روستای قلعه نو ( زهک )
روستای قلعه نو ( زهک )
در این مقاله از مجله گردشگری دوباره سفر سری به زوستای قلعه نو در استان سیستان و بلوپستان خواهیم زد. برای اطلاعات بیشتر از این روستا با ما همراه باشید.
قلعه‌نو روستایی در دهستان جزینک بخش جزینک شهرستان زهک استان سیستان و بلوچستان ایران است.استان سیستان و بلوچستان براساس آخرین تغییرات استان سیستان و بلوچستان از ۲۴ شهرستان، ۵۶ بخش و ۴۹ شهر تشکیل گردیده‌است.
روستای قلعه نو تنها روستایی در سیستان و بلوچستان است که صد در صد معماری منازل آن قدیمی و از خشت و گل ساخته شده و با همان سبک ویژگی خود را حفظ کرده است. معماری در استان سیستان برگرفته از شرایط اقلیمی این منطقه است بطوری که بیشتر منازل آن از مصالح سنتی شامل آب، گل و خشت ساخته شده و امروزه نیز تنها در ساخت منازل 40درصد از روستاهای سیستان این سبک معماری استفاده می‌شود.
معماری روستا
با توجه به اینکه بیشتر روستاها معماری سنتی خود را از دست داده اند اما روستاییان قلعه نو در ساخت منازل خود صد درصد این سبک معماری را حفظ کرده‌اند. با توجه به اینکه خشت و گل سرما و گرما را در خود حفظ می‌کند، استفاده از این نوع مصالح و سبک معماری مانع از خروج هوای سرد خانه می‌شود.
با توجه به آب و هوای گرم و خشک کویری، در سقف این منازل دریچه‌هایی به نام ‘کولک’ یا بادگیر و در دیواره آن دریچه ای با نام ‘سورک’ تعبیه شده که سبب ورود هوای سرد و کوران آن شده بگونه‌ای که باد از سقف وارد و از سورک خارج می‌شود. .این روستا مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است.
روستای ‘قلعه کهنه’ نیز در نزدیکی قلعه نو قرار دارد و به سبب متروک شدن ساکنان آن به روستای قلعه نو کوچ کرده‌اند. این روستا به دلیل قرار گرفتن بر روی تپه‌ای بزرگ به ‘قلعه’ شهرت یافته و طوایف بزرگی همچون ‘نارویی‌نژاد، سنجرانی، کیانی، سرابندی و شیرانزهی’ در آن سکونت دارند.
به دلیل وجود دریاچه هامون و رودهای بسیاری که در این منطقه وجود دارد سبب بالا آمدن زه‌آب می‌شوند که در قدیم برای جلوگیری از ورود رطوبت در پی دیوار منازل از نوعی سیخ بوته به نام «کرته» استفاده می‌کردند که مانع نفوذ رطوبت می‌شود.
همانند سایر روستاهای این منطقه، جمعیت این روستا نیز در چند سال اخیر دچار نوسانات زیادی بوده و خشکسالی‌های اخیر از جمعیت آن کاسته، همچنین جوانان روستا نیز گرایش به شهرنشینی پیدا کرده‌اند. قلعه‌نو از روستاهای مهم سیستان و بلوچستان است و به عنوان روستای گردشگری و توریستی مطرح است و همه‌ساله پذیرای تعداد زیادی گردشگر به ویژه مسافر نوروزی است. اثر تاریخی بسیار مهم ‘دهانه غلامان’ مربوط به دوران هخامنشی در مجاورت این روستا قرار دارد.
