جاذبه گردشگری باغ ارم شیراز
جاذبه گردشگری باغ ارم شیراز
در این پست از مجله گردشگری دوباره سفر می خواهیم. آشنایی با جاذبه گردشگری باغ ارم شیراز در استان فارس داشته باشیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
باغ ارم یکی دیگر از جاذبه های دیدنی شهر شیراز می باشد. که بسیار معروف و زبانزد مردم بوده است. به جرات می توان گفت که باغ ارم یکی از زیباترین باغهای ایرانی موجود در کشورمان می باشد. باغ ارم یکی از قدیمی ترین باغات ایرانی نیز به حساب می آید. ساخت آن مربوط به سالهای دهم و یازدهم هجری (سلجوقیان) بوده است. حالا باغ ارم یکی از سرمایه های جهانی به حساب می رود. زیرا در سال ۱۳۹۰ نامش در فهرست یونسکو ثبت شده است. و ثبت ملی هم شده است.
تاریخچه باغ ارم
دوره سلجوقیان
باغ ارم شیراز به طور قطع از دوره سلجوقیان و در تمام دوره آل اینجو و آل مظفر و گوركانیان بوده است. و با توجه به اینكه سیستم فئودالی به طور كامل بر جامعه آن دوره حاكم بوده است. بدون تردید بانیان و صاحبان باغ ارم كه باغی ارزشمند به حساب می آمده. در آن زمان حكام وقت بوده. احتمال می‌رود اتابک قراچه كه از طرف سنجر سلجوقی به حكومت فارس گزیده شده بوده. دستور ایجاد این باغ را صادر کرده باشد.
بعد از وی تا جلوس شاه شیخ ابواسحاق اینجو كه احتمالاً باغ ارم را در تصرف خود داشته است. اطلاعی از نحوه مالكیت این باغ موجود نمی باشد. پس از انقراض سلسله آل اینجو به وسیله آل مظفر، احتمالاً باغ ارم به دست سلاطین آل مظفر افتاده است. و در عهد شاه منصور آخرین پادشاه این خاندان كه به دست گوركانیان كشته می شود.
دوره صفویه
از عصر صفویه به بعد، باغ ارم در نوشته‌های جهانگردان، سرسبز و باشكوه وصف گشته است. در عهد كریم خان زند احتمالاً باغ ارم به مالكیت سران سلسله زندیه در درآمده بوده. و مانند سایر ابنیه و باغ های شیراز مورد مرمت قرار گرفته است.
از اواخر دوره زندیه تقریباً بیش از هفتاد و پنج سال باغ ارم در اختیار سران ایل قشقایی بوده است. نخستین ایلخان این خاندان یعنی جانی خان و پسرش محمد قلی خان عمارتی باشكوه در این باغ بنا کرده اند. ساختمان عمارت این باغ در دوره ناصرالدین شاه قاجار هنوز باشکوه و مورد توجه بوده. در دوره سلطنت ناصرالدین شاه، حاج نصیرالملك شیرازی باغ را از خاندان ایلخانی خریداری کرده است. و ساختمان فعلی موجود در باغ را به جای عمارت ایلخانی احداث کرده است.
باغ ارم پس از فوت ابوالقاسم خان نصیرالملك به فرزندش رسیده است. و پس از چندی به یكی از سران ایل قشقایی فروخته اند. سپس تحت تصرف دولت گشته است. و به دانشگاه شیراز واگذار گشته است. دانشگاه شیراز مدتها به عنوان كاخ پذیرایی از آنجا استفاده کرده اند. در سال های ۱۳۵۰ _۱۳۴۵ هجری شمسی این باغ با اعتبار واگذاری از طرف سازمان برنامه و بودجه و زیر نظر مسئولین وقت دانشگاه، مرمت اساسی گشته است. و زمین وسیعی نیز در حاشیه بلوار ارم و بلوار آسیاب سه تایی به آن اضافه گشته است. امروزه باغ ارم همچنان در اختیار دانشگاه شیراز است. و در حقیقت به تمام مردم تعلق میباشد.
معماری باغ ارم
امروز كوشك اصلی، هسته مركزی این باغ و جالب‌توجه ترین جنبه آن را تشكیل داده است. اطاق های طبقه زیرین تقریباً زیرزمین میباشد. و تالار مركزی آن را برای استراحت در روزهای گرم تابستان در نظر داشته اند. نهر آب مستقیماً از این تالار عبور می کند. و در سر راه خود قبل از اینكه به حوض بزرگی فرو ریزد استخر را تغذیه می‌كند. دیوارها و كف این تالار از كاشی‌های رنگین پوشیده شده.
پلكانی این طبقه را به طبقه بالاتر و به راهروهایی كه به تالار بزرگ منتهی شده است. متصل کرده است. منظره جنوبی آن همان ادامه محور اصلی می باشد. و از طرف شمال چشم انداز آن را تپه‌هایی تشكیل داده. كه در حاشیه رودخانه واقع شده اند.
در این محل نیز همانند بسیاری از ساختمان های شیراز كاشی های براق و سنگ های تراش میراث قدیم را از نو رواج داده است. در این قسمت سه گوش (سنتوری) منظره‌ای را متعلق به دوره ساسانیان كه با كاشی های رنگی زینت شده را خواهید دید. درحالی كه در طبقه‌ای كه هم‌سطح زمین ایجاد گردیده است. تخته سنگ های آهكی نسخه‌های تحریف شده‌ای میباشد. از نقوش برجسته دوره هخامنشیان كه در تخت جمشید مشاهده می گردد.
باغ ارم محبوبیت فراوان خود را مدیون درختان مركبات و خیابان طویلی میباشد. كه در دو طرف آن سروهای باشكوه واقع شده است. و ساختمان جالب توجهی كه نشان از مهمان نوازی بی دریغ ایل قشقایی میباشد. هرچند سال یك بار بخشی از درختان مركبات بر اثر سرمای سخت از بین رفته اند. درحالی كه سروها در عرض پنجاه سال اخیر همچنان جذابیت خود را حفظ كرده‌اند.
مکان
جاذبه گردشگری باغ ارم شیراز ، در استان فارس و در شهر شیراز ،خیابان ارم، نزدیک به میدان ارم و در نزدیکی مجموعه دانشگاه شیراز واقع شده است.
