سلفچگان از شهرستان‌های قم است و جاهای دیدنی زیادی دارد. شهرستان سلفچگان موقعیت مکانی قابل توجهی دارد و در مسیر راه‌آهن تهران به شمال و آزادراه‌های تهران- ساوه و تهران- اراک قرار گرفته است. از این رو از شهرستان‌های مهم کشور محسوب می‌شود و بازدیدکنندگان زیادی دارد. در این شهر مکان‌های تاریخی، مذهبی، فرهنگی و طبیعی فراوانی وجود دارند که برای گردشگری تجربه خوبی هستند. در مجله گردشگری دوباره سفر جاهای دیدنی سلفچگان قم به همراه اطلاعات گردشگری این شهر معرفی شده‌اند.
ویژگی‌های سلفچگان قم
سلفچگان از شهرهایی است که مدت زیادی از تأسیس آن نگذشته و جاذبه‌های بسیار زیبایی دارد. همچنین از نظر گردشگری اهمیت زیادی دارد. این منطقه در سال 1387 و به وقت دولت محمود احمدی‌نژاد به شهر سلفچگان تبدیل شد. بهتر است قبل از معرفی جاهای دیدنی سلفچگان قم با ویژگی‌های این شهر آشنا شوید که عبارت‌اند از:
طبیعت سلفچگان
سلفچگان در مرکز ایران و در مناطق بیابانی و کوهستانی واقع شده است. در بسیاری از بخش‌های آن منابع نمک دیده می‌شود و مانند قم از منابع آب شیرین محروم است. آب این منطقه از شهرهای قم، خمین، خوانسار و گلپایگان تأمین می‌شود. ناگفته نماند مهم‌ترین منبع تأمین آب شیرین در سلفچگان سرچشمه‌های دز در شهرستان الیگودرز هستند. وجود نمک باعث شده پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری این منطقه محدود و انگشت‌شمار شوند. تنها گیاهانی که چنین شرایط سختی را تحمل می‌کنند در این منطقه می‌رویند. همچنین تنوع جانوران اندک بوده و تنها شاهد گونه‌هایی مانند روباه شنی، شغال، مار، عقرب، شاهین و عقاب خواهید بود. برخی از روستاها به لطف کشاورزی و باغداری سرسبز هستند و برای گردشگری انتخاب خوبی به شمار می‌روند.
سوغات سلفچگان
مردم سلفچگان معمولاً به مشاغل صنعتی مشغول هستند و سوغات زیادی ندارند. در این شهر خبری از صنایع دستی نیست و برای تهیه صنایع دستی قم باید به فروشگاه‌های بین‌راهی یا شهر قم مراجعه کنید. همچنین نبود آب شیرین رونق کشاورزی را در این شهر از بین برده و نمی‌توان توقعی برای خرید محصولات کشاورزی و زراعی داشت. با این اوصاف نمی‌توان سوغاتی خاصی از سلفچگان تهیه کرد و توصیه می‌شود برای سوغات به خریداری نان و شیرینی‌های سنتی استان قم مانند سوهان روی آورید.
اقامت در سلفچگان
سلفچگان شهر بسیار کوچکی است و خبری از هتل‌های بزرگ در آن نیست. اغلب مسافران و گردشگران پس از بازدید جاهای دیدنی سلفچگان قم راهی شهر خود می‌شوند و یا به یکی از هتل‌های شهر قم مراجعه می‌کنند. تنها چندین اقامتگاه بوم‌گردی در این شهر وجود دارند که دارای حداقل امکانات رفاهی و خدماتی هستند. اگر قصد دارید در همین شهر بمانید پیشنهاد می‌شود به مجتمع تفریحی، خدماتی و اقامتی همای سعادت مراجعه کنید. این اقامتگاه لوکس نیست، اما سعی می‌کند بهترین خدمات خود را در اختیار مهمانان قرار دهد. همچنین در روزهای آفتابی می‌توانید در مناطق سرسبز و روستاهای سلفچگان چادر بزنید و روز خود را در دل طبیعت سپری کنید.
معرفی جاهای دیدنی سلفچگان قم
مکان‌های دیدنی سلفچگان پربازدید هستند و گردشگران زیادی با آنها آشنایی دارند. این مکان‌ها عبارت‌اند از:
دره قاهان
از باصفاترین جاهای دیدنی سلفچگان است که آب و هوای بسیار دلپذیری دارد. در این دره چند روستا وجود دارد که از جمله آنها می‌توان روستای قاهان، بنابر، انجیله، آغلک، کاسوا و نویس را نام برد. همه این روستاها از طبیعت بکر و شگفت‌انگیزی برخوردار هستند و بازدید آنها به خصوص در فصل بهار لذت زیادی به همراه دارد. دره قاهان با 30 کیلومتر طول از طولانی‌ترین دره‌های کشور شناخته می‌شود. برای رفتن به دره قاهان باید خود را به 35 کیلومتری جاده ساوه سلفچگان برسانید. در اطراف دره قاهان قنات‌های زیادی وجود دارند که دیدن آنها خالی از لطف نیست.
همچنین در اطراف دره، کوه‌ها و صخره‌های بسیار بزرگی وجود دارد که مسیر پر پیچی و خمی دارند و برای عبور از آنها باید مواظب باشید. شما می‌توانید لذت کوهنوردی را در دره قاهان قم تجربه کنید. در این دره غارها و مخفیگاه‌های قدیمی وجود دارند که بسیار اسرارآمیز هستند و انتخاب وسوسه‌کننده‌ای برای گردشگری به نظر می‌آیند. در این دره شکافی از آب زلال و خنک با عمق 1 تا 8 متر وجود دارد که فرصت مناسبی برای آب‌تنی و شنا در روزهای گرم است.
امامزاده هادی قاهان
از بناهای مذهبی و ارزشمند سلفچگان است و 3700 متر مربع مساحت دارد. ایشان از برادران امام رضا علیه‌السلام هستند و حدود 800 سال پیش به ساخت این آرامگاه در این منطقه پرداخته شد. در روستای قاهان واقع شده و از دوردست می‌توان گلدسته‌های آن را مشاهده کرد. این آرامگاه بر روی ارتفاعات بنا شده و خوشبختانه دارای جاده ماشین‌رو است. این مکان، محل خلوت و آرام بخشی برای راز و نیاز است و در بین مردم قم محبوبیت زیادی دارد.
دریاچه و سد سنجگان
از مهم‌ترین جاهای دیدنی سلفچگان قم دریاچه و سد سنجگان را می‌توان نام برد که گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند. این سد دیدنی در نزدیکی روستای سنجگان و 45 کیلومتری شهر قم واقع شده است. با توجه به کویری بودن استان قم احداث دریاچه مصنوعی سنجگان آن را به یک مکان تفریحی مناسب به خصوص برای آخر هفته ها تبدیل کرده است. مهم‌ترین هدف احداث این سد تامین آب مردم سلفچگان و اراضی کشاورزی است. گردشگران می‌توانند از تفریحاتی مانند ماهیگیری، قایق‌سواری و آب‌تنی در این دریاچه بهره‌مند شوند. دریاچه سنجگان از کوه خستک سرچشمه می‌گیرد و باعث به وجود آمدن طبیعت زیبا و سرسبز در منطقه شده است.
پل طایقان
در روستای طایقان پلی زیبا و تاریخی از دوران صفویه وجود دارد که از تاریخی‌ترین جاهای دیدنی سلفچگان است. این پل از سنگ و آجر ساخته شده و بر روی آن یک قوس زیبا دیده می‌شود. پل طایقان در سال 1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این پل هنوز پابرجا مانده و می‌توانید از نزدیک آن را مشاهده کنید.
پلنگ دره
منطقه حفاظت شده پلنگ دره از بهترین جاهای دیدنی سلفچگان قم است. طی سال‌های اخیر آن را زیستگاه آهوی ایرانی می‌دانستند و در حال حاضر به پلنگ دره نام‌گذاری شده است. پلنگ دره دارای 31725 هکتار است و با استان مرکزی مرز مشترک دارد. این مکان از شمال با منطقه سلفچگان، از شرق با رودخانه قمرود و از غرب با چند روستای کوچک همسایه است. متأسفانه شکار بی‌رویه موجب شده نژاد آهوی ایرانی از این منطقه رانده شود. از جمله گونه‌های جانوری پلنگ دره می‌توان به میش، قوچ، بزمجه، لاک‌پشت، گرگ، شغال و سوسمار اشاره کرد.
به گفته برخی از گردشگران در این مکان پلنگ نیز زندگی می‌کند. البته جانوران به شما نزدیک نخواهند شد و شما می‌توانید از دور شاهد آنها باشید که تجربه متفاوتی به خصوص برای شهرنشینان است. همچنین گیاهانی مانند پسته وحشی، نسترن وحشی و بادام کوهی در این منطقه وجود دارند. رودخانه قم از میان پلنگ دره عبور می‌کند و به تأمین آب جانوران و پوشش گیاهی منطقه می‌پردازد. پلنگ دره 1950 متر از سطح دریا بالاتر بوده و نسبت به دیگر مناطق استان قم میزان بارندگی در آن بیشتر است. گشت و گذار در پلنگ دره با ماشین امکان‌پذیر نیست. همچنین مسیر پیاده‌روی آن کمی دشوار است و باید تجهیزات مناسبی مانند کفش و لباس مناسب به همراه داشته باشید.
روستای تاج خاتون
یکی از زیباترین روستاهای قم به نام روستای تاج خاتون در شهرستان سلفچگان واقع شده و جنبه گردشگری دارد. این روستای باصفا دارای کوچه پس کوچه‌های بسیار زیبا است که قدم زدن در میان آنها بسیار لذت‌بخش است. در این روستا تنها 81 خانوار زندگی می‌کنند و فضای بسیار آرام و دلنشینی دارد. یکی از راه‌های امرار معاش مردم این روستا کرایه دادن خانه به گردشگران است. در نتیجه فرصت مناسبی است تا چند روزی در این روستا اقامت کنید و از تماشای جاذبه‌های آن بهره‌مند شوید.
خانه تاریخی قاضی بالا
خانه قاضی بالا از دیگر مکان‌های تاریخی سلفچگان است و از معدود بناهای قدیمی استان قم به شمار می‌رود. این خانه در کوچه مسجد واقع شده و برخی آن را با نام خانه وفایی نیز می‌شناسند. این بنای زیبا در دوران قاجاریه ساخته شده و به طور مشخص می‌توان سبک معماری قاجاری را در جای‌جای آن مشاهده کرد. این خانه در روستای قاضی بالا واقع شده که زمانی از اهمیت زیادی برخوردار بود. روستای قاضی بالا همواره از مقاصد مهم گردشگری قم محسوب می‌شود و با وجود باغات میوه از مناطق ییلاقی سلفچگان شناخته می‌شود. خانه قاضی بالا برخلاف بسیاری از ابنیه تاریخی دچار آسیب نشده و بازدید از آن بسیار هیجان‌انگیز است.
قلعه دولت آباد
قلعه روستای دولت آباد قم با سایر جاهای دیدنی سلفچگان تفاوت دارد. این قلعه بیش از ۴ قرن قدمت دارد و با دیوارهای خشتی ساخته شده است. در این قلعه بناهای مسکونی و غیرمسکونی، چندین خانه، باغ و مزرعه وجود دارد و بیرون از آن شاهد زمین‌های کشاورزی باغات و مزارع نیز خواهید بود. با قدم زدن در کوچه‌های این روستا به دوره زندیه برخواهید گشت. این قلعه در ابتدا برای اهداف نظامی و دفاعی ساخته شد و هم اکنون دارای کاربری مسکونی است. همچنین در سال ۱۳۹۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. در طول این سال‌ها چندین بار مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت و مکان بسیار مناسبی برای بازدید علاقه‌مندان به جاذبه‌های تاریخی است.
پل امامزاده عبدالله
پل سپه یا پل امامزاده عبدالله یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی سلفچگان قم است. این پل به دوره قاجار تعلق دارد و در روستای قلعه چم واقع شده است. این پل دارای یک کتیبه بوده که تاریخ ساخت آن را نشان می‌دهد. جهت استحکام‌بخشی پل در شمال غرب آن دیوارهای ساخته‌اند که طول آن به 13.70 متر و عرض آن به 1.60 متر می رسد. پل امامزاده عبدلله با شماره 8627 در سال 1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانده شد.
میل امامزاده جعفر
در روستای دیزیجان از توابع سلفچگان یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی مربوط به دوران سلجوقیان به نام میل امامزاده جعفر وجود دارد. این میل سنگی بر روی ارتفاعات کوه زنبوره واقع شده و حدود ۶۰ متر ارتفاع دارد. همچنین از نظر فرهنگی و تاریخی ارزش زیادی دارد و با شماره ۶۶۰۳ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
روستای بنابر
قدیمی‌ترین روستای استان قم محسوب می‌شود که به همین دلیل نام آن را روستای بنابر گذاشتند و از توابع سلفچگان است. این روستا دارای یک رودخانه پرآب و خروشان بوده و محل مناسبی برای پیک‌نیک و گردش‌های آخر هفته به شمار می‌رود. از مهم‌ترین بناهای موجود در آن می‌توان به امامزاده عاقب اشاره کرد که در بین مردم قداست خاصی دارد. طبیعت بکر و درختان سرسبز روستای بنابر باعث شده یکی از زیباترین مناطق استان قم به شمار رود. این روستا در ۱۲ کیلومتری جاده قدیم ساوه سلفچگان قرار دارد.
روستای زواریان
یکی از مهم‌ترین بناهای مذهبی سلفچگان در روستای زواریان واقع شده است. بقعه امامزاده جعفر که از نوادگان امام سجاد علیه‌السلام هستند در این محل واقع شده است. این آرامگاه ارزش معنوی زیادی نزد مردم سلفچگان دارد و محل دنج و باصفایی برای عبادت است. هر ساله مراسم‌های مذهبی در این محل برگزار شده و مردم مشغول عبادت و راز و نیاز می‌شوند.
رودخانه زواریان
رودخانه زواریان از دامنه خاوری کوه خستک سرچشمه می‌گیرد که در 51 کیلومتری جوب باختری قم واقع شده است. روستاهای زواریان، عنایت بیگ، حسین آباد و سلفچگان از طریق این رودخانه سیراب می‌شوند. در نهایت پس از عبور به سمت جنوب شهرستان و دو کیلومتری روستای بخشایش به تلخه روز سرازیر می‌شود. این رودخانه زیبا در فصل بهار بسیار تماشایی است و از زیباترین جاهای دیدنی سلفچگان قم شناخته می‌شود.
روستای قلعه چم
از زیباترین روستاهای قم می‌توان روستای قلعه چم را نام برد که از توابع سلفچگان است. این روستا بر روی یک تپه واقع شده و خانه‌های آن از خشت، گل و چوب با سقفی مسطح و دارای ایوان ساخته شده‌اند. مردم روستا بسیار خونگرم هستند و با غذاهای محلی خود مانند دمپختک قمی، آش قونبید، ماش ماشک، آبگوشت هویج برگه و کوفته قمی از گردشگران پذیرایی می‌کنند. روستا جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متعددی دارد و در نزدیکی حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها واقع شده است. آب انبار سلماسی، باغ گنبد سبز، خانه حاج علی خان زند، مدرسه فیضیه، بازار قدیم قم و حمام حاج عسگرخان از دیدنی‌ترین جاهای این روستا هستند.
منار میدان کهنه قم
این اثر تاریخی با روستای قلعه چم 40 کیلومتر فاصله دارد و از مهم‌ترین ابنیه تاریخی در قم است. همچنین دارای 24 متر ارتفاع است و قطر دیواره‌های آن به 4 متر می‌رسند. این میدان معماری بسیار جالبی دارد و به‌صورت رگچین آجری ساخته شده است. بنا دارای دو راه‌پله مارپیچ به شکل رفت و برگشت است و 63 پله دارد. یکی از راه‌پله‌ها به پشت‌بام و راه‌پله دیگر به محیط داخلی مسجد راه دارد. این بنا به منار چهار سو نیز معروف است.
بهترین زمان سفر به سلفچگان
با این که سلفچگان از شهرهای تازه تأسیس است؛ اما در همین مدت کم توانسته نظرات مثبتی را به خود جلب کند. با معرفی سلفچگان به‌عنوان یکی از قطب‌های گردشگری استان قم همواره تعداد گردشگران به این شهر رو به افزایش است. به خصوص در ایام تعطیلات و ایام نوروز بیشترین بازدید را به دنبال داشته است. همان‌طور که گفته شد سلفچگان از مناطق کویری کشور محسوب می‌شود. با این حال برخی از قسمت‌های آن به ویژه روستاها ییلاقی هستند و ارزش دیدن دارند. اگر تابستان را برای سفر انتخاب می‌کنید باید به مناطق ییلاقی بروید.
کویرگردی در تابستان گزینه جالبی نیست و دمای هوا به 45 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر می‌رسد. در فصل پاییز هوای سلفچگان رو به خنک شدن می‌رود و بهترین زمان برای گردش و تفریح است. با آمدن زمستان هوا به شدت سرد می‌شود و سوز سرمای بیابان به استخوان می‌رسد. اوایل بهار نیز هوا همچنان سرد است؛ ولی با وجود ایام نوروز تعداد قابل توجهی از گردشگران به این شهر سفر می‌کنند. در نهایت با رسیدن اردیبهشت ماه شاهد باغ‌های زیبا و سرسبز در روستاها خواهید بود که یکی از بهترین زمان‌ها برای سفر به سلفچگان است.
مسیر دسترسی به سلفچگان
سلفچگان به طور دقیق در 50 کیلومتری جنوب غرب قم واقع شده و با جنوب غرب تهران 190 کیلومتر فاصله دارد. اغلب گردشگران از طریق تهران به این شهر سفر می‌کنند و دو راه وجود دارد. در مسیر اول باید وارد بزرگراه تهران قم شوید و از طریق تابلوهای راهنما به سمت سلفچگان حرکت کنید. مسیر دوم از طریق شهر ساوه است که با سلفچگان 70 کیلومتر فاصله دارد.
در صورتی که مبدا تهران است ابتدا باید از رباط کریم به سمت ساوه حرکت کنید و سپس به سمت جنوب و سلفچگان بروید. این شهر دارای ترمینال اتوبوس است و از طریق اتوبوس می‌توانید به سلفچگان سفر کنید. متاسفانه سلفچگان فرودگاه و ایستگاه قطار ندارد و تنها راه سفر به آن اتوبوس یا خودروی شخصی است. آدرس دقیق هر یک از جاهای دیدنی سلفچگان قم را می‌توانید با مپ به سادگی پیدا کنید. همچنین برای دیدن برخی از جاهای دیدنی این شهر باید پیاده‌روی کنید و جاده ماشین‌رو ندارد.
سخن پایانی
جاهای دیدنی سلفچگان قم در سال‌های اخیر مورد توجه گردشگران زیادی از سراسر کشور قرار گرفته است. سلفچگان امروزه به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری در مرکز ایران شناخته می‌شود و مردم خونگرم و مهربان منطقه از مسافران و گردشگران استقبال می‌کنند. پیشنهاد می‌شود پس از زیارت حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها به شهر دیدنی سلفچگان بروید و از نزدیک شاهد جاهای دیدنی آن باشید.
