دریاچه ارومیه کجاست
دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین آبگیرهای شمال غربی کشور ما است که نام بزرگترین دریاچه ایران و ششمین دریاچه بزرگ در خاور میانه را به خود گرفته است. این دریاچه از قدیم الایام تا کنون محیطی برای زیست انواع حیوانات آبی و پرندگان دریایی بوده است. حدود ۱۰۲ جزیره زیبا و سواحل ماسه‌ای این دریاچه آن را به جاذبه‌ای ایده آل برای گردشگران تبدیل نموده‌اند. البته امروزه حیات این دریاچه به خطر افتاده اما با تمهیدات لازم امید است که در آینده دریاچه ارومیه وضعیت بهتری پیدا کند. در ادامه با ما در مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید تا به طور کامل با دریاچه ارومیه آشنایی پیدا کنید.
معرفی دریاچه بزرگ ارومیه
دریاچه ارومیه بزرگترین آبگیر دائمی است که در قسمت آسیای غربی قرار گرفته است. ۶۰ رودخانه که در اطراف این دریاچه وجود دارند، باعث تامین آب بسیار شور دریاچه می‌شوند. بزرگترین این رودخانه‌ها سیمینه رود و زرینه رود هستند. علاوه بر آن بارش برف و باران و چشمه‌های کوهستانی نیز نقش گسترده تری در تامین آب این رودخانه دارند. متاسفانه به دلیل شوری بیش از حد آب این دریاچه، تبخیر این آب زیاد است و این امر باعث شده است که در چند سال اخیر دریاچه ارومیه رو به خشک شدن برود. البته عدم مدیریت آب این دریاچه نیز در خشکی آن موثر بوده است.
یکی از ویژگی‌های جالبی که این دریاچه دارد این است که گاهی به رنگ سرخ و رنگ نارنجی در می‌آید و این به دلیل وجود موجودات میکروسکوپی در آب این دریاچه است. تنوع بالای گیاهان و جانوران در این دریاچه و اهمیت اکولوژیکی که این دریاچه دارد باعث شده است که از سال ۱۳۴۶ از آن محافظت شود و در سازمان یونسکو نیز از سال ۱۳۵۵ به عنوان یکی از ۵۹ ذخیره‌گاه زیست کره از این دریاچه یاد شود. این دریاچه دارای جزایر مسکونی زیادی است اما جزایری هم دارد که دور افتاده هستند و دسترسی به آن‌ها آسان نیست. در این دریاچه می‌توان جزایری مثل کبودان، اسپیر، اشکداغی و جزایر آرزو را دید.
بیشترین عمق تخمین زده شده برای این دریاچه ۱۶ متر است و بیشترین طول و عرض آن نیز به ترتیب ۱۴۰ و ۵۵ کیلومتر است.
تاریخچه آبگیر ارومیه
در گذشته دریاچه ارومیه با نام دریاچه چی چست شناخته می‌شد؛ به گونه‌ای که در کتیبه‌های سده نهم از سال میلادی بارها به این نام اشاره شده است. بسیاری از دولت‌هایی که بر ایران حکومت می‌کردند نیروهای کشتیرانی خود را در این منطقه مستقر می‌نمودند تا به راحتی از آن محافظت کنند. در گذشته تنها افرادی که توانایی کافی برای کشتیرانی در شرایط دشوار این دریاچه را داشتند می‌توانستند مامور کشتیرانی شوند.
در کل روزگاری بود که دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه آب شور دنیا شناخته شده بود اما رفته رفته آب این دریاچه کم شد و هم اکنون نیز آب آن خشک شده است. دلیل اصلی آن استفاده نامناسب از آب دریاچه خشکسالی پی در پی و استفاده از منابع آبی دریاچه و حتی تبخیر بی‌رویه آب دریاچه است. امروز روند بارندگی این دریاچه بیشتر شده است و امید می‌رود که این دریاچه احیا شود.
دریاچه ارومیه کجا است؟
از نظر تقسیمات جغرافیایی باید بدانید که دریاچه ارومیه در قسمت شمال غربی ایران قرار دارد. شما در مرز دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی می‌توانید این دریاچه را ببینید. این دریاچه در ۵۳ کیلومتری ارومیه و در ۹۳ کیلومتری شهر تبریز واقع شده است. اگر قرار است با خودروی شخصی از این دریاچه دیدن کنید، باید خود را به آذربایجان شرقی برسانید و سپس به ارومیه بروید. فاصله تهران تا این دریاچه ۷۱۱ کیلومتر است. اگر هم قرار است با اتوبوس از دریاچه ارومیه دیدن کنید، باید سوار اتوبوس‌های تهران تبریز شوید و سپس از تبریز به سمت دریاچه حرکت کنید.
آب و هوای دریاچه بزرگ ارومیه
دریاچه جذاب و دیدنی ارومیه آب و هوای مشابه به آب و هوای استان‌های آذربایجان غربی و شرقی دارد چرا که در مجاور مرز این دو استان قرار گرفته است. در فصل بهار آب و هوای این دریاچه مطبوع است. در این فصل کمی از سرمای زمستان و کمی از گرمای تابستان ترکیب می‌شوند تا آب و هوایی بسیار ملایم را ایجاد کنند. فصل تابستان این دریاچه در گذشته گرم بود اما آزار دهنده نبود. اما امروزه با توجه به خشک شدن آب دریاچه تابستان‌های آن گرم و آزاردهنده شده‌اند. در فصول بارندگی و فصل زمستان هم آب و هوای دریاچه خنک یا سرد خواهد بود.
تفریحات دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی
تا قبل از این که آب دریاچه ارومیه خشک یا تبخیر بشود، این دریاچه محلی برای گشت و گذار و گردشگری بود. تفریحاتی همچون قایق سواری عکاسی و گل بازی در این دریاچه طرفداران زیادی داشت. پس از خشک شدن دریاچه این تفریحات رو به فراموشی سپرده شد؛ اما در سال ۱۴۰۱ تمهیداتی اندیشیده شد که منجر به افزایش آب این دریاچه شدند. زمانی هم که آب دریاچه افزایش پیدا می‌کند، بستری برای قایق بازی و گل بازی و قدم زدن در دریاچه فراهم می‌شود. اگر خیلی خوش شانس و زمانی که آب دریاچه پر است به این دریاچه بروید، می‌توانید از چنین تفریحاتی استفاده کنید.
تنوع زیستی دریاچه ارومیه
در سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ تحقیقاتی برای شناسایی گونه‌های زیستی دریاچه بزرگ ارومیه انجام شد. پس از نتیجه گیری مشخص گردید که دست کم ۲۲۶ گونه از پرندگان، ۲۴ گونه حیوان پستاندار و ۲۷ نوع حیوان خزنده در این دریاچه و جزایر آن زندگی می‌کنند. این آبگیر محل زندگی ۶۲ نوع باکتری، ۴۲ گونه قارچ میکروسکوپی، ۲۰ نوع جلبک، ۳۱۱ گونه متنوع گیاهی ۵، ۵ گونه از نرم تنان و ۴۷ نوع فسیل است. جالب است بدانید شور بودن بیش از حد آب این دریاچه باعث شده است که ماهی‌ها توان حیات در این دریاچه را نداشته باشند. با این وجود یکی از زیستگاه‌های اصلی برای سخت پوستان کشور ما همین دریاچه ارومیه است. متاسفانه پس از خشکسالی ممتد این دریاچه بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی آن نابود شدند و از بین رفتند.
ثبت ملی و جهانی دریاچه ارومیه
آبگیر ارومیه در سال ۱۳۵۲ در فهرست پارک‌های ملی ایران به ثبت رسید؛ چرا که از یک سو این دریاچه دارای گونه‌های منحصر به فرد گیاهی و جانوری بود و از سوی دیگر مکانی امن برای خوشگذرانی و عکس گرفتن و تفریح به شمار می‌آمد. این پارک ملی در سال ۱۳۵۴ تا سال ۱۳۵۵ نیز به عنوان ذخیره گاه زیست کره در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. وسعت این پارک ۴۶۲۶۰۰ است.
بهترین زمان سفر به دریاچه ارومیه
به عقیده بومیان ارومیه بهترین زمان سفر و بازدید از این دریاچه، نیمه اول سال است. در فصول بهار و تابستان بسیاری از گردشگران برای بازدید از جاذبه‌های گردشگری اطراف این دریاچه و یا بازدید از خود دریاچه به ارومیه سفر می‌کنند. هوا که رو به خنک شدن و سردی می‌رود، تعداد گردشگران نیز کم خواهد شد. اگر شما هم قصد سفر به دریاچه ارومیه را دارید، باید نیمه اول سال را برای سپری کردن اوقاتی دلچسب و خاطره انگیز انتخاب کنید.
سخن پایانی
ما در این مطلب از مجله دوباره سفر به بررسی دریاچه ارومیه پرداختیم. این دریاچه از گذشته تا به امروز محیطی برای گردش و فراغت بوده است؛ اما متاسفانه عوامل متعدد باعث کاهش میزان آب این دریاچه و حتی خشک شدن آن شده‌اند. دریاچه ارومیه در بهار و تابستان از آب و هوای خوبی برخوردار است و تنوع زیستی بالایی هم دارد. این دریاچه از سال ۱۳۵۲ به بعد به ثبت ملی درآمد و پس از آن به ثبت جهانی رسید. این دریاچه بزرگ به عنوان بزرگترین دریاچه آب شور شناخته شده است. شما می‌توانید از تفریحاتی نظیر قایق سواری، عکاسی، قدم زدن و … در کرانه‌های این دریاچه استفاده کنید.
مقالات بیشتری بخوانید
