جاهای دیدنی همدان ؛ گشت و گذار در شهر آریایی
همدان یکی از زیباترین و قدیمیترین شهرهای ایران است که جاهای دیدنی بسیار زیادی دارد. همدان دارنده مکانهای تاریخی و باستانی فراوانی است و با سفر به آن میتوان با بخش بزرگی از فرهنگ غنی ایران آشنا شد. علاوه بر آن جاذبههای طبیعی و گردشگری فراوانی در آن دیده میشود که بازدید از آنها سفر لذت بخشی را به ارمغان خواهد آورد. همدان بهعنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران شناخته میشود که در جایجای آن میتوان سلسلههای مختلف را مرور کرد. در ادامه با مجله دوباره سفر همراه باشید تا با جاهای دیدنی همدان بیشتر آشنا شوید.
همدان آثار باستانی و تاریخی زیادی دارد که با رفتن به هر نقطه آن میتوانید مکان جدیدی را مشاهده کنید. همچنین این شهر از چشماندازهای سرسبز و کوهستانی فراوانی نیز برخوردار است که انواع امکانات رفاهی و تفریحی برای رفاه حال گردشگران و مسافران راهاندازی شدهاند. همدان از آب و هوای کوهستانی برخوردار بوده و بهترین زمان سفر به آن فصل بهار و تابستان است. در این زمانها میتوانید از زیباییهای باغها و دشتهای همدان لذت ببرید. جاهای دیدنی همدان عبارتنداز:
آرامگاه بوعلی سینا
یکی از برجستهترین و مهمترین جاهای دیدنی همدان متعلق به آرامگاه بوعلی سینا است. بوعلی سینا نام طبیب و فیلسوف معروف ایرانی است که تقریباً همگی با آن آشنا هستیم. این آرامگاه بهعنوان نماد شهر همدان شناخته میشود و بعید است که کسی هنگام سفر به این شهر به بازدید از این مکان تاریخی نپردازد. آرامگاه بوعلی سینا در مرکز شهر همدان و میدانی با همین نام قرار گرفته است. این مکان دارای شهرت جهانی بوده و اطراف آن را درختهای چنار و فوارههای بسیار زیبا محاصره کردهاند.
معماری این مکان از برج قابوس در شهر گنبد کاووس الهام گرفته شده است که یکی از قدیمیترین بناهای اسلام به شمار میرود. این آرامگاه دارای تالاری در قسمت جنوبی است که بهعنوان موزه از آن استفاده میکنند و به نگهداری ظروف سفال، سکه و اشیای کشف شده در آن میپردازند. در قسمت شمالی آرامگاه نیز مجموعهای از کتابهای این فیلسوف مشهور و کتابهای نفیس ایرانی و خارجی در انواع خطی و چاپی نگهداری میشود. این آرامگاه متعلق به دوره قاجاریه است و درحال حاضر یکی از زیباترین آرامگاهها در سراسر دنیا محسوب میشود.
برای بازدید از این آرامگاه باید به آدرس؛
همدان، میدان امام خمینی، انتهای خیابان بوعلی سینا، میدان بوعلی سینا بروید. امکان بازدید از آن برای عموم آزاد است و ساعت بازدید از ۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰ شروع میشود. در این آرامگاه ویترینهایی وجود دارد که انواع گیاهان دارویی به همراه خواص آنها به نمایش گذاشته شده و میتوانید اطلاعاتی درباره آنها کسب کنید.
غار علیصدر
غار علی صدر یکی از جاهای دیدنی همدان به شمار میرود و از محبوبیت زیادی در بین گردشگران داخلی و خارجی برخوردار است. جالب است که بدانید غار علیصدر طولانیترین مسیر قایقرانی در جهان را به خود اختصاص داده است. همچنین دارای قدمت بسیار طولانی بوده، چراکه در دوران صفویه با استفاده از کانالکشی از آب آن استفاده میکردند. دهانه این غار تا سال ۱3۵۲ بسیار تنگ بود و تنها افراد متبحر میتوانستند به آن وارد شوند و از همان سال اقداماتی برای بزرگتر شدن دهانه غار انجام شد.
امروزه تمام افراد میتوانند به راحتی وارد این غار شوند و از زیباییهای آن لذت ببرند. غار علیصدر در روستایی به همین نام قرار دارد و حدود ۷۵ کیلومتر با شهر همدان فاصله دارد. علاوهبراین قدمت آن به ۱۹۰ میلیون سال میرسد. هنگامی که به غار وارد میشوید پس از طی کردن یک مسیر خاکی میتوانید سوار قایق شوید و از سنگهای آن عبور کنید. دریاچه غار علیصدر اعماق متفاوتی دارد که از ۱ تا ۱۴ متر متغیر است.
دمای آن ۱۴ درجه سلسیوس تخمین زده شده که یکی از خنکترین مکانهای طبیعی در فصل تابستان محسوب میشود. ساعات بازدید از غار علیصدر از ۸:۰۰ تا ۱۷:۰۰ شروع میشود. بازدید از این مکان بسیار زیاد بوده به صورتی که در برخی از روزهای سال که تعداد مسافرین به اوج میرسد ساعات بازدید افزایش پیدا میکند.
آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان به شمار میرود که دارای شهرت جهانی است. باباطاهر از عارفان و شاعران بزرگ در قرن چهارم و پنجم محسوب میشود و کتابهای بسیار زیادی از آن به جای مانده است. بنای آرامگاه دارای یک گنبد هشت ضلعی به رنگ فیروزهای است که بر روی تپهای ۸ ضلعی قرار میگیرد. این بنا در سال ۱۳۴۴ ساخته شده که تلفیقی از معماری قرن ۷ و ۸ و معماری امروزی است.
با توجه به معماری بسیار خاص و ارزش زیادی که این آرامگاه دارد در سال ۱۳۷۶ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در ساخت این آرامگاه از کاشیکاریهای معرق، سنگ گرانیت و مرمر استفاده شده است. در پایین مزار بابا طاهر ۲۴ قطعه سنگ بسیار زیبا قرار گرفته که بر روی آنها ۲۴ دوبیتی حک شده است. فصل بهار بهترین زمان برای بازدید از این آرامگاه است که فضای سرسبز بسیار زیبایی دارد و مساحت آن به 9 هزار متر میرسد.
نشانی آرامگاه باباطاهر واقع در همدان، خیابان باباطاهر، بلوار فلسطین است. ساعت بازدید از این آرامگاه زیبا در شش ماه اول سال از ۸:۰۰ آغاز شده و تا پس از غروب ادامه مییابد. در شش ماه دوم سال ساعات بازدید بهخاطر تاریک شدن هوا کاهش مییابد. در نزدیکی آرامگاه میتوان موزه صنایع دستی استان همدان را مشاهده کرد که بازدید از آن نیز پیشنهاد میشود.
دهکده توریستی گنجنامه
یکی دیگر از تاریخی ترین جاهای دیدنی همدان میتوان به این مکان اشاره کرد. کتیبههای هخامنشیان و سنگنوشتههایی که از دوران داریوش و خشایارشاه هخامنشی به یادگار ماندهاند در این دهکده قابل مشاهده هستند. شهرت این کتیبهها بسیار بالا بوده و به زبانهای پارسی باستان، عیلامی و بابلی در ۳ ستون ۲۰ سطری نوشته شدهاند. مردم در گذشته کتیبهها را بهعنوان نقشهای برای گنج باستانی میشناختند که همین دلیل باعث شد تا اسم این مکان به گنجنامه تغییر یابد.
از دیگر کتیبههای آن میتوان کتیبه جنگنامه، الوند، دادبهان و تنبابر را نام برد. همدان در دوران هخامنشیان یکی از مهمترین مسیرهای رفت و آمد محسوب میشد. این دهکده علاوه بر بخش تاریخی بخش کاملاً متفاوتی دارد که برای تفریح به کار میرود. در بخش تفریحی دهکده قسمتهایی مانند غار آکواریوم، شهربازی، تله کابین، رنجر و بانجی جامپینگ به چشم میخورند.
مسافران هنگام بازدید از این مکان تاریخی و تفریحی میتوانند ساعات بسیار خوشی را برای خود رقم بزنند. مسیر رسیدن به دهکده گنجنامه یک مسیر کوهستانی همراه با درختان متنوع است که هوای مطبوع و دلپذیری دارد. آدرس این دهکده استان همدان، میدان قائم، بلوار کولاب و جاده گنجنامه است. برخلاف بسیاری از مکانهای دیدنی در همدان بازدید از این دهکده کاملاً رایگان بوده و همچنین ساعات بازدید آن بهصورت ۲۴ ساعته است.
سد اکباتان همدان
این سد در دستهبندی جاهای دیدنی همدان قرار میگیرد که برای رفتن به آن باید از روستای سنگستان بگذرید. نام دیگر آن سد یلفان است چرا که بر روی رودخانهای به همین نام قرار میگیرد. این سد دارای ارتفاع ۵۴ متری بوده که با استفاده از آب آن زمینهای کشاورزی را آبیاری میکنند و به تأمین آب آشامیدنی این منطقه میپردازند.
البته امروزه با توجه به انجام پروژههای عملیاتی ارتفاع سد را افزایش دادهاند که در حال حاضر به ۸۰ متر میرسد. در اطراف سد مناظر بسیار سرسبز و زیبایی به چشم میخورد که علاقهمندان به طبیعتگردی میتوانند از چشماندازهای آن بهرهمند شوند. در دریاچه پشت سد امکان انجام انواع تفریحهای آبی مانند غواصی، قایقسواری و اسکی روی آب وجود دارد.
سد اکباتان دارای ۸۰ سال قدمت است و جنبه تاریخی دارد. بازدید از سد اکباتان همدان به صورت ۲۴ ساعته و رایگان است. برای رفتن به این سد باید وارد جاده همدان/ ملایر شوید و پس از طی کردن مسیر۱۰ دقیقهای وارد مسیر دریاچه سد اکباتان شوید. پس از آن باید از روستای سنگستان گذر کنید تا به سد اکباتان برسید.
تپه هگمتانه
از آثار باستانی و مکان های دیدنی همدان میتوان تپه هگمتانه را نام برد که دارای قدمتی ۳۰۰۰ ساله است. در طول این سالها همواره اطلاعات جدیدی از این تپه کشف شده که آثار به دست آمده از آن در موزه هگمتانه قرار گرفتهاند. همدان لقب پایتخت تاریخ و تمدن خود را مدیون تپه هگمتانه بوده که به دلیل قدمت بسیار طولانی و آثار باستانی آن است. در این تپه مکانهایی مانند کلیسای گریگوری قرار دارد که از دیگر آثار تاریخی تپه به شمار میرود.
در تپه هگمتانه میتوان سازههایی از دوران مادها را مشاهده کرد که از درون خاک کشف شدهاند. در موزه هگمتانه ویترینهای بسیار متعددی وجود دارد که در آنها وسایلی مانند ظروف سفالی، ابزار جنگی باستانی، دستنوشتههایی از تورات و قبرهای دوران اشکانیان نگهداری میشوند. در بیرون موزه نیز قبرها و کتیبههای تاریخی فراوانی وجود دارد. تپه هگمتانه در قسمت شمالی بازار همدان و در انتهای خیابان اکباتان واقع شده است. ساعات بازدید از این مکان تاریخی از ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰ است و در هر روز از سال میتوانید به دیدن آن بپردازید.
گنبد علویان همدان
گنبدهای تاریخی و جاهای دیدنی همدان پس از ورود به این شهر به وفور دیده می شوند که از معروفترین آنها میتوان به گنبد علویان اشاره کرد. ساخت این گنبد به دوران سلجوقیان برمیگردد که شاهکاری از تاریخ و معماری آن دوران است. در واقع این گنبد توسط خاندان علویان ساخته شده که حکم مسجد را داشته است. پس از گذشت سالها در قسمت زیرزمین گنبد مقبره این خاندان قرار دارد.
در گنبد علویان میتوان گچبریها و تزیینات پیچیده همراه با جزئیات فراوان را مشاهده کرد که بسیار خیرهکننده هستند. از دیگر طرحهای آن میتوان به طرح لانهزنبوری، اسلیمی و گلها اشاره کرد. این گنبد زیبا و دیدنی تلفیقی از تاریخ، هنر، فرهنگ و معماری ایران باستان است. بیش از یک ساعت از زمان خود را میتوانید به بازدید از آن اختصاص دهید.
در کنار این مکان پربازدید یک موزه مردمشناسی قرار دارد که بسیاری از آثار متنوع از دوران گوناگون مانند دوران قاجاریه و پهلوی در آن نگهداری میشوند. برای بازدید از گنبد علویان باید به سمت همدان، چهارباغ علویان، شمال شرق میدان امامزاده عبدالله، بلوار علوی و در نهایت کوچه گوهریان حرکت کنید. ساعات بازدید از گنبد علویان از ۹ تا ۱۷ آغاز میشود.
حمام قلعه همدان
زمانی که به همدان سفر میکنید، در یکی از قدیمیترین و اصیلترین محلههای شهر همدان به نام محله قاشقتراشان شاهد مکان تاریخی و بسیار زیبا به نام حمام قلعه خواهید بود. یکی از جاهای دیدنی همدان حمام قلعه نام برده می شود که به حمام حاج محمد سعید نیز معروف است از مکان های تاریخی در دوران قاجاریه محسوب میشود. حمام دارای دو بخش سرد و گرم بوده و ورودی آن به شکل هشتی ساخته شده است. پس از عبور از ورودی در ابتدا حمام سرد و سپس حمام گرم را مشاهده میکنید.
بخشهای مردانه و زنانه در آن بهصورت جداگانه هستند. به دلیل آسیب و تخریب بخشهایی از حمام در سال ۱۳۸۷ مورد مرمت قرار گرفته است. امروزه این حمام به دو بخش تقسیم شده که شامل موزه مردمشناسی همدان و سفرهخانه سنتی میشود. در سفرهخانه سنتی گروههای موسیقی مختلف به اجرای برنامههای زنده و سرگرمکننده میپردازند و اوقات شادی را برای گردشگران به ارمغان میآورند.
در بخش موزه شناسی آن میتوان صحنههایی از حجامت، نظافت و اجرای مراسم مردمان آن روزگار را مشاهده کرد. دسترسی به این مکان بسیار آسان بوده و به بازار همدان راه دارد. برای بازدید از حمام قلعه باید به همدان، میدان امام خمینی، خیابان شریعتی و کوچه مهر حرکت کنید. بازدید از این مکان برای عموم رایگان بوده و ساعات بازدید آن از ۸:۰۰ تا ۲۲:۰۰ است.
میدان شیر سنگی
یکی دیگر از مهمترین آثار تاریخی و جاهای دیدنی همدان میتوان به میدان شیر سنگی اشاره کرد. در این میدان تندیسی به شکل شیر از جنس سنگ بنا شده است. این میدان در زمان قبل از حمله اعراب دارای دو تندیس شیر بهصورت قرینه بوده که پس از حمله اعراب یکی از آنها نابود شده است. امروزه تنها یکی از شیرها باقی مانده که مورد مرمت قرار گرفته و کمی ظاهر آن از شکل اصلی خود خارج شده است.
با توجه به کندهکاریهایی که بر روی سنگها وجود دارد میتوان گفت که ساخت آن به دوره اشکانیان برمیگردد. این بنا دارای قدمتی ۲۰۰۰ ساله است. بازدید از مجسمه شیر سنگی برای همه گردشگران بهصورت ۲۴ ساعته و رایگان است. میدان شیر سنگی در ۱۲ متری سنگ شیر در شرق همدان، بلوار طالقانی و خیابان ابنسینا قرار دارد.
بازار سنتی همدان
ایران دارای بازارهای تاریخی و سنتی بسیار فراوانی است که از جمله آنها میتوان بازار همدان را نام برد. این بازار متعلق به دوران قاجاریه است که البته طبق باور بسیاری از مورخان قدمت آن به دوره سامانیان نسبت داده میشود. این بازار دارای پوششی گنبدی شکل بوده و راستههایی برای اصناف مختلف در آن بنا شده است. بسیاری از کوچههای خیابان اکباتان و باباطاهر به این بازار دسترسی دارند.
از معروفترین راستههای آن میتوان به راسته فرشفروشان اشاره کرد که جمعیت زیادی را به سمت خود میکشاند. بازار همدان دارای کاروانسراهای قدیمی است که از معروفترین آنها میتوان کاروانسرای شریفیه را نام برد که رنگ و بوی سنتی به این بازار بخشیده است. بهصورت ۲۴ ساعته و رایگان میتوانید از بخشهای مختلف بازار همدان دیدن کنید. آدرس آن؛ همدان، میدان امام خمینی، خیابان باباطاهر است.
برج قربان همدان
همدان دارای یکی از مهمترین و بزرگترین برجهای ایران به نام برج قربان است که ساخت آن به قرن هفتم و هشتم هجری برمیگردد. در اوایل ساخت این برج بخشهای بسیار مختلفی مانند کتابخانه، مسجد، مدرسه و خانقاه به چشم میخورد که امروزه اثری از آنها نیست. در واقع امروزه این برج آرامگاه عالمان و افراد مشهور همدان است که پس از گذشت مدت زیادی در قسمت سرداب آن کشف شدهاند.
این برج توسط فردی به نام قربان در زمان شورش افغانیان در دوران صفویه ساخته شد که به عنوان سنگر و پناهگاه از آن استفاده میکردند. همچنین دارای معماری بسیار شگفتانگیزی است که هنر دوران صفویان را به رخ میکشد. این برج دارای معماری ۱۲ ضلعی است که در هر ضلع آن طاقنماهایی دیده میشود. آدرس برج قربان همدان، بلوار مدنی، خیابان امیرکبیر، کوچه برج قربان است. از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۰۰ میتوانید به بازدید از این برج بپردازید.
مسجد جامع همدان
در بسیاری از شهرهای ایران مسجد جامع بهعنوان سمبل آن شهر شناخته میشود که همدان نیز از این قاعده مستثنا نیست. مسجد جامع همدان یکی از تاریخیترین مساجد شناخته میشود که ساخت آن به دوره فتحعلیشاه قاجار برمیگردد. با بازدید از مسجد جامع همدان میتوانید هنر معماری ایرانی و اسلامی را بهصورت همزمان مشاهده کنید. ساختمان مسجد بهصورت مستطیل شکل با سه ایوان دیده میشود. از دیگر بخشهای آن میتوان به دو شبستان، گنبد، منارهها و حوضی که در صحن مسجد قرار گرفته اشاره کرد.
این مسجد مورد مرمت قرار گرفته و بخشهایی از شبستان با سیمان و کاشیهای جدید بازسازی شده است. از ویژگیهای برجسته این مسجد میتوان به گنبد زیبای آن اشاره کرد که با کاشیهای رنگارنگ و بسیار جذاب منقش شدهاند. مسجد جامع همدان در میدان امام همدان، در حدفاصل خیابان اکباتان واقع شده است. بازدید از مسجد رایگان بوده و میتوانید از ساعت ۸:۰۰ تا پس از اذان مغرب از بخشهای مختلف آن دیدن کنید.
میدان امام همدان
یکی از قدیمیترین و بزرگترین میادین ایران متعلق به میدان امام خمینی همدان است. از ویژگیهای برجسته این میدان میتوان به دسترسی تمام نقاط همدان به آن اشاره کرد. برای رفتن به هر یک از جاهای دیدنی همدان میتوانید از این میدان مسیر خود را آغاز کنید. میدان امام توسط یک معمار آلمانی در سال ۱۳۰۷ طراحی شده است. در اطراف آن ۱۲ گنبد بنا شدهاند که معماری آنها قابل تحسین است.
گنبدها با استفاده از آجرکاریهای ساده و برجسته و گچبریهای بسیار زیبا تزیین شدهاند. در مرکز میدان یک ویترین باستانی قرار دارد که چندین اثر تاریخی کشف شده در آن نگهداری میشوند. در تمام ساعات روز و بهصورت رایگان میتوانید به بازدید از میدان امام خمینی همدان روی آورید. این میدان دقیقاً در مرکز شهر همدان قرار گرفته است.
باغ موزه نظری همدان
این باغ که به موزه مردمشناسی همدان معروف است یک ساختمان و یک باغ بسیار زیبا و دیدنی دارد. قدمت این موزه مربوط به دوره قاجاریه است و اکنون به سازمان میراث فرهنگی این شهر تعلق دارد. باغ آن دارای یک فضای بسیار سرسبز با چشماندازهای خیرهکننده است که به ۸۰۰۰ متر میرسد. جالب است بدانید که بازدید از این موزه بهصورت رایگان بوده و از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۵:۰۰ درب آن به روی گردشگران و مسافران باز میشود. این مکان دیدنی در خیابان عارف قزوینی واقع شده است.
موزه دفاع مقدس همدان
این موزه که دارای وسعت ۶.۵ هکتار است در یک بیمارستان جنگی همدان دایر شد. دارای دو بخش روباز و سرپوشیده است که در بخش روباز آن نمونههای واقعی و ماکت از موشک، ماشینهای جنگی و جنگندهها به چشم میخورند. در بخش سرپوشیده موزه میتوانید با صحنههای بازسازی شده جنگ مواجه شوید. در این صحنهها میادین نبرد، خاکریزها و یادگاریهایی از شهدا به چشم میخورند. موزه دفاع مقدس در جنوب غربی همدان، میدان قائم و ابتدای بلوار کولاب واقع شده است. از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲:۰۰ و ۱۶:۳۰ تا ۱۹:۳۰ درب موزه به روی گردشگران باز میشود.
موزه مفاخر و مشاهیر همدان
سومین موزه دیدنی در همدان متعلق به موزه مفاخر و مشاهیر است که از بهترین جاهای دیدنی این شهر به شمار میرود. این موزه در واقع خانه یکی از نقاشان مشهور همدانی به نام بیژن بوده که در دوران قاجاریه و پهلوی در آن زندگی میکرده است. در این موزه میتوانید تندیسها و توضیحاتی از مشاهیر گوناگون را ببینید که به صورت کاملاً مفید و خلاصه با شخصیت آنها آشنا میشوید. این موزه در همدان، میدان امام خمینی، بالاتر از خیابان کبابیان و جنب ساختمان عکاسی حجاب قرار دارد. از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۰۰ میتوانید به بازدید از این موزه روی آورید. البته در برخی از روزهای سال بسته است.
کلیسای گریگوری استفان
علاوه بر آثار تاریخی که متعلق به ایرانیان و اسلام است، آثاری از اقلیتهای مذهبی مانند مسیحیان در همدان به چشم میخورد. یکی از این مکان های دیدنی همدان کلیسای گریگوری استفان است که در قرن هفدهم میلادی و در دوران صفویه بنا شد. مهاجران جنگ جهانی که در آن زمان برای پناه آوردن به شهر همدان وارد میشدند، در نهایت به تأسیس این کلیسا توسط تاجر روسی پرداخته شد تا این مهاجران بتوانند عبادات خود را در آن برپا کنند.
کلیسا دارای معماری ساده بوده و نقاشیهای مختلفی در آن دیده میشود. همانطور که اشاره شد این کلیسا بخشی از مجموعه تپه هگمتانه است که در بخش شرقی آن قرار دارد. میتوانید با تهیه بلیت هگمتانه از این کلیسا نیز بازدید کنید. بازدید از کلیسای گریگوری از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰ است.
جمع بندی
حالا که با جاهای دیدنی همدان در این مجله آشنا شدید. پیشنهاد میکنیم حداقل یکبار هم که شده به شهر زیبای همدان سفر کنید و از مکانهای فوق العاده این شهر دیدن کنید. در واقع تعداد زیادی از مکانهای دیدنی همدان هزینه ورودی ندارند و شما رایگان میتوانید به بازدید و لذت بردن از جاهای دیدنی بپردازید.
مقالات بیشتری بخوانید