بررسی نظریات دکتر محمدباقر سخی پیرامون طرح جلوگیری از تبلیغات مهاجرت
اخیرا خبرگزاری میزان، تیتری با عنوان “تبلیغ مهاجرت ممنوع شد” به شرح زیر بیان داشته است:
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی پیشنهاد داد (( هرگونه تبلیغ در جهت مهاجرت، کاملا ممنوع شود )) در این گزارش آمده است ، مرکز پژوهش‌های مجلس، هر گونه تبلیغ صریح یا ضمنی در مورد مهاجرت اعم از مهاجرت تحصیلی، بورسیه، خرید ملک و سرمایه گذاری، اخذ اقامت و ویزا و هر آنچه که مربوط به مهاجرت و بالا بردن آمار مهاجرت از کشور است را ممنوع اعلام کرده است.
در این مورد، مصاحبه و گفتگویی با آقای دکتر محمدباقر سخی، پیرامون همین لایحه انجام شده است که ایشان، نظرات متفاوتی پیرامون این بحث ارائه کرده است. ما قصد داریم تا این گزارش و مصاحبه را از ابعاد مختلف، مورد بحث و بررسی قرار دهیم. پس با ما همراه باشید.
معرفی دکتر محمدباقر سخی و بررسی نظر ایشان در امر گردشگری و مهاجرت
دکتر محمدباقر سخی، دارای مدارک دانشگاهی در رشته مدیریت گردشگری بین الملل و دارای مدرک مدیریت گردشگری ، دکترا و پست دکترا (پرفسور) در زمینه گردشگری می باشد همچنین وی دارای ایزوهای مرتبط به گردشگری و تحصیلات در سازمان حج و مدیریت کاروانهای عتبات و عمره و یکی از افراد با تجربه و تحصیل کرده در حوزه مدیریت گردشگری بین الملل است که از سال 1382 ( تا امروز 20 سال ) در این زمینه مشغول به کار است. ایشان تحصیلات عالی خود را در همین رشته گذرانده و سالها در این زمینه تجربه دارد.
به گفته ایشان، تبلیغ مهاجرت امری ضروری به حساب می‌آید و نمی‌توان جلوی آن را گرفت. برخی از افراد با توجه به شرایط شغلی، خانوادگی و شخصی، مجبور به مهاجرت هستند. و یا اینکه دوست دارند مهاجرت کنند. نباید با تصویب کردن چنین طرحی، موافقت شود. زیرا این طرح ارائه شده، اشکالات متعددی دارد.
دکتر محمدباقر سخی معتقد است، اصل و اساس این طرح که توسط مرکز پژوهش مجلس عنوان شده است، صحیح است و مورد مناقشه در آن وجود ندارد. اما در مفاهیم و جزئیات، مشکلاتی دارد که باید برطرف شود. ایشان امیدوار است که صحبت‌ها و نظرات ایشان به دست مسئولان مربوطه در مجلس محترم برسد و این طرح، اصلاح شود.
همه می‌دانند که تبلیغ مهاجرت امری ضروری به حساب می‌آید و امری اجتناب ناپذیر است. نمی‌توان به طور کامل جلوی این کار را گرفت. زیرا از کنار آن، گروه‌ها و دلالان مهاجرت به شکل غیر قانونی پدید می‌آیند و مشکلات بسیار زیادی پدید می‌آید.
چهار مشکل اساسی طرح ممنوعیت تبلیغات مهاجرت از دیدگاه دکتر سخی
دکتر محمدباقر سخی با توجه به مصاحبه اخیر خود، 4 مشکل اساسی و مهم در این طرح را اعلام کرده است که باید هر 4 مشکل توسط کارشناسان بررسی و رفع شود. سپس به تصویب برسد. 4 مشکل این طرح از دیدگاه ایشان شامل موارد زیر است:
- افزایش میزان مهاجرت غیر قانونی و جعل مدارک مربوطه
- بروز مشکلات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از طریق رسانه‌های ضد ایرانی و تمایل بیشتر تبلیغ بنگاه‌های غیر قانونی مهاجرت در این رسانه‌ها
- افزایش مشکلات دولت در کنترل مهاجرت‌های غیر قانونی ، قاچاق مسافر و خروج ارز از کشور
- مغایرت این طرح با نص صریح شرع ، اسلام و پیامبر اعظم ( ص )
دکتر محمدباقر سخی در مورد هر 4 مشکل، نظرات خود را دارند و معتقد هستند که مهاجرت از دیدگاه اسلام و قرآن نیز توصیه شده است. با بررسی این موضوع در می‌یابیم که حقیقت چیزی جز همین هم نیست. قرآن و پیامبر اسلام ( ص ) به افرادی که در وطن خود به جایی نمی‌رسند و حتی دوست دارند که علم و سوادی را بیاموزند، توصیه به مهاجرت می‌کند.
گذشته از دیدگاه اسلام پیرامون این موضوع، باید گفت : تبلیغ مهاجرت امری ضروری است زیرا اگر این اتفاق به صورت قانونی در ایران برای موسسات و شرکت‌های معتبر و قانون مدار رخ ندهد، پای این موسسات به شبکه‌های بیگانه و ماهواره‌ای باز می‌شود. همچنین، باید گفت ، همه‌ی مهاجرت‌ها برای پناهندگی یا خروج پول از ایران رخ نمی‌دهد. عده‌ای به قصد خدمت رسانی به مردم ایران، برای کسب علم یا موضوعات دیگر همچون کار کردن و ارز آوری به ایران مهاجرت می‌کنند.
پس اساس این کار و این طرح، شاید درست باشد اما باید مشکلات آن کاملا برطرف شده و بعد،ابلاغ و تصویب شود.
بحث و بررسی 4 مشکل طرح ممنوعیت تبلیغات مهاجرت
در مورد مشکل اول باید گفت: دکتر محمدباقر سخی معتقد است ، اتفاقا برعکس این طرح، باید به تبلیغات مهاجرت، به شکل حساب شده و دقیق، بال و پر داد. البته نه به صورت نامحدود ، بلکه باید تعیین کرد ، چه کسانی وارد این حوزه شوند. مطمئنا باید فقط و فقط به موسسات و شرکت‌های مهاجرتی قانون مدار ، اجازه تبلیغ داد. حتی نیاز است ، تریبون تلویزیون و تبلیغات تلویزیونی را برای آنها آماده کرد. این کار منجر به این می‌شود که شرکت‌ها به سراغ تلویزیون‌های ماهواره‌ای و بیگانه نروند. و همچنین، دست شرکت‌های مهاجرتی غیر قانونی از این کار شود.
متاسفانه یکی از مشکلات موجود در امر مهاجرت، استفاده از مدارک هویتی جعلی است. بسیاری از قاچاقچی‌های انسانی و موسسات مهاجرتی غیر قانونی، دست به اقداماتی نظیر جعل اسناد و مدارک هویتی می‌زنند.
دکتر محمدباقر سخی، دومین مشکل را در نفوذ رسانه‌های بیگانه در این زمینه می‌داند. ایشان معتقد است اگر این طرح به تصویب برسد، رسانه‌های غرب و بیگانه نفوذ بیشتری روی جوان‌ها پیدا خواهند کرد. در این صورت، کشور با مسائل مختلف فرهنگی و مشکلات بیشتری در حوزه جوانان مواجه خواهد شد.
دکتر محمدباقر سخی مشکل سوم را اینگونه تشریح می‌کند که نباید فقط پناهندگی افراد را در نظر گرفت. ایشان می‌گوید تمام مهاجرت‌ها برای پناهندگی نیست و اتفاقا برعکس، بسیاری برای تحصیل و پیشرفت مهاجرت می‌کنند و سپس برای خدمت رسانی به کشور باز می‌گردند.
مشکل چهارم در مورد این طرح، نادیده گرفتن سخن واضح و مشخص قرآن در مورد مهاجرت و سخن پیامبر در این خصوص است. مهاجرت، توصیه اکید اسلام به افرادی است که در موطن خود به جایی نمی‌رسند یا قصد تحصیل علم و ترویج اسلام را دارند.
نقد و بررسی نظر شخصی دکتر محمدباقر سخی در مورد ممنوعیت تبلیغات مهاجرت
به عقیده شخصی وی ، کشور ایران از نظر گردشگری داخلی و خارجی، قوانین یکپارچه و منظمی ندارد. در واقع در این زمینه، قانون بلاتکلیف است و اجرای آن نیز مشخص نیست. در مورد سازمان گردشگری که چند سالی است وزارت گردشگری متولی امر آن بوده است، یک سری قوانین مربوط به چند دهه‌گذشته در حال اجرا شدن است. این قوانین، مربوط به 30 سال پیش است و به روز رسانی نشده است. این سازمان در این مدت، به دلیل عدم وجود قوانین مشخص و جدید، تا کنون در حال سلیقه‌ای عمل کردن بوده است. به همین دلیل، دفاتر مسافرتی و مهاجرتی بسیار زیادی را با مشکل مواجه کرده است.
در این سالها، دفاتر غیر قانونی و دارای تخلف، بسته شده‌اند. اما بسیاری از دفاتر قانونی مهاجرت و گردشگری نیز به دلیل سلیقه‌ای عمل کردن این سازمان نیز، تعطیل شده است.
دکتر محمدباقر سخی در این مورد نظر شخص خود را کاملا و با صراحت کامل بیان کرده است. اما نمی‌توان این مسئله را نیز نادیده گرفت که در چند سال اخیر، موج مهاجرت‌های پزشکان و پرستاران و امثالهم، منجر به ایجاد یک بحران در کشور شده است. پزشکان و پرستاران، فقط بخشی از این آمار هستند.
البته در کشور ما، بیکار زیاد است و می‌توانند جایگزین این افراد شوند. اما از آنجایی که کشور ما همیشه با بحران استخدام نیروهای جدید مواجه است، نمی‌توان به این امید نشست. لذا راهی به جز محدود کردن موسسات مهاجرتی به ذهن مسئولان و نمایندگان مجلس، نرسیده است. اما با کمی تفکر و تعقل و بررسی زوایای مختلف این موضوع، می‌بینیم ، نه تنها صحبت و نظر دکتر سخی، کاملا درست است بلکه می‌توان ایرادات واضح این طرح را به وضوح مشاهده کرد.
بررسی مشکلات سازمان گردشگری از دیدگاه دکتر سخی
سازمان گردشگری ایران، مشکلات متعددی دارد که در این چندین سال، هیچکدام بهبود پیدا نکرده است. نه تنها این سازمان و مسئولان در پی حل مشکلات و بحران‌های این سازمان نبوده است، بلکه روز به روز به این مشکلات در حال افزوده شدن است.
دکتر سخی در صحبت‌های خود، مشکلات سازمان گردشگری را در چند مورد مهم می‌داند که یکی از مهم‌ترین آنها، عدم تناسب مدرک تحصیلی کارمندان و مسئولان این سازمان با رشته تحصیلی گردشگری است. بسیاری از کارمندان سطوح عالی و یا سطوح پایین این سازمان، مدارک تحصیلی غیر مرتبط با حوزه گردشگری دارند. همین امر موجب می‌شود که دغدغه‌ای در این زمینه نداشته باشند و به طور کاملا سلیقه‌ای عمل کنند. بسیاری از دفاتر مسافرتی و جهانگردی بر سر همین مدیریت‌های سلیقه‌ای در ایران، تعطیل شده است.
در سایر کشورها، گردشگری را یک صنعت پولساز می‌دانند که می‌توان از آن درآمد بسیار زیادی کسب کرد اما در ایران، نه تنها در این زمینه اقدامی انجام نمی‌شود، بلکه روز به روز به سمت افول می‌رود.
دومین مشکل در این زمینه، بیکاری جوانانی است که با عشق و علاقه پا در رشته تحصیلی گردشگری گذاشته و به دلیل استخدام افراد بی ربط در سازمان گردشگری، هنوز بیکار هستند.
سومین مشکل این سازمان این است که قوانین مشخصی برای خرید و فروش دفاتر مسافرتی و گردشگری در این سازمان وجود ندارد. افرادی که دفاتر حقیقی در این زمینه دارند می‌توانند ماهیت فعالیت خود را به شکل شرکت حقوقی ثبت کرده و آن را به هر فردی و با هر مدرک تحصیلی که دوست دارند ، بفروشند !!
پیشنهادهای دکتر محمدباقر سخی برای اجرای طرح ممنوعیت تبلیغات مهاجرت
در ابتدا باید گفت : کلیت این طرح اگرچه رنگ و بویی تقریبا خوب دارد اما در باطن آن اشکالاتی پنهان است که به محض اجرایی شدن، دامان دولت، مجلس و فرهنگ این مرز و بوم را نشانه خواهد رفت. بهتر است به جای اجرای طرح ممنوعیت تبلیغات مهاجرت، فکر بهتری در اتاق فکر مجلس و دولت شکل گیرد.
امروز به خاطر جلوگیری از مهاجرت افراد، تبلیغات مهاجرت ممنوع می‌شود و متعاقباً به دلیل امکان نداشتن تبلیغات دفاتر مهاجرتی بسته می‌شود، فردا به خاطر ممنوعیت موارد دیگر، ممکن است کل رسانه و یا تبلیغات، تعطیل شود. لذا برای درمان سر درد، هیچ گاه سر را از گردن قطع نمی‌کنند.. می‌توان با خوردن نوشدارو، سر درد را درمان کرد.
دکتر محمدباقر سخی با اعتقادراسخ بر این که تبلیغ مهاجرت امری ضروری به شمار می‌رود ، اذعان می‌دارد، بهتر است در این مورد راهکارهای اصولی داده شود. در غیر اینصورت، راه برای شرکت‌های تبلیغاتی خارجی و رسانه‌های بیگانه، بازتر می‌گردد. همچنین آمار کلاهبرداری از مردم به بهانه مهاجرت، بیشتر و بیشتر خواهد شد. بنابراین باید هزینه بسیاری بابت اجرا شدن یک طرح خام و بدون تحقیق و بررسی پرداخت شود.
از منظر دکتر محمدباقر سخی، 2 راهکار و پیشنهاد در این زمینه وجود دارد که می‌توان این دو راه کار را عملی کرد و به جای اجرا کردن این طرح ، به کار برد:
- ایجاد اتحادیه و زیر نظر گرفتن دفاتر مهاجرتی قانون مدار ،
- استخدام و تصدی امور به افراد کاربلد و با مدارک و تجربه مرتبط با این حوزه
بحث و بررسی راه کارهای ارائه شده دکترمحمد باقر سخی، پیرامون اجرا نشدن طرح پژوهشی مجلس
دکتر سخی ارائه راهکارهای نوین و ریشه‌ای تر را چاره سازتر می‌داند. استفاده از یک طرح بدون تحقیق و بررسی فقط اوضاع را وخیم‌تر می‌کند. ممنوعیت تبلیغات داخلی، منجر به افزایش تخلفات در این حوزه خواهد شد. وقتی تبلیغات داخلی قطع شود، دفاتر قانونی برای تبلیغات خود، به شبکه های مجازی روی آورده و بعضا وارد تبلیغات تلویزیونی از طریق ماهواره خواهند شد. از آنجایی که نفوذ این رسانه‌ها در دل جوانان ایرانی بیشتر از رسانه‌های داخلی است، این اوضاع بدتر خواهد شد. در این صورت باید منتظر افزایش آمار کلاهبرداری از مردم باشیم. زیرا پای موسسات و دفاتر غیر قانونی و کلاهبردار به این ورطه، کشیده خواهد شد.
دکتر سخی می‌گوید برای حل این بحران نباید اصل موضوع را ممنوع کرد بلکه باید به دنبال راه کاری برای این اتفاق بود. اولین راهی که ایشان پیشنهاد می‌کند، ایجاد یک اتحادیه یا چیزی شبیه این برای دفاتر و موسسات مهاجرتی در کشور است. به عقیده او، اگر چنین دفاتری تشکیل شود، موسسات قانونی و مجوز دار زیر نظر آن فعالیت خواهند کرد و اگر تخلفی انجام شود، می‌توان آن را پیگیری نمود.
این پیشنهاد، یک پیشنهاد درست و به جاست. نمی‌توان شرکت‌ها و موسسات مهاجرتی داخل کشور را نادیده گرفت. این موسسات نیز مانند سایر شرکت‌ها باید زیر نظر یک اتحادیه واحد باشند و دستورات و قوانین لازم را در این زمینه اجرا کنند. حتی تسهیلات برای تبلیغات رسانه ای نیز باید برای این موسسات انجام شود تا دست شرکت های کلاهبردار ، قاچاقیان انسان و مسافر و سودجویان از سر مردم کوتاه شود.
ورود افراد تحصیل کرده به حوزه گردشگری و مهاجرت
دکتر محمدباقر سخی مانند بسیاری از فعالان گردشگری ، یکی از کارشناسان و فعالان این حوزه در کشور است. ای کاش مجلس محترم شورای اسلامی و کار گروه تحقیقاتی و وزارت گردشگری و سازمانهای مربوطه برای ارائه طرح پژوهشی خود، بسته عمل نمی‌کردند و از وجود امثال وی ، در این زمینه استفاده می‌کرد.
اگر طرح پژوهشی مجلس پیرامون ممنوعیت کامل تبلیغات در حوزه مهاجرت را بررسی کنید، می‌بینید که در هیچ کجای این طرح، هیچ کارشناس مربوط و فعال در این زمینه، ورود نکرده و این طرح، صرفا یک طرح خام و بدون تحقیق بوده است .
اساسا، استفاده و اجرای چنین طرح‌های بی پایه و بدون فکر در کشور، کم نیست. اگر نگاهی به سازمان گردشگری بیندازید، متوجه می‌شوید که این سازمان، کاملا سرخود و بدون هیچ حساب و کتابی، دفاتر قانونی مسافرتی در ایران را محدود می‌کند. حتی این اتفاق به حدی اسفناک است که شاهدیم در دفاتر گردشگری و جهانگردی، اقدام به دریافت مدارک برای اخذ ویزا می‌شود. در صورتی که این موسسات وظیفه‌ای جز فروش بلیط و رزرو هتل و خدماتی از این دست ندارند. اما مجبور هستند وارد این جریان شوند و گوشه‌ای از کار را بگیرند. حتی اگر تخصصی در این زمینه نداشته باشند که نتیجه آن ضرر به زمان و پول مراجعه کنندگان است .
یکی از دلایل این امر را به راحتی می‌توان در صحبت‌های دکتر محمدباقر سخی جستجو کرد. وقتی در یک سازمان مانند سازمان گردشگری، نیروهای استخدام شده دارای مدارک و مدارج تحصیلی و علمی غیر مرتبط با حوزه گردشگری باشند، اوضاع، بهتر از این نخواهد شد. در سازمان گردشگری که نهادی نظارتی و اجرایی در این امر است، هیچ کس دغدغه تعطیل شدن دفاتر گردشگری قانونی را ندارد. زیرا اصلا هیچ درکی از این جریان وجود ندارد. بر همین اساس، باید افراد تحصیل کرده در این حوزه وارد این سازمان شوند.
طرح ساماندهی دفاترمهاجرتی به جای اجرا شدن طرح ممنوعیت تبلیغات مهاجرت
امروزه، تبلیغ مهاجرت امری ضروری برای تمام کشورها است. حتی در مرفه ترین کشورهای دنیا هم که قدم بگذارید، با تبلیغات مختلفی برای مهاجرت مواجه خواهید شد. زیرا مهاجرت فقط به معنای فرار کردن و پناهنده شدن نیست. گاهی وقت‌ها نیاز است تا عده‌ای برای کسب علم، تازه کردن حال و هوای خود و خیلی از موارد دیگر مهاجرت کنند. اگر ممنوعیت تبلیغ برای مهاجرت انجام شود، در واقع کم کم مراودات با سایر کشورها نیز قطع خواهد شد و کشور ایران با این فرهنگ غنی، کشوری منزوی خواهد شد و مانند کشوری همچون کره شمالی از دیدگان همه پنهان خواهد ماند. در صورتی که ما مسلمانیم و حتی به مهاجرت و سفر از موطن در برخی از موارد، سفارش شده‌ایم . همانطوری که وقتی مسلمانان اولیه وارد هند و چین ، پاکستان ، ایران ، آذربایجان و مناطق دیگر آن زمان شدند ، کم کم مردم آن کشورها به دین مبین اسلام روی آوردند ،
اگر از منظر دیگری به این موضوع نگاه کنیم، ما کشوری آزاد و مستقل هستیم و اگر ادعا داریم که آزادی در کشور ما حکمفرماست، نباید کسی را از حق آزاد و مسلم خود، منع کنیم. مهاجرت، یک حق انتخاب است. به همین دلیل، به جای منع مهاجرت و تبلیغ، بهتر است یک طرح ساماندهی در این زمینه آماده و اجرا شود.
و کلام آخر
بهتر است پیش از ارائه هر طرح و اجرای آن، یک بار به شکل کاملا تخصصی و علمی، طرح را از زوایای مختلف بررسی کرده و پس از مشورت با فعالان ، دست اندر کاران و متخصصان به مرحله اجرا در بیاورند.
چه عجب یکی پیدا شد در این خصوص نظر درست و تخصصی بدهد !!
از خواندن این مصاحبه لذت بردم و کاملا با نظرات آقای دکتر سخی موافق هستم .
سلام
بسیار صحبت های خوب و پسندیده ای بود و کاملا موافق هستم
ولی یه سوال الان چطوری میشه متوجه شد که یک دفتر مهاجرتی قانونی هست یا ن
یعنی این که چطوری بهش اعتماد کنیم