آشنایی با غذاهای سنتی کاشان
یکی از اصلیترین لذتهای سفر به مناطق مختلف این است که غذاهای محلی آن شهر یا کشور را امتحان کنیم. به طور کلی غذا خوردن یکی از تفریحات مهم در هر سفر است. اما پیش خود فکر کنید که وقت، پول و انرژی خود را خرج کردهاید تا به شهری دیگر سفر کنید. اما در طول سفر خود مدام غذاهای تکراری یا فست فود بخورید. آیا حیف نیست که غذاهای محلی آن منطقه را امتحان نکنید؟
شهر کاشان یکی از شهرهای توریسیتی ایران است. نزدیکی این شهر به پایتخت یعنی تهران باعث شده تا افراد زیادی به آن سفر کنند. همچنین جاذبههای گردشگری کاشان مثل حمام فین، باغ فین، خانهها و عمارتهای تاریخی و… نیز مزید بر علت شده تا کاشان تبدیل به شهری توریستی شود. شناخت غذاهای سنتی کاشان باعث میشود تا در صورت سفر به این شهر، سفر خود را چندین برابر لذتبخشتر کنید. اگر نسبت به غذاهای محلی این شهر کمی زمینه داشته باشید، میتوانید در انتخاب غذا در دوران سفر خود بهتر تصمیم بگیرید. ما در ادامه این مقاله از مجله گردشگری دوباره سفر انواع مختلف غذاهای سنتی کاشان را معرفی کردیم.
شهر کاشان و غذاهای محلی آن
یکی از شهرهای شناخته شده و معروف ایران که کمی قبل از اصفهان قرار دارد، شهر کاشان است. یکی از عوامل مهمی که باعث میشود تا کاشان در زمینه توریسم شهرتی جهانی پیدا کند، گلاب گیری در این شهر است. ضمن اینکه در جاذبههای گردشگری کاشان نیز جذابیتهای زیادی وجود دارد.
ایرانیها به طور کلی جزو آن دسته از افرادی هستند که برای خورد و خوراک خود اهمیت زیادی قائل میشوند. در اکثر مواقع از ایرانیها به عنوان افرادی اصطلاحا شکمو یاد میشود. غذاهای محلی شهرهای کوچک بزرگ در ایران و تعدد آنها میتواند این موضوع را ثابت کند. غذاهای سنتی کاشان نیز جزو آن دسته از غذاهایی است که اگر در سفر به کاشان آنها را امتحان نکنید، تجربه به یاد ماندنی و لذتبخشی را از دست خواهید داد.
شهر کاشان جزو شهرهای مذهبی ایران است. بهترین زمان برای سفر به این شهر، فصل بهار است. گلاب، گل محمدی، عرقیجات، کلوچه، شیرینی و خشکبار جزو اصلیترین سوغات شهر کاشان هستند. اما چیزی که درباره غذاهای سنتی کاشان مسلم است، اهمیت حضور گوشت در آنها است. پیشنهاد میکنیم اکنون با بهترین غذاهای شهر کاشان آشنا شوید و برای چند ماه آینده و در فصل بهار، سفر خود به کاشان را برنامه ریزی کنید. در ادامه به غذاهای محلی و سنتی این شهر اشاره خواهیم کرد.
گوشت و لوبیا
اولین چیزی که پس از مواجهه با این غذا به ذهن افراد خطور میکند، شباهت آن به آبگوشت معروف ایرانیها است. گوشت و لوبیا یکی از محبوبترین، معروفترین و بیاغراق پرطرفدارترین غذاهای سنتی کاشان است. اگر در عاشورا و تاسوعا به کاشان سفر کنید، متوجه میشوید که یکی از اصلیترین نذریهای مراسمات مذهبی و هیئتها، گشت و لوبیا است.
در این غذا از گوشت بدون استخوان استفاده میشود. یکی از مهمترین تفاوتهای این غذا با آبگوشت، حبوبات آن است. همانطور که از نامش پیدا است در گوشت و لوبیا فقط از لوبیای سفید استفاده میشود. در واقع خبری از نخود، سیب زمینی و گوجه نیست. همچنین یکی دیگر از تفاوتهای آن با آبگوشت، حضور برنج در کنار آن است. این غذا مانند بسیاری از غذاهای اصیل ایرانی، زمان زیادی برای پخت لازم دارد. اصطلاحا در چنین شرایطی میگویند غذا باید جا بیفتد. بنابراین هر چه زمان بیشتری برای طبخ آن مصرف شود، نتیجه نهایی لذیذتر خواهد بود.
گوشت و لوبیا دارای قدمتی نزدیک به ۴۰۰ سال است. اما حدود ۱۰۰ سال پیش، فردی به نام حاجرضا عشق آبادی، روش نوینی برای طبخ این غذا ابداع کرد. او نعنا داغ، شیره و سرکه را نیز به محتویان این غذا اضافه کرد. او معتقد بود که گرمی شیره، سردی لوبیا را تعدیل میکند. با توجه میزان پروتئین موجود در این غذا، میتوان از آن به عنوان یکی از وعدههای غذایی بسیار مقوی یاد کرد. جالب است بدانید که کاشانیها این غذا را با نام دیگر «گوشت لوبیاب» نیز میشناسند.
شفته بادمجان
یکی دیگر از غذاهای سنتی کاشان که با گوشت قلقلی تهیه میشود، شفته بادمجان است. این غذا شباهت زیادی به شفته سماق دارد. اما اگر طرفدار بادمجان هستید، این غذا حتما به شما پیشنهاد میشود. شفته بادمجان با آبغوره و گوجه فرنگی طعمدار میشود. اما اهالی کاشان در فصل گوجه سبز، برای ترش شدن و طعم دادن به این غذا از این میوه خوشمزه استفاده میکنند.
برای تهیه شفته بادمان باید ابتدا سس آن را تهیه کنیم. پیاز سرخ شده، رب انار یا آبغوره، گوجه سبز یا گوجه فرنگی با یکدیگر ترکیب میشوند و سس شفته بادمجان آماده میشود. حال گوشتهای قلقلی سرخ شده در سسی با طعم گوجه سبز و آبغوره قرار میگیرند. بادمجانها نیز به مکعبهای کوچک تقسیم میشوند و پس از سرخ شدن داخل سس میشوند. در نهایت خوراک شفته بادمجان با طعمی به یادماندنی و بینظیر آماده است و میتوانید با نان سنگک داغ آن را میل کنید.
شفته سماق یا کوفته آب سماق
گوشت قلقلیهایی که در فسنجان و بسیاری از غذاهای دیگر وجود داشت را به خاطر دارید؟ در شهر کاشان به گوشت قلقلی، شفته میگویند. یکی دیگر از غذاهای سنتی کاشان نیز، شفته سماق است. این غذا جزو غذاهایی است که معمولا با نان سرو میشود. شفته سماق از گوشت چرخ کرده، پیاز، آرد نخودچی و سماق تهیه میشود. برای تهیه این غذا کافی است گوشتهای قلقلی را در آب با طعم سماق و پیاز بپزید. وجود سماق در این غذا باعث میشود تا کلسترول بد خون کاهش پیدا کند.
خورشت نخود آله
اگر خورشت قیمه را دوست داشته باشید، بیشک عاشق خورشت نخود آله کاشیها خواهید شد. فرقی که این غذا با خورشت قیمه دارد این است که در آن به جای لپه از نخود استفاده میشود. نخودهای موجود در این خورشت نیز از وسط به دو نیم تقسیم میشوند. به همین دلیل است که به آن نخود آله میگویند. نخود آله به عنوان یکی از غذاهای سنتی کاشان، همراه با سیب زمینی سرخ کرده و برنج سرو میشود. همچنین خوب است بدانید که در انتهای طبخ این غذا، مقداری گلاب به همراه ادویههای مثل هل، دارچین، زعفران و… به آن اضافه میشود تا طعم لذیذتری پیدا کند.
آبگوشت به
بیشک یکی از لذیذترین و معروفترین غذاهای ایرانی، آبگوشت است. اما کاشیها آبگوشت را به شیوه دیگری که کاملا مخصوص خودشان است درست میکنند. آبگوشت به یکی از غذاهای سنتی کاشان است که با رب انار و به درست میشود. برای طبخ این غذا، زمانی که گوشت و حبوبات در قابلمه در حال پختن است، یک به را به چهار قسمت تقسیم میکنند و داخل قابلمه میریزند تا همراه با سایر مخلفات بپزد. رب انار نیز به همراه نمک و سایر ادویهها در مرحله آخر به غذا اضافه میشود. در نهایت آبگوشت به را خوب میکوبند و با نان داغ میل میکنند. اگر به شهر کاشان سفر کردید، حتما این غذا را امتحان کنید. زیرا جزو آن دسته از طعمهای جدیدی است که ارزش امتحان کردن را دارد.
چلو دیزی
احتمالا تا کنون متوجه شدهاید که گوشت، نقش پررنگی در غذاهای سنتی کاشان دارد. چلو دیزی جزو آن دسته از غذاهایی است که ممکن است در نگاه اول خیلی جذاب به نظر نرسد. زیرا ما از کودکی عادت کردیم که آبگوشت را با نان بخوریم. حال این ساختار شکنی ممکن است خیلی هیجان انگیز نباشد. اما اصلا اینطور نیست!
چلو دیزی یا ابگوشت پلو یکی از غذاهای بسیار خوش مزه کاشانیها است. اگر هنگام سفر به کاشان در منوی رستورانهای این شهر با این قضا مواجه شدید، برای سفارش دادن آن تردید نکنید. چلو دیزی کاملا شبیه دیزی تهیه میشود. با این تفاوت که به جای حبوبات مختلف فقط از لوبیای سفید استفاده میشود. همچنین هنگامی که غذا آماده شد، برنج را داخل آن میریزند تا آب آن به طور کامل کشیده شود و در نهایت شبیه به کته دم بکشد. سپس به همان صورت سرو میشود.
جوجویی تاس کباب
جوجویی تاس کباب یکی دیگر از غذاهای سنتی کاشان است که مانند بسیاری از غذاهای دیگر این شهر، گوشت قرمز نقش مهمی در آن ایفا میکند. این غذا شباهت زیادی به غذاهای شمالی دارد. جوجویی تاس کباب از ترکیب بادمجان، رب انار، گوشت و کوجه فرنگی تهیه میشود و معمولا همراه با نان سرو میشود. اما در صورت تمایل میتوانید از آن به عنوان خورشت کنار برنجتان نیز استفاده کنید. برای طبخ این غذا ابتدا گوشت همراه با پیاز ، بادمجانهای حلقهای و ادویه داخل قابلمه به خوبی میپزد. در مرحله آخر رب انار نیز به آن اضافه میشود. افراد مختلف بر اساس ذائقه خود این غذا را ترش یا ملس تهیه میکنند.
شفته نخودچی
شفته نخودچی نیز یکی دیگر از غذاهایی است که با گوشت قلقلی تهیه میشود. برخی از کاشیها از این غذا با عنوان شفته انار نیز یاد میکنند. برای طبخ این غذا، ابتدا گوشت چرخ کرده مورد نظر با آرد نخودچی، تخم مرغ و کمی سبزی خشک معطر مخلوط میشود. پس از آن گوشتها را با کف دست قلقلی میکنند و داخل روغن تفت میدهند. در نهایت مقداری رب انار همراه با پیاز سرخ شدن روی آن میریزند تا خوب بپزد. پس از چند ساعت شفته نخودچی خوش مزه آماده میشود و میتوان آن را با نان داغ میل کرد. این غذا طبع گرمی دارد. به همین دلیل است که عموما در فصلهای سر سال بیشتر مورد استقبال قرار میگیرد.
مچه
حال که صحبت از غذاهای سنتی کاشان است، فراموش کردن مچه بیانصافی است. مچه یا مشته یا مشتوک یکی از غذاهای محلی و قدیمی شهر کاشان است که برای میان وعده سرو میشود. طعم نوستالژی این خوراکی شما را به دوران کودکی خود میبرد. برای تهیه مچه، ابتدا نان سگک را خشک و سپس پودر میکنند. پس از آن گردو و پنیر پودر شده را نیز با هم ترکیب میکنند و در آخر مقداری پنیر رنده شده به آن اضافه میکنند. در نهایت تمام مواد را با یکدیگر مخلوط میکنند و با کف دست به آنها شکل میدهند. همچنین جالب است بدانید که بعضی از کاشیها هنگام تهیه این غذا، مقداری سبزی خشک شده معطر نیز به آن اضافه میکنند تا طعم جذابتری پیدا کند.
حلیم بادمجان از نوع کاشانی
اگر به بادمجان حساسیت نداشته باشید، قطعا تا کنون کشک بادمجان یا حلیم بادمجان را امتحان کردهاید. حال حلیم بادمان کاشانی به عنوان یکی از غذاهای سنتی کاشان است که به روش متفاوتی طبخ میشود. این غذا علاوه بر بادمجان، عدس و گوشت نیز دارد. اهالی کاشان این غذا را با مهارت زیادی تهیه میکنند و جزو غذاهای روزمره خود میدانند. برای تهیه این غذا ابتدا باید گوشت بدون استخوان را به همراه پیاز و ادویه به خوبی بپزید. پس از آن باید گوجه فرنگی و بادمجان را به همراه عدس خیس خورده به قابلمه اضافه کنید تا خوب پخته شود. در نهایت مخلفات داخل قابلمه را باید به خوبی بکوبید تا میکس شود. در نهایت حلیم بادمجان کاشانی شما آماده است و میتوانید آن را با نان داغ و سبزی تازه میل کنید.
گوشت کدو
یکی دیگر از غذاهای سنتی کاشان، گوشت کدو است که شباهت زیادی به آبگوشت دارد. تاریخچه این غذا مانند آش شولی به منطقه نوش آباد کاشان باز میگردد. در واقع گوشت کدو همان آبگوشتی است که در طبخ آن به جای نخود از لوبیای سفید و کدو حلوایی استفاده میشود. اهالی قدیمی شهر کاشان این غذای محلی را در قابلمههای مسی میپختند. همچنین روش سرو آن نیز مانند آبگوشت است و باید همراه با نان تیلیت شده سرو شود. بزرگترها و قدیمیترهای شهر کاشان، علاقه خاصی به این غذا دارند. اگر یک مادر بزرگ اهل کاشان را زیر نظر بگیرید، متوجه خواهید شد که حتما در یکی از روزهای آخر هفته، برای نوههای خود گوشت کدو درست خواهد کرد.
آش شولی
ما ایرانیها به طور کلی علاقه زیادی به آش و سوپ داریم. به همین دلیل است که اکثر شهرهای ایران در میان غذاهای محلی خود نوعی از آش یا سوپ دارد که به روش مخصوصی پخته میشود. آش شولی یکی از معدود غذاهای سنتی کاشان است که در مواد اولیه آن گوشت وجود ندارد. همچنین این غذا روش طبخ بسیار سادهای دارد. به همین دلیل است که در اکثر مهمانیها و دورهمیهای اهالی کاشان، آش شولی در کنار غذای اصلی قرار دارد.
تاریخچه این غذا به نوش آباد کاشان باز میگردد. آش شولی از ترکیب سرکه، پیاز، آرد، چغندر و سبزیهای مختلفی مثل اسفناج، شوید و نعناع تهیه میشود. همچنین رب انار و سرکه نیز جزو چاشنیهای آش شولی هستند که طعم خاص و لذتبخشی به آن میدهند. اکثر رستورانهای سنتی کاشان این غذا را در منوی خود دارند. بنابراین اگر به کاشان سفر کردید، حتما آش شولی را امتحان کنید. مطمئن باشید هرگز پشیمان نمیشوید.
آبگوشت به و آلو
اگر به غذاهای شیرین علاقه داشته باشید، قطعا از آبگوشت به و آلوی کاشیها خوشتان میآید. این غذا یکی از چند مدل آبگوشت اهالی کاشان است که طعم تقریبا شیرینی دارد. دلیل آن هم وجود به و آلو بخارا در آن است. برای تهیه این غذا کافی است مراحل تهیه سایر آبگوشتها را طی کنید. فقط فراموش نکنید که به قابلمه خود مقداری به و آلو بخارا نیز اضافه کنید تا همراه با گوشت، پیاز و لوبیا سفید به خوبی بپزد. در نهایت باید همراه با نان تازه سرو شود. تلیت کردن نان سنگک در آب این غذا، طعمی دلچسب و حسی نوستالژی را برای شما به ارمغان میآورد. آبگوشت به و آلو جزو غذاهای فصول سرد سال است. بنابراین اگر در فصل زمستان یا اواخر فصل پاییز به کاشان سفر کردید، حتما یکی از وعدههای غذایی خود را به آبگوشت به و آلو اختصاص دهید.
یتیمچه
یکی دیگر از معدود غذاهای سنتی کاشان که گوشت ندارد، یتیمچه است. برای تهیه یتیمچه به بادمجان، پیاز، گوچه فرنگی، سیب زمینی و سیر نیاز است. ابتدا باید بادمجانها را به قطعات کوچک تبدیل کنید و سپس همراه با پیاز داغ تفت دهید. پس از آن باید پوست گوجهها را بگیرید. به قطعات کوچک تقسیم کنید. سپس همراه با فلفل و نمک در کنار بادمجانها تفت دهید. سیب زمینیها را نیز به قطعات مکعب شکل کوچک تقسیم کنید و به طور جداگانه سرخ کنید. در نهایت تمام مواد خود را در کنار هم در قابلمه بریزید تا برای ۱۰ دقیقه به خوبی بپزند. پس از آن یتیمچه خوش مزه شما آماده است و میتوانید آن را با نان داغ سرو کنید. جالب است بدانید که یتیمچه جزو غذاهایی است که در بسیاری از خانوادههای ایرانی پخته میشود. اما ریشه آن برای شهر کاشان است.
در آخر
احتمالا تا کنون متوجه علاقه اهالی کاشان به گوشت و غذاهایی مثل آبگوشت شدهاید. مهمترین و محبوبترین غذاهای سنتی کاشان غذاهایی هستند که شبیه به آبگوشت یا دیزی معروف ایرانیها سرو میشود. همچنین اکثر غذاهای محلی شهر کاشان طعم نسبتا ترشی دارند. این ترشی در غذاهای مختلف به وسیله مواد اولیه متفاوتی تامین میشود. اما ذائقه کاشیها بیشتر به سمت غذاهای ترش و ملس مایل است.
اگر به شهر کاشان سفر کردید، علاوه بر دیدن جاذبههای گردشگری آن، حتما غذاهای محلی و سنتی این شهر را نیز امتحان کنید. نزدیکترین غذا به ذائقه خود را انتخاب کنید و میل کنید. بیشک تجربه لذتبخشی خواهید داشت. اکنون فکر میکنید از بین غذاهای معرفی شده در این مقاله، کدام یک میتواند بیشتر از بقیه نظر شما را جلب کند؟
مقالات بیشتری بخوانید
