانند بسیاری از کاروانسراهای کشور در دوره صفوی ساخته شد. این کاروانسرا دارای ۲۸۰۰ متر مربع مساحت بوده و برای طراحی و ساخت آن از سبک معماری سلجوقیان استفاده شده است. پلان کلی کاروانسرا به صورت مربع شکل و دارای ۴ ایوان است. این مکان به‌عنوان مهمان‌سرا در گذشته کاربرد داشت و مسافران، رهگذران و تجار در این محل استراحت می‌کردند. کاروانسرا از امکانات رفاهی متعدد مانند اسطبل، آب‌انبار، اتاق استراحت و نمازخانه برخوردار بود. کاروانسرای شاه عباسی در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؛ اما متأسفانه مورد بی لطفی مسئولین قرار گرفته و رو به تخریب است.
غار سالمستان
کهک غارهای متعددی دارد که یکی آنها غار سالمستان است. این غار در بین غارنوردان محبوبیت زیادی دارد و علت اصلی آن، این است که امکان ورود به غار سخت است و نیاز به تجهیزات مناسب دارد. بافت این غار از نوع رسوبی/ آهکی است و از سقف آن قندیل‌های آهکی و بلوری آویزان شده‌اند. غار سالمستان از دو طبقه تشکیل شده و به شکل افقی است. غار سالمستان از جاهای دیدنی کهک قم برای علاقه‌مندان به ماجراجویی محسوب می‌شود.
سرو آفین کهک
در شهر کهک درختی کهنسالی به نام سرو آفین وجود دارد که بعد از ۷۰۰ سال هنوز زنده و پابرجا است. این درخت زیبا و کهنسال با استقبال گردشگران زیادی مواجه شده و علاقه‌مندان به طبیعت برای دیدن این درخت راهی شهر کهک می‌شوند. متأسفانه درخت در روزگاران قدیم دچار آتش‌سوزی و سوختگی شد و نیمی از تاج آن خشک شده است. همچنین آتش‌سوزی باعث شده قسمت داخلی درخت به طور کامل از بین برود و از آن جدا شود. سرو آفین به‌عنوان نماد مقاومت در فرهنگ ایران به شمار می‌رود. نام این درخت در فهرست ملی میراث طبیعی ایران به‌عنوان یکی از کهنسال‌ترین درختان کشور ثبت شده است.
امامزاده شاه محمد
شهر کهک مانند قم از اماکن مقدس بسیاری برخوردار است که یکی از آنها متعلق به امامزاده شاه محمد است. مردم این منطقه برای عبادت و راز و نیاز به این امامزاده پناه می‌برند. همچنین مردم بومی برای ادای نذورات خود و حاجت‌روا شدن به این امامزاده مراجعه می‌کنند. از روستاهای اطراف نیز به پابوس امامزاده شاه محمد می‌آیند. به زائرین حضرت حرم معصومه سلام‌الله‌علیها پیشنهاد می‌شود برای عبادت با خدای خود در یک فضای خلوت و دنج به این مکان مقدس مراجعه کنند.
روستای فردو
روستای تاریخی فردو از جاهای دیدنی کهک قم به شمار می‌رود که قدمتی بسیار طولانی دارد. این روستای دیدنی دارای مناظر سرسبز و باغات گسترده است. جالب است بدانید که در این روستا یک مرکز هسته‌ای مهم قرار دارد و برای همین شهرت جهانی پیدا کرده است. بافت روستا بسیار ساده و قدیمی بوده و خانه‌ها معمولاً در یک یا دو طبقه ساخته شدند. از دیدنی‌های این روستا می‌توان به یک قبرستان تاریخی و دو امامزاده اشاره کرد که ساخت آنها به دوران صفویان برمی‌گردند. یکی از ویژگی‌های مهم این روستا جاری شدن رودخانه فصلی در فصول پربارش است و جان تازه‌ای به روستا می‌بخشد.
کوه برف انبار
در مناطق کوهستانی کهک یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشی به نام کوه برف انبار دیده می‌شود. این کوه با ارتفاع ۳۱۵۰ متر از مرتفع‌ترین کوه‌های استان قم به شمار می‌رود. این کوه در ۱۲ کیلومتری روستای فردو واقع شده و در فصل زمستان پوشیده از برف می‌شود. به دلیل انباشته شدن برف بر سطح این کوه آن را برف انبار نام گذاشته‌اند. برف‌ها در فصول بهار و تابستان جاری می‌شوند و آب زمین‌های زراعی اهالی منطقه را تأمین می‌کنند. این کوه چشم‌انداز بسیار زیبایی دارد و محل مناسبی برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان شناخته می‌شود. این کوه دارای یک آبشار شگفت‌انگیز است که برای رسیدن به آن باید از مسیرهای دشوار عبور کنید.
امامزاده بسوره
از بناهای مذهبی و دیگر جاهای دیدنی کهک قم امامزاده بسوره را می‌توان نام برد که در روستای فردو واقع شده است. این امامزاده در نزد اهالی منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد و در دوران صفویان بنا شده است. بنا دارای دو بقعه است که در یکی از آنها دو امامزاده شاهزاده محمد و شاهزاده حسین دفن شده‌اند. بقعه دیگر نیز محل دفن حلیمه خاتون و زینت خاتون است. همه این امامزاده‌ها از فرزندان امام کاظم علیه‌السلام هستند.
قلعه خورآباد
از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی کهک قلعه خورآباد است که در دوره ساسانیان ساخته شد. این قلعه از باارزش‌ترین جاهای دیدنی کهک قم است و در مجاورت روستای خورآباد قرار دارد. همچنین بر روی یک تپه بلند بنا شده و اکثر بخش‌های قلعه سالم هستند. تعداد قابل توجهی سفال بدون لعاب در اطراف آن پیدا شدند که متعلق به زمان ساسانیان هستند.
روستای بیدهند
از دیگر روستاهای کهک می‌توان به روستای بیدهند اشاره کرد که دارای باغات بزرگ گردو و قنات‌های پرآب است. این روستا از جاذبه‌های گردشگری و طبیعی کهک بوده و در فصل بهار و تابستان با آب و هوای مطبوع خود از گردشگران پذیرایی می‌کند. در این روستا یک قنات پرآب به طول ۲۵۰ متر و ۱۵ میله چاه وجود دارد و آب اهالی روستا را تأمین می‌کند. بر روی ارتفاعات این روستا نیز یکی از بناهای مذهبی به نام امامزاده فاضل وجود دارد که از یک بقعه، چهار ایوان، چهار غرفه و چهار حجره تشکیل شده است. تماشای باغ‌های روستا برای گردشگران بسیار جذاب است و آنها می‌توانند از مالکین باغ‌ها گردو تهیه کنند.
روستای ابرجس
در امتداد رودخانه فصلی دره باغ یکی دیگر از آبادی‌های زیبای کهک به نام روستای ابرجس قرار دارد. این روستا با مناظر سرسبز و تماشایی خود علاقه‌مندان به طبیعت را جذب می‌کند. مانند سایر روستاها دارای آثار تاریخی و امامزادگان بوده و از چشمه‌های جاری، آبشارهای کوچک و بزرگ و کوه‌های مرتفع بهره‌مند است.
ویژگی‌های شهر کهک قم
کهک از بهترین مناطق ییلاقی مرکز کشور و واقع در استان قم شناخته می‌شود. در این منطقه جاهای دیدنی زیادی وجود دارد که به مهم‌ترین آنها اشاره شد و بهتر است با ویژگی‌های آن نیز آشنا شوید:
صنایع دستی کهک
هنرمندان زیادی در کهک زندگی می‌کنند که به ساخت صنایع دستی مانند چاقو، انگشتر، زیورآلات و مروار می‌پردازند. مرواربافی از هنرهای رایج در ایران است که زیر شاخه‌ای از هنر حصیربافی به شمار می‌رود و از ترک‌های درخت بید به ساخت انواع محصولات حصیری می‌پردازند. چاقوسازی علاوه بر زنجان در استان قم نیز رایج است و محصولاتی مانند انواع قیچی، کارد، قند شکن و گزلیک در کهک ساخته می‌شوند. انگشترسازی نیز از رونق خوبی در کهک قوم برخوردار بوده که تمام مراحل ساخت آن به‌صورت دستی انجام می‌شود.
غذاهای محلی کهک
علاوه بر بازدید از جاهای دیدنی کهک قم شکم گردی برای گردشگران اهمیت زیادی دارد و اغلب آنها تمایل دارند غذاهای محلی کهک را امتحان کنند. کهک غذاهای محلی بسیار متنوع و خوشمزه‌ای دارد که بهترین آنها شامل آبگوشت هویج برگه، پتله پلو و مغزابه هستند. این غذاها توسط روستاییان پخته می‌شوند و در اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه‌های خود از گردشگران پذیرایی می‌کنند.
سوغات کهک
مهم‌ترین سوغات کهک صنایع دستی آن است که شامل محصولات حصیری، انواع چاقو و زیورآلات دست‌ساز هستند. علاوه بر آن محصولات کشاورزی روستاهای کهک را به‌عنوان سوغات می‌توان برشمرد. در اراضی کشاورزی این منطقه به تولید محصولاتی مانند گردو، بادام، آلو و برگه پرداخت می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب جاهای دیدنی کهک قم به‌صورت کامل معرفی شدند و پیشنهاد می‌شود در سفر به قم حتماً از این منطقه زیبا دیدن کنید. از آنجایی که کهک مناظر سرسبز زیادی دارد تصورتان را از استان کویری قم از بین خواهد برد و خاطرات ماندگاری برای شما رقم خواهد زد.
