مسجد جامع کاشمر
کاشمر از شهرهای توریستی استان خراسان رضوی است که ابنیه تاریخی فراوانی در آن وجود دارند. یکی از این ابنیه متعلق به مسجد جامع کاشمر است. مسجد جامع کاشمر مهم‌ترین محل فرهنگی و مذهبی در این شهرستان است که به برگزاری مراسم‌ها و آیین‌های دینی در آن پرداخته می‌شود. در مجله گردشگری دوباره سفر با ما همراه باشید تا شما را با اطلاعات گردشگری و ویژگی‌های مسجد جامع کاشمر آشنا کنیم.
معرفی مسجد جامع کاشمر
یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری استان خراسان رضوی مسجد جامع کاشمر است که هر ساله افراد زیادی را از سراسر کشور به خود دعوت می‌کند. این مسجد از بناهای قدیمی شهرستان کاشمر است و با فضای آرام‌بخشی که دارد یکی از بهترین مکان‌ها برای راز و نیاز با خدا به شمار می‌رود. در سال ۱۲۱۳ و زمانی که فتحعلی‌شاه قاجار به سلطنت رسید مسجد جامع کاشمر بنا شد. این مسجد باشکوه دارای یک صحن بزرگ است که دیدن آن در شب بسیار پیشنهاد می‌شود.
این مسجد در مرکز شهر کاشمر واقع شده و بنای نسبتاً ساده‌ای دارد. مسجد جامع تا قبل از دهه ۹۰ به‌عنوان مهم‌ترین بافت قدیمی شهر کاشمر شناخته می‌شد. امروزه در این مسجد نماز جمعه برگزار می‌شود و یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی شهر کاشمر به شمار می‌رود. علاوه بر آن مردم برای اقامه سه نوبت صبح، ظهر و مغرب نماز می‌توانند به این مسجد مراجعه کنند. قبل از انقلاب جمهوری اسلامی در کنار آن حسینیه‌ای وجود داشت که از بین رفت. در کنار مسجد جامع یک مسجد دیگر نیز وجود دارد.
در کنار مسجد نیز کاروانسرایی وجود داشت که برای رفع مشکلات مالی مسجد وقف شد. مراسم‌های مذهبی و ملی مانند مراسم محرم و صفر، تحویل سال، شب قدر و… در این مسجد برگزار می‌شوند. با توجه به این که کاشمر یادگاری از دوران قاجار است؛ اما بنای خود را به خوبی حفظ کرده و میزبان تمام آیین‌ها و مراسم‌های مذهبی، سیاسی و فرهنگی است. مسجد جامع کاشمر توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۵۱۵۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
معماری مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر معماری پیچیده‌ای ندارد و از آجر ساخته شده است. از قسمت‌های مختلف آن می‌توان به صحن، ایوان، کتیبه، غرفه‌ها و شبستان ستون‌دار اشاره کرد. در قسمت‌هایی از ایوان و محراب آن از هنر معرق‌کاری استفاده شده که بسیار دیدنی هستند. یکی از ویژگی‌های برجسته معماری این مسجد وجود کتیبه‌هایی است که در قسمت بالای محراب و ایوان دیده می‌شوند. این کتیبه‌ها از گچ سفید و رنگ‌های بسیار زیبا تشکیل شده‌اند و بر روی آنها تاریخ ۱۲۱۳ هجری قمری حک شده‌اند. کتیبه‌ها به خط استاد محمد اصفهانی نوشته شده‌اند.
از دیگر ویژگی‌های معماری مسجد جامع کاشمر می‌توان به وجود کاشی‌کاری‌های بسیار زیبای آن اشاره کرد که کار استاد اسماعیل اذانی هستند. ایوان مسجد دارای ۱۵ متر ارتفاع و ۱۰ متر عرض است و به سمت صحن شمالی قرار دارد. در دو طرف ایوان شبستان دیده می‌شود که با الهام از معماری قدیمی ایران ساخته شده‌اند. ستون‌های شبستان دارای ۵ متر قطر و حدود ۳ متر ارتفاع هستند و با پوشش‌های ضربی، حجیم و جاگیر پوشیده شده‌اند. ناگفته نماند ساخت مسجد در سال ۱۲۰۵ تمام شد و نهایت در سال ۱۲۱۳ در پی ایجاد گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌ها تکمیل گردید.
محراب مسجد در نوع خود بسیار جذاب و دیدنی است. در محراب چند کتیبه با آیات قرآنی دیده می‌شود که از کاشی‌کاری اصفهانی و مقرنس بهره برده‌اند. مسجد جامع کاشمر برخلاف بسیاری از مسجدها حوض ندارد. با این حال دارای یک حوض زیرزمینی هست. صحن مسجد با سنگ‌فرش‌های سفید پوشیده شده و در اطراف آن غرفه‌هایی وجود دارد. این غرفه‌ها در گذشته محلی برای استراحت و درس خواندن طلبه‌ها بود و امروزه گردشگران و مسافران می‌توانند در آنجا استراحت کنند. بسیاری از نمازگزاران برای عبادت از سراسر کشور به مسجد جامع کاشمر می‌روند و در یک فضای آرام و دنج مشغول راز و نیاز می‌شوند.
کاربری مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر تنها برای عبادت و برگزاری آیین‌های مذهبی و فرهنگی به کار نمی‌رود. این مسجد از موقعیت سیاسی مهمی در رژیم شاه برخوردار بوده و به‌عنوان مرکز فعالیت‌های سیاسی شناخته می‌شد. قبل از انقلاب جمهوری اسلامی روحانیون به سخنرانی و تشویق مردم برای مبارزه علیه رژیم ستم‌شاهی در این محل می‌پرداختند. از مسجد به‌عنوان پناهگاه تظاهرکنندگان جهت درگیری مردم با نیروهای رژیم استفاده می‌شد. از دیگر کاربری‌های آن می‌توان به پایگاه ساماندهی نیروها در زمان جنگ اشاره کرد. مسجد جامع کاشمر در زمان جنگ نقش بسیار ارزشمندی داشت و به برگزاری سخنرانی، ساماندهی نیروها جهت اعزام به جبهه و جمع‌آوری کمک‌های مردمی در آن پرداخته می‌شد.
امکانات مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر مانند بسیاری از بناهای تاریخی و گردشگری از اهمیت زیادی در بین گردشگران برخوردار است؛ بنابراین امکاناتی در آن فراهم شده تا مسافران بتوانند پس از اقامه نماز و عبادت نیازهای خود را برطرف کنند. از جمله امکانات آن می‌توان به سرویس بهداشتی، وجود اقامتگاه، رستوران، بوفه، پوشش شبکه و دسترسی به وسایل نقلیه اشاره کرد. در اطراف صحن مسجد غرفه‌هایی به چشم می‌خورند که محلی برای استراحت و اقامت مسافران هستند.
همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی مسجد و استقرار آن در مرکز شهر به بسیاری از فروشگاه‌ها، کافه‌ها، رستوران‌ها، مراکز تفریحی و رفاهی نزدیک بوده و امکان دسترسی به آنها وجود دارد. در نزدیکی مسجد جامع کاشمر هتل خانه معلم قرار گرفته که محلی برای اقامت زوار و مسافران است. همچنین می‌توانید برای اقامت به مهمان‌پذیر و اقامتگاه‌های بوم‌گردی شهرستان کاشمر مراجعه کنید. در این شهرستان فروشگاه‌هایی جهت تهیه صنایع دستی کاشمر مانند قالیچه، گیوه و حصیر وجود دارند که بسیار محبوب هستند.
جاذبه‌های اطراف مسجد جامع کاشمر
جاهای دیدنی کاشمر تنها به مسجد جامع آن خلاصه نمی‌شود و هر کدام دارای جاذبه‌های زیبا هستند. مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف مسجد کاشمر عبارت‌اند از:
روستای نامق کاشمر
به جرئت می‌توان گفت زیباترین مکان گردشگری در کاشمر است و طبیعت دل‌انگیزی دارد. این مکان در فصل بهار بسیار دیدنی است و می‌توانید درختان، گل‌ها و گونه‌های جانوری منطقه را مشاهده کنید. در این روستا تفریحاتی مانند کوهنوردی، عکاسی، تماشای پرنده‌ها و حیوانات برای مسافران و افرادی که اهل ماجراجویی هستند وجود دارد. آب و هوای مطبوعی دارد و مقصد گردشگری فوق‌العاده‌ای برای طبیعت‌گردان است.
امامزاده سید مرتضی کاشمر
از دیگر ابنیه تاریخی کاشمر می‌توان به امامزاده سید مرتضی اشاره کرد که از مکان‌های دنج و باصفا برای عبادت به شمار می‌رود. این مکان مقدس آرامگاه دو تن از برادران ناتنی امام رضا به نام‌های مرتضی و حمزه است. با شهر کاشمر ۵ کیلومتر فاصله دارد و در دامنه کوه‌های هفت شاخ واقع شده است. بنا متعلق به دوران صفوی بوده و با وسعت ۱۸۰۰ متر یکی از بزرگ‌ترین جاذبه‌های گردشگری کاشمر محسوب می‌شود. کاشی‌کاری‌های رنگارنگ، گنبد فیروزه‌ای و مناره‌ها باعث جذابیت این آرامگاه شده‌اند.
آرامگاه سید حسن مدرس کاشمر
آرامگاه یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی کشور به نام سید حسن مدرس در شهر کاشمر واقع شده است که به دست رضاشاه به قتل رسید. این مقبره از گنبد فیروزه‌ای بسیار دیدنی و صحن باشکوه برخوردار است. در وسط آن یک حوض دیده می‌شود که اطراف آن از باغچه‌های سرسبز پوشیده شده‌اند. همچنین یکی از دیگر مکان‌های آرامش‌بخش برای راز و نیاز زائران و مسافران با خدا است.
منطقه حفاظت شده سید مرتضی کاشمر
اگر به حیوانات علاقه دارید و به کاشمر سفر کردید حتماً از منطقه حفاظت شده سید مرتضی بازدید کنید. این منطقه با ۴۷ هزار هکتار در ۵ کیلومتری کاشمر قرار گرفته است. از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به وجود جنگل‌های بادام، آب‌های زیرزمینی، چشمه‌های متعدد، گونه‌های گیاهی و گونه‌های جانوری متنوع اشاره نمود. گردشگران می‌توانند در زیر سایه خنک درختان این منطقه استراحت کنند و از تماشای چشم‌اندازهای زیبای آن لذت ببرند.
بازدید از مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر تعطیلی هفتگی و سالانه ندارد و مردم می‌توانند در تمام روزهای سال وارد آن شوند. هیچ بلیت و هزینه‌ای جهت ورود به آن گرفته نمی‌شود. بهترین زمان بازدید از آن صبح تا غروب است. مسجد محیط بسیار تمیزی دارد و هنگام بازدید از آلوده کردن آن خودداری کنید. فصل بهار به‌عنوان بهترین زمان بازدید از بناهای گردشگری کاشمر شناخته می‌شود. با این وجود شما می‌توانید در تمام ایام سال به این شهر سفر کنید و در مراسم‌های مسجد شرکت نمایید. حدود یک ساعت برای بازدید از تمامی قسمت‌های مسجد جامع کاشمر کافی است و باقی زمان خود را می‌توانید صرف بازدید از دیگر جاذبه‌های دیدنی شهرستان کنید.
مسیر دسترسی به مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر در استان خراسان رضوی، شهر کاشمر و خیابان ۱۷ شهریور قرار دارد. مسجد در مرکز شهر کاشمر واقع شده و با هر نوع وسیله نقلیه اعم از اتوبوس، تاکسی و خودرو شخصی می‌توان به سمت آن حرکت کرد. همچنین مسجد دارای محلی برای پارک خودرو است. در صورت عدم تسلط کافی به مسیر بهتر است از برنامه‌های مسیریابی جهت پیدا کردن آدرس مسجد کاشمر استفاده کنید.
جمع‌بندی
مسجد جامع کاشمر یکی از جاهای دیدنی استان خراسان رضوی است که با فضای آرامش‌بخش و دنج خود یکی از بهترین محل‌های عبادت به شمار می‌رود. تمامی اطلاعات لازم درباره مسجد جامع کاشمر در این مقاله شرح داده شد و مسافران می‌توانند با آگاهی کامل سفر خود را آغاز کنند. با سفر خود حتماً از دیگر جاذبه‌های توریستی شهر کاشمر مانند روستای نامق، آرامگاه سید مرتضی و یخچال طبیعی بند قرا دیدن کنید.
