کوه دماوند

در این مطلب از وب سایت گردشگری دوباره سفر شما را با کوه دماوند آشنا می کنیم. برای آشنایی بیشتر با بلندترین کوه آتشفشانی ایران در ادامه همراه ما باشید.

کوه دماوند در شمال ایران واقع است. دماوند بلندترین کوه ایران و بلندترین آتشفشان آسیا و خاورمیانه است. دماوند در رشته کوه البرز و در جنوب دریای مازندران جای دارد. این کوه از دیدگاه تقسیمات کشوری، در بخش لاریجان و در شهرستان آمل در استان مازندران واقع است.شهرهای رینه و گزنک در دامنه این قله قراردارد. این قله در 26 کیلومتری شمال غربی شهر دماوند، 62 کیلومتری جنوب غربی آمل، 69 کیلومتری شمال شرقی تهران می باشد.

در هنگامی که هوا صاف و آفتابی باشد این کوه از شهرهای تهران، قم، ورامین و همچنین کرانه جنوبی دریای خزر قابل دیدن است. دماوند در تاریخ 13 تیر 1387 به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. دماوند از سال 1381 به عنوان ( اثر طبیعی ملی) در شمار مناطق چهار گانه ارزشمند از نظر حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.

دماوند برای مردم ایران نماد شکوه و عظمت بوده است و از قدیم در ادبیات و تاریخ کشور نقش پر رنگی داشته است، در افسانه های پارسی هم از این کوه یاد شده است. در سال های اخیر عکس این کوه بر رو یا پشت اسکناس های رسمی به چاپ رسیده است. نام دماوند همواره نماد مقاومت و پایداری و شکوه بوده است و شاعران زیادی مثل: فردوسی، ملک الشعرای بهار، اخوان ثالث و … در این زمینه سروده دارند.

ارتفاع کوه دماوند

کوه دماوند در رده دوازدهم بلندترین قله دنیا از نظر ارتفاع نسبی است. ارتفاع این کوه آتشفشان از نظر ناسا 5670 متر، از سوی انجمن ملی آمار ایران 5610 متر اعلام شده است. مجله نشنال جئوگرافی، با تشخیص و اعلام 10کوه و قله خطرناک جهان، در سال 1390 اعلام کرد دماوند در رتبه دهم قرار دارد.

در فهرست قله ها بر اساس ارتفاع، دماوند پس از کوه اورست، آکونکاگوا در آرژانتین، دنالی در آمریکا، کلیمانجارو در تانزانیا، وینسون در جنوبگان، البروس در روسیه و مون بلان در آلپ، دوازدهمین کوه برجسته و مستقل دنیا است. ارتفاع نسبی دماوند بالاتر از کوه های کی2، نانگاپاربات، کانگچنجونگا و بسیاری از کوه های بلند دیگر است، نشان دهندگی برجستگی های توده آتشفشانی دماوند نسبت به زمین های اطراف خود است. همین ارتفاع نسبی بالای کوه دماوند دلیل دیده شدن این کوه در فاصله های دور نیز می باشد.

دماوند، کوه آتشفشان نیمه فعال

دماوند، آتشفشانی نیمه فعال دارد. در این کوه چندین چشمه گوگردی و چشمه آب گرم به چشم می خورد. اولین فوران این کوه حدود 1.78 میلیون سال قبل بوده است. در این کوه فوران های مربوط به 600هزار الی 280 هزار سال قبل هم رخ داده است. آخرین فوران این کوه حدود 7 هزار و 500 سال پیش بوده است. از این سال تا به حال این کوه فعالیت چشم گیری نداشته است.

دلیل اصلی که باعث تحریک کوه آتشفشان می شود این است؛ تعداد زمین لرزه ها افزایش یابد یا ایجاد ترک در زمین و خارج شدن خاکستر و بخار از دهانه کوه است. این نشانه ها نی تواند دلیل فوران کوه باشد، اما در مورد دماوند نمی توان به طور یقین نظر داد. در سالهای اخیر، با وقوع چندین زلزله در تهران و خبر فوران دماوند، اما هنوز اتفاقی نیفتاده است.

پوشش گیاهی و جانوری کوه دماوند

پوشش گیاهی این منطقه غنی می باشد و گیاهان دارویی در این منطقه شهرت جهانی دارد. برخی گیاهان در ارتفاعات می روید مانند کلاه میر حسن دماوندی، کزل دماوندی، بومادران دماوندی، پیر گیاه دماوندی، ریش قوش دماوندی، فراموشم مکن دماوندی، زنگوله ای دماوندی، کتانی دماوندی، ماشک دماوندی. برخی دیگر از این گونه ها: گون، یاسمن صخره ای، ترشک کوهسری، پیر سنبل، نسترن وحشی، بادرنجبویه، خاکشیر، قفقازی و … می باشد. این کوه زیبا پوشیده از دشت شقایق می باشد، و در فصل شقایق این کوه به قدری زیبا است که گویی مخمل قرمز بر روی کوه کشیده شده است.

جاذبه های دیدنی قله دماوند

آتشفشان دماوند

دماوند کوه آتشفشانی نیمه فعال، که متعلق به دوران چهارم زمین شناسی و مربوط به دوران هولوسین تشکیل شده و عمر آن با استفاده از روش کربن14 حداقل 35.500سال تخمین زده شده است. داشتن چشمه های گوگردی و چشمه های آب گرم نشان از نیمه فعال بودن این کوه است. بیشترین و عمده ترین فعالیت این کوه که باعث تشکیل ان شده حدود 10.000 سال قبل است. قطر دهانه آن حدود400متر که دریاچه ای از یخ آن را پوشانده است. عده ای از مردم اعتقاد دارند که کوه دماوند آتشفشان نیست، و عده ای معتقدند که فعال است و خروج گازها و چشمه های آب گرم علامت فعال بودن آن است. دکتر مهدی زارع از متخصصانی است که اعتقاد دارد دماوند یک کوه آتشفشان فعال است.

آبشار دماوند

در کوه دماوند آبشاری یخ رده وجود دارد، این آبشار منحصر به فرد که بلندی آن 7 متر و قطر آن 3 متر است. یخ های این آبشار هرگز آب نمی شود. در تابستان، در اثر تابش آفتاب دمای هوا به بالای صفر می رسد و آب کمی جاری می شود . در ساعت 4 عصر دما به زیر صفر می رسد و آب دوباره منجمد می شود.؛ به این ترتیب آبشار یخی به وجود می آید. این کوه در تمام سال برف دارد. آبشار یخی در ارتفاع 5100 متری، مرتفع ترین آبشار در خاور میانه است.

یخچال های دماوند

یخچال های طبیعی کوه دماوند به شرح زیر است:

یخچال سیوله، یخچال دوبی سل، یخچال عروسک ها، یخچال دره یخا، یخچال خورتاب سر، یخچال شمال غربی و یخچال غربی .

رودخانه های اطراف قله دماوند

در اطراف دماوند شاهد5 رودخانه هستیم ، به نام های : رودخانه هزار ، رودخانه لار و دیو آسیاب، رودخانه پنج او یا پنج آب و رودخانه تینه

روز ملی دماوند

روز ملی دماوند هم زمان با تیر گان در مازندران با نام تیر ماه سیزده شو در شب سیزدهم آبان ماه برگزار می شود. انجمن کوهنوردان همه ساله روز 13 تیر را در دانه قله دماوند و در شهر رینه لاریجان جشن می گیرند. این جشن به ثبت ملی رسیده است.

صعود به قله دماوند

برای صعود بهتر است از شهر تهران یا دماوند باشد. مسیر اصلی در چهار جبهه می باشد. جبهه جنوبی که از سمت جنوب شرقی کوه دماوند آغاز می شود، رایج ترین مسیر صعود است. در این راه آبشار یخی هم وجود دارد. حتما با کمک راه بلد صعود را آغاز کنید. امروزه جان پناه برای کوهنوردان در مسیر های مختلف صعود وجود دارد که در تعدادی از آنها امکان اقامت شبانه می باشد. در این قرارگاه ها شما می توانید راهنمای قله را تهیه کنید.

زمان مناسب صعود از اواسط خرداد تا اوایل شهریور است. صعود در زمان های دیگر خطرناک است ، مخصوصا اگر برای اولین بار است. اگر حرفه ای باشید2 روز کامل صعود طول می کشد. اگر مبتدی هستید 4 الی 5 روز را در نظر بگیرید.