جاهای دیدنی سبزوار

سبزوار از شهرهای کهن در استان خراسان رضوی است که اهمیت گردشگری زیادی دارد. سبزوار روزگاری مرکز حکومت سربداران بوده و به همین دلیل اهمیت زیادی دارد. جاهای دیدنی سبزوار فراوان هستند و در هر زمان می‌توانید از آنها دیدن کنید. جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی این شهر شما را به دوران گذشته ایران خواهند برد. برای آشنایی با زیباترین و مهم‌ترین جاهای دیدنی سبزوار تا انتهای مقاله با مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید.

معروف‌ترین جاهای دیدنی سبزوار

سبزوار جاذبه‌های گردشگری زیادی دارد که برخی از آنها سرشناس هستند و حتی از شهرت بین‌المللی برخوردارند. این جاذبه‌ها عبارت‌اند از:

مصلی تاریخی

در حاشیه شرق سبزوار بنایی به نام مصلی تاریخی در سده هشتم هجری قمری ساخته شد. این جاذبه یک چهارطاق، گنبد و ایوان بزرگ دارد و در حال حاضر از معماری دوران صفویه برخوردار است. مصلی تاریخی به‌عنوان خانقاه بزرگان سربدار ساخته شد و امروزه برای برگزاری نمازهای اعیاد بزرگ به کار می‌رود. مصلی تاریخی اولین محل در شهر سبزوار است که در آن نماز جمعه برپا شد. امروزه به‌عنوان موزه نماز از آن یاد می‌شود. شیخ خلیفه از بزرگان سربدار به دست مغولان در این مکان به دار آویخته شد. مصلی تاریخی توسط حاجی شجاع معمار اصفهانی ساخته شد و در بنای آن از کاشی‌های معرق و تزیینات گچی استفاده شده است.

مسجد جامع سبزوار

از دیگر جاهای دیدنی سبزوار که از جاذبه‌های تاریخی به شمار می‌رود می‌توان مسجد جامع سبزوار را نام برد. این مسجد در دوران سربداران و در سده هشتم هجری ساخته شد. مساحت آن به ۴۰۰۰ متر مربع می‌رسد و از بخش‌هایی مانند صحن، شبستان، ایوان‌های قبله شمالی و رواق تشکیل شده است. در بالای ایوان مسجد کتیبه‌ای وجود دارد که بر روی آن اطلاعاتی مانند تاریخ ۱۲۹۲ هجری قمری دیده می‌شود.

چنین کتیبه‌هایی در دالان شرقی ایوان دیده می‌شوند که مربوط به دوران صفویه هستند و تاریخ‌های ۹۷۹ و ۱۱۳۶ هجری قمری را نشان می‌دهند. بر روی این کتیبه دستوری از شاه طهماسب صفوی حک شده است. در نمای مسجد از تزییناتی مانند کاشی هفت رنگ و کاشی‌کاری خشتی استفاده شده است. قسمتی از مسجد به دلیل تغییرات در ساختار شهر توسط رضاشاه تخریب شد و سپس سید محمد اشراقی آن را بازسازی نمود. مسجد جامع در حاشیه جنوبی خیابان بیهق سبزوار قرار دارد.

بقعه امامزاده یحیی

از آثار به جامانده در دوران قاجار می‌توان بقعه امامزاده یحیی را نام برد که امروزه به یکی از جاهای دیدنی سبزوار تبدیل شده است. این آرامگاه از یک فضای داخلی گنبد دار، مناره‌ها، ایوان و دو محوطه برخوردار است که به هم متصل هستند. گنبد بقعه با کاشی‌های فیروزه رنگ تزیین شده و چشم‌ها را به خود خیره می‌کند. سبک معماری گنبد بقعه به سده هشتم و هفتم هجری قمری برمی‌گردد. دیگر تزیینات بقعه اعم از کاشی، گچ و سنگ در سال ۱۳۸۰ در فضای داخلی و نما نصب شدند. هم اکنون به‌عنوان یکی از مکان‌های زیارتی کشور به شمار می‌رود. بقعه امامزاده یحیی در تقاطع خیابان بیهق و اسرار سبزوار واقع شده و گردشگران زیادی جهت زیارت و سیاحت از آن دیدن می‌کنند. آرامگاه در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منار مسجد

در روستای باستانی خسروشیر یکی از جاهای دیدنی سبزوار به نام منار مسجد قرار دارد که تنها قسمتی از آن سالم مانده است. در واقع دیوار سمت قبله فرو ریخته و تنها جرزهای دو طرف ایوان باقی مانده‌اند که دارای عمق ۱۱ متر و عرض ۶ متر هستند. از محراب اصلی مسجد تنها بخش تحتانی آن باقی مانده که در انتهای ایوان قرار دارد. از دیگر بخش‌های ویران شده مسجد می‌توان به شبستان شرقی آن اشاره کرد که تا حدود ۶۰ سال قبل به‌صورت یک مناره وجود داشت و بر روی آن کتیبه‌ای با خط کوفی و تزیینات قرار دارد. برخی از مورخان با توجه به معماری مسجد سال ساخت آن را به دوران ایلخانی نسبت می‌دهند. این جاذبه تاریخی ارزشمند نیز در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

آتشکده خانه دیو

آتشکده‌ها از جاهای دیدنی سبزوار هستند که از معماری شگفت‌انگیز برخوردارند. خانه دیو یکی از آتشکده‌های بسیار قدیمی متعلق به دوران ساسانیان در سبزوار است. ساسانیان و سلجوقیان از این آتشکده برای برگزاری مراسم و آیین خود استفاده می‌کردند. نحوه طاق زدن آتشکده خانه دیو با آتشکده تخت سلیمان در آذربایجان مشابه است. این بنای تاریخی دارای چهار طاقی است که از شکل متقارن چهار وجهی برخوردار بوده و یکی از نمونه‌های منفرد چهارطاقی در ایران به شمار می‌رود. این اثر تاریخی در کوه‌های شمال غربی سبزوار واقع شده است و با قرار گرفتن در آن می‌توانید از چشم‌اندازهای کوهستانی سبزوار لذت ببرید. بخش‌هایی از آتشکده شامل گنبد، پایه‌ها و طاق‌ها به مرور زمان ویران شدند.

آتشکده میرمظفر

از دیگر آتشکده‌های سبزوار به آتشکده میر مظفر می‌توان اشاره کرد که یکی از کهن‌ترین آثار تاریخی است و در روستای بابا لنگر قرار دارد. معماری این بنا به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد. از مصالحی مانند سنگ و ساروج در ساختمان به کار برده شده و در دیوارهای آن می‌توانید شاهد فسیل‌هایی با قدمت صدها میلیون سال باشید. آتشکده میر مظفر بر ارتفاعات رشته‌کوه اثقلان به بلندی ۲۰۰ متر واقع شده که منظره زیبایی از دشت‌های اطراف آن به نمایش می‌گذارد.

مناره خسروگرد

از برجسته‌ترین جاهای دیدنی سبزوار که در ورودی شهر قرار گرفته مناره خسرو گرد است که مردم محلی آن را با میل خسروگرد می‌شناسند. این بنای تاریخی در دوران سلجوقیان و در سال ۵۰۵ به دستور تاج الدوله ابوالقاسم بن سعید ساخته شد. خشت و گل به کار رفته در ساخت مناره خسروگرد باعث شده بیش از ۹۰۰ سال دوام بیاورد. ارتفاع مناره ۳۸ متر است و از مرتفع‌ترین جاذبه‌های تاریخی کشور محسوب می‌شود. این مکان در گذشته اهمیت تجاری بالایی داشت و کاروانیان زیادی از آن عبور می‌کردند. مانند یک فانوس دریایی برای کاروانیان عمل می‌کرد و از طریق آن مسیر خود را دنبال می‌کردند.

آرامگاه ابوالحسن زید بیهقی

بازدید از آرامگاه ابوالحسن زید بیهقی به عنوان یکی از متفاوت‌ترین جاهای دیدنی سبزوار جذابیت زیادی برای گردشگران دارد. بیهقی از عالمان ایرانی است که در علومی مانند حکمت، فقه، ریاضیات و شعر و ادبیات دانش فراوانی داشت. در دوران خیام نیشابوری زندگی می‌کرد. بیهقی چندین کتاب در زمینه‌های مختلف دارد که از بین آنها می‌توان به معارج نهج‌البلاغه، تتمه صوان الحکمه و جوامع الاحکام النجوم اشاره کرد. این آرامگاه زیبا بر روی یک تپه در روستای ششتمد شهرستان سبزوار قرار دارد و به‌صورت رایگان می‌توان از آن بازدید کرد. معماری آرامگاه به‌صورت یک شش ضلعی با ارتفاع یک متر است و در دو طرف آرامگاه دو باغچه سرسبز با درختان کاج و گل‌های رنگارنگ دیده می‌شوند.

آرامگاه بقراط

بقراط التولیه آرامگاه حاج محمد تقی سبزواری است که در نزدیکی میدان کارگر قرار دارد. این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۱ به لیست آثار ملی ایران اضافه شد. آرامگاه بقراط نمایانگر معماری قاجار است و با شکل هشت ضلعی خود ترکیبی از معماری قاجار و غرب را به نمایش می‌گذارد. بر روی گنبد آجری آن نقش و نگارهای بسیار زیبایی وجود دارد. بقراط اولین پزشک دوران قاجاریه در سبزوار است که علاوه بر آن دستی بر نویسندگی و ترجمه نیز داشت. از مهم‌ترین کتاب‌های آن می‌توان به دزدان پاریس، شهر تاریک، مقصر بی‌گناه، علاج امراض و حفظ صحت اشاره کرد.

کاروانسرای فرامرز خان

از مهم‌ترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی سبزوار می‌توان کاروانسرای فرامرزخان را نام برد که به رباط کانون نیز معروف است. این بنا در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. کاروانسرا توسط حاج فرامرز خان سبزواری برای زوار امام رضا تأسیس شد و امروزه بخشی از آن به موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داده است. در نمای کاروانسرا از تزیینات دوره قاجار استفاده شده که بسیار خیره‌کننده هستند. کاروانسرا دارای صحن روباز است و از ۴ ایوان اصلی تشکیل شده و غرفه‌های آن مشرف بر صحن هستند.

آرامگاه حاج ملا هادی سبزواری

حاج ملا هادی سبزواری از عالمان دینی سبزوار است که در سال ۱۲۸۹ دار فانی را وداع گفت و به جهت یادبود آن آرامگاه باشکوهی در سبزوار ساخته شد. از مهم‌ترین آثار آن می‌توان به شرح لیالی، شرح منظومه در منطق، منظومه فلسفه و حاشیه بر تجرید اشاره کرد. در فضای داخلی آرامگاه از طرح چلیپایی استفاده شده که دارای چندین اتاق و حجره است. در سال ۱۳۴۰ انجمن آثار ملی کشور اقداماتی را جهت ترمیم و استحکام بخشی آرامگاه انجام داد و تزییناتی مانند کاشی‌کاری‌های رنگارنگ و گنبد فیروز ای رنگ برای آن صورت داد.

کویر دوشاخ

از شگفت‌انگیزترین جاهای دیدنی سبزوار کویر دوشاخ است که در غرب پناهگاه حیات‌وحش شیر احمد و شرق پارک ملی توران قرار گرفته است. برای دسترسی به آن می‌توانید وارد جنوب محور ارتباطی تهران مشهد شوید و سپس به غرب سبزوار حرکت کنید. بخشی از شمال کویر دوشاخ به رشته‌کوه گر تعلق دارد که ارتفاع آن از سطح آب‌های آزاد ۸۰۰ متر است. کویر دوشاخ توسط گنبدهای نمکی و زمین‌های پف کرده نمکی احاطه شده است.

رود کال شور جاجرم از سمت شمال غربی سبزوار به این کویر سرازیر می‌شود. از آنجایی که این کویر به شکل دو شاخ از سمت غرب و شرق به سمت شمال کشیده می‌شوند. آن را کویر دوشاخ نام گذاشتند. وسعت بسیار زیادی دارد که عرض آن ۴۰ کیلومتر و طول آن حدود ۱۰۰ کیلومتر است. گنبدهای نمکی و اجتماعات ماسه‌ای منطقه در جنوب کویر و در اطراف روستای رضا آباد شاهرود مشاهده می‌شوند. این زمین تقریباً عریان و فاقد پوشش گیاهی است و تنها در حاشیه آن گیاهان شورپسند مانند گز و اشنان رشد کرده‌اند.

باغ ملی سبزوار

باغ ملی از متفاوت‌ترین جاهای دیدنی سبزوار است که به‌عنوان قدیمی‌ترین بوستان این شهر شناخته می‌شود. یکی از سرسبزترین مکان‌های سبزوار است که زیر آن یک ارگ قدیمی قرار دارد. برای بازدید از باغ ملی سبزوار به خیابان اسدآبادی بروید مساحت این باغ به ۲۲۰۰۰ متر مربع می‌رسد و سراسر آن از درختان و باغچه‌های بسیار زیبا پوشیده شده است. درختان کاج، چمن‌های سرسبز و گل‌های رنگارنگ جلوه خاصی به پارک بخشیده و می‌توانید زمانی را به استراحت در این مکان بپردازید. از جمله امکانات باغ ملی می‌توان به میزهای شطرنج، مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، زمین بازی کودکان، حوض‌های آب، زمین‌های ورزشی و فواره‌ها اشاره کرد. به افرادی که قصد دارند از هیاهوی شهر دور شوند و ساعاتی را در آرامش به سر ببرند پیشنهاد می‌شود حتماً به باغ ملی بروند.

سایر جاهای دیدنی سبزوار

سبزوار جاذبه‌های فراوانی دارد که اغلب تاریخی هستند. بسیاری از گردشگران از دیگر جاهای دیدنی سبزوار مطلع نیستند و حتی نام آنها به گوششان نخورده است. این جاذبه‌ها عبارت‌اند از:

سد یام

سد یام از جاهای دیدنی سبزوار در 3 کیلومتری غرب روستای جزندر است. جریان آب در سد بسیار پرفشار بوده و برای همین شنا کردن در آن ممنوع است. البته امکان ماهیگیری به‌صورت محدود وجود دارد. این اثر گردشگری به منظور تأمین آب کشاورزی در روستاهای اطراف و پرورش آبزیان ساخته شد. امروزه یکی از مراکز تفرجگاه برای گردشگران محسوب می‌شود. در دسته سدهای خاکی قرار دارد که از بستر رودخانه حدود ۱۹ متر ارتفاع دارد. حجم مخزن سد یام ۱.۱۸ میلیون متر مکعب است. مساحت دریاچه سد به ۱۶ هکتار می‌رسد. از مکان‌های پرجاذبه در بین گردشگران محسوب می‌شود و از تفریحاتی مانند ماهیگیری در آن استفاده می‌کنند. از آنجایی که سبزوار یکی از شهرهای تقریباً کویری کشور به شمار می‌رود بازدید از سد یام به دوستداران طبیعت پیشنهاد می‌شود.

شهربازی سرپوشیده دیبا

پس از آن که از ابنیه تاریخی سبزوار دیدن کردید برای تجربه هیجان پیشنهاد می‌شود به شهربازی سرپوشیده دیبا بروید. این شهربازی یکی از هیجان‌انگیزترین جاهای دیدنی سبزوار است که در حوالی میدان دکتر بهشتی واقع شده است. دارای دستگاه‌ها و امکانات مناسب برای کودکان و بزرگسالان است و می‌توانید چندین ساعت را به هیجان در این مکان بگذرانید. از جمله دستگاه‌های آن می‌توان به سرسره بادی، چرخ و فلک، سورتمه کودکان، قطار کودکان، استخر توپ، فوتبال دستی، ماشین سواری، تونل وحشت و… استفاده کرد. برای استفاده از امکانات باید کارت مخصوص شهربازی را خریداری کنید و آن را شارژ نمایید.

تپه عیدگاه

تپه عیدگاه از دیگر جاذبه‌های تاریخی سبزوار است که مورد توجه گردشگران قرار گرفته و تاریخ کهن ایران را نشان می‌دهد. این تپه باستانی دارای قدمت ۷۰۰۰ ساله است و یکی از کهن‌ترین آثار تاریخی ایران به شمار می‌رود. زغال‌هایی که در این تپه وجود دارند طبق مطالعات، نشان‌دهنده وجود انسان‌ها در این مکان پیش از دوره میلاد است. تپه عیدگاه در کنار تپه عشق آباد ترکمنستان به‌عنوان دو تپه منحصربه‌فرد دنیا به شمار می‌روند. در این مکان آثار و اشیای بسیار ارزشمند از روستاهای اطراف مانند سفال کشف شده‌اند که قدمت آنها به بیش از ۵ هزار سال می‌رسند.

خانه باغ اسکویی

یکی از جاهای دیدنی سبزوار به نام خانه باغ اسکویی در روستای ابارش واقع شده که ۴ کیلومتر با غرب سبزوار فاصله دارد. این عمارت دارای ۱۰ هکتار مساحت است و یک باغ بسیار زیبا و تماشایی دارد. عمارت اسکویی دارای دو طبقه است که از بخش‌های مختلف آن می‌توان به آب انبار، مطبخ، حوض‌خانه، هشتی، بادگیر خانه، حجره‌های نشیمن، تالار پذیرایی و تالارهای ستون‌دار شرقی و شمالی اشاره کرد. در ساخت این بنا از تزییناتی مانند گچ‌بری و آجرکاری استفاده شده که بسیار زیبا هستند. این باغ در دوران قاجار توسط خاندان اسکویی ساخته شد و امروزه گردشگران از آن دیدن می‌کنند.

یخدان‌های سبزوار

بیش از ۲۳ یخچال بزرگ و کوچک در جنوب شرقی سبزوار قرار دارد که در گذشته برای نگهداری طولانی مدت مواد غذایی از آنها استفاده می‌کردند. یخدان‌ها یکی از جالب‌ترین جاهای دیدنی سبزوار هستند و هنگامی که از دور نگاه می‌کنید شبیه خانه‌های بزرگ مورچه به نظر می‌رسند. معماری حرفه‌ای یخدان‌ها آن را به یکی از مقاوم‌ترین بناها تبدیل نموده که در اثر بلایای طبیعی مانند زلزله دچار آسیب نمی‌شود. در هر یخچال یک دیوار بلند، یک استخر و یک مخزن گنبدی وجود دارد. در گذشته در استخر یخدان بر اثر سرما یخ تشکیل می‌شد و با شکستن و نگهداری آن در خزانه در تابستان مورد مصرف قرار می‌گرفت.

پارک لاله

از جاذبه‌های تفریحی و جاهای دیدنی سبزوار به پارک لاله می‌توان اشاره کرد که از بوستان‌های بزرگ این شهر به شمار می‌رود. بازدید از آن رایگان است و به‌صورت شبانه‌روزی می‌توانید از آن استفاده کنید. پارک لاله در خیابان پگاه واقع شده و امنیت بسیار بالایی دارد تا جایی که می‌توانید شب‌ها در آن چادر برپا کنید. امکانات تفریحی و ورزشی متنوعی دارد و می‌توانید یک روز خود را به پیک‌نیک در این پارک اختصاص دهید.

بازار قدیمی سرپوش سبزوار

سبزوار دارای بازارهای متنوع است و گردشگران می‌توانند سوغاتی و اقلام موردنیاز خود را از آنجا تهیه کنند. یکی از کهن‌ترین بازارها متعلق به بازار قدیمی سرپوش است که دارای ۹ مسیر ورودی و خروجی است. از طریق خیابان اسرار خیابان بیهق می‌توانید وارد بازار شوید. دارای ۱۴۰ متر طول است و یکی از بهترین جاهای دیدنی سبزوار شناخته می‌شود که حدود ۸۵ حجره در آن قرار دارند. برای خرید طلا و پارچه پیشنهاد می‌شود حتماً به این بازار سر بزنید.

جمع‌بندی

سبزوار یکی از تاریخی‌ترین و دیدنی‌ترین شهرهای کشور است که در استان خراسان رضوی واقع شده و زوار امام رضا می‌توانند از جاذبه‌های دیدنی این شهر نیز دیدن کنند. انواع جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، زیارتی و فرهنگی سبزوار در این مقاله ذکر شد که پیش از سفر می‌توانید از راهنمایی‌های آنها استفاده کنید. جاهای دیدنی سبزوار فراوان هستند و موجب شده‌اند تا این شهر یکی از بهترین مقاصد گردشگری به شمار رود.