معرفی دشت مغان اردبیل
معرفی دشت مغان اردبیل
در این سری از مقالات ایرانگردی قصد معرفی و آشنایی با دشت مغان اردبیل را داریم. در ادامه برای آشنایی بیشتر با این مکان زیبا با ما در مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید.
(جلگهٔ مغان) جلگه‌ای است در قسمت شمالی استان اردبیل و در ساحل جنوبی رود ارس و غرب دریای خزر قرار دارد که بخش وسیع آن در جمهوری آذربایجان و در حدود یک سوم آن نیز در استان اردبیل واقع شده است.
مغان از شهرهایی همچون گرمی ، انگوت ، اسلام آباد، بیله سوار، پارس‌آباد، جعفرآباد،مغانسر و اصلاندوز تشکیل شده است و مرکزیت آن شهر گرمی می باشد که دارای قدمت بسیاری است. دشت بی نظیر مغان در فاصله 110 کیلومتری از گرمی واقع گردیده است.
مغان به دلیل خاک حاصلخیز، آب و هوای مناسب و بارانی و همچنین به جهت حضور رود ارس از جمله مناطق کاشت و برداشت محصولات کشور عزیزمان ایران محسوب می شود که از محصولات آن می توان از هلو، شلیل، زردالو، آلو، سیب، گلابی، به، انگور، گیلاس، آلبالو، انار، انجیر، ازگیل، توت، تمشک، هندوانه وخربزه و همچنین ذرت، کلزا، کنجد، زیتون، آفتابگردان، نخود فرنگی، باقالی، پیاز، گوجه فرنگی، خیار، برنج، لوبیا سبز، کدو، بادمجان، سیر، فلفل، بادام زمینی، بادام، پسته، گردو، چغندرقند نام برد. و به همین جهت مغان را انبار غله آذربایجان می‌گویند.
دشت مغان به جهت سرسبزی بی نظیرش، عنوان دشت همیشه سبز ایران را به خود اختصاص داده است. و به سه قسمت مجزا می توان آن را تقسیم بندی نمود.
قسمت های مختلف دشت مغان
1.بخش کوهستانی: این ناحیه که ارتفاعات غرب، جنوب غرب و جنوب دشت را شامل می شود، دارای ارتفاعی بین 100 الی 700 متر می باشد. دهستان قشلاق شمالی، دهستان قشلاق غربی، بخش مرکزی و قسمت هایی از اصلان دوز جزء این بخش می باشند.
2.بخش کوهپایه ای: این ناحیه از دشت مغان را زمین های متصل به کوهستان تا نزدیک جلگه شامل می گردد که ارتفاعی کمتر از 100 متر را دارند. دهستان قشلاق شمالی، بخش اصلان دوز، تازه کند و بخش مرکزی جزء این قسمت می باشند.
3.بخش جلگه ای: این ناحیه ، شمال دشت تا سواحل رود ارس را در بر می گیرد و دارای شیب بسیار کمی می باشد. وجود خاک حاصلخیز و آبرفتی در این منطقه سبب گردیده تا شاهد زمین های کشاورزی بسیاری شویم که منجر به سکونت جمعیت بیشتری در این منطقه شده است. بخش جلگه ای دشت مغان به جهت زیبایی های بی همتایی که دارد، به “دشت همیشه بهار ایران” نام آور است و مورد توجه گردشگران بسیاری شده است.
هر سه بخش این منطقه اعم از بخش کوهستانی، کوهپایه ای و جلگه ای از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و هر سه شهرستان این دشت زیبا نیز از حاصلخیرترین بخش های استان اردبیل می باشد.
دشت مغان از دیرباز محل ییلاق ایلات عشایر شاهسون از تیره های مختلف بوده است که در میان دشت های سرسبز این ناحیه اتراق می کنند.
طبق تحقیقات باستان شناسان قدمت دشت مغان به هزاران سال پیش بر می گردد و با کشف اشیای تاریخی بسیاری که در حال حاضر در موزه‌های شهرهایی همچون تبریز و اردبیل و … قرار دارند گواهی بر این اثبات این مدعاست که این دشت دارای پیشینه ای با قدمت بسیاری است.
همچنین آب و هوای مطبوع این دشت نیز نه تنها در استان بلکه در منطقه آذربایجان بی نظیر است. خاک تمامی شهرهای مغان بسیار ارزشمند است و طبق نظر کارشناسان کشاورزی محصول دهی خاک این شهرها از دیگر مناطق بیشتر است. که در میان این شهرها، پارس‌آباد به لحاظ زمین‌های حاصلخیز و مناسبی که برای کشت دارد نام و آوازه کشت و صنعت و دامپروری مغان را در همه جا پر کرده است.
این دشت زیبا و همیشه بهار ایران یکی از مهم‌ترین مناطق زیست محیطی آذربایجان برای زمستان گذرانی گونه‌های کم یاب پرندگان کوچنده به‌شمار می‌آید. در تالاب‌های دشت مغان انواع پرندگان کوچنده آبزی همچون پلیکان خاکستری، اردک چشم طلایی، اردک تاجدار، مرکوس سفید، قوی گنگ، قوی فریادکش، قوی کوچک، غاز خاکستری و بالکان کوچک دیده شده است.
جاهای دیدنی دشت مغان
از آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی منطقه مغان می‌توان از قلعه اولتان مغان، برج قارلوجا، پل تاریخی خمارلو مغان، زیستگاه خروسلوی مغان، تپه خرمن، تپه نادر اصلاندوز، زیستگاه آقابابا، زیستگاه حسن دره سی، دریاچه سد شهرک مغان، سواحل زیبای آراز چایی (رود ارس) ، گورستان اصلاندوزمغان، گورستان کورلار کورعباسلوی مغان و جنگل‌های مغان نام برد.
