میدان امام خمینی همدان ؛ تاریخی ترین و بزرگترین میدان این شهر
همدان با جاذبه‌های فراوان و دیدنی خود همواره توجه گردشگران زیادی از کشور و دیگر نقاط دنیا را به خود جلب می‌کند. یکی از این جاذبه‌ها میدان امام خمینی است که به‌عنوان میدان مرکزی همدان شناخته می‌شود. همچنین یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین میادین کشور محسوب می‌شود. معماری شگفت‌انگیزی دارد و شبیه به بناهای قدیمی اروپایی است. میدان امام خمینی در گذشته اهمیت ویژه‌ای داشته و در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته است. اطراف میدان نیز جاذبه‌های متفاوتی وجود دارد که به گردشگران توصیه می‌شود بازدید از آنها را فراموش نکنند. در ادامه با مجله گردشگری دوباره سفر همراه باشید.
معرفی میدان امام خمینی همدان
میدان امام خمینی همدان از تاریخی‌ترین میدان‌های کشور است و به دلیل معماری خاصی که دارد به عنوان یکی از مهم‌ترین میدان‌ها به شمار می‌رود. این میدان دارای ورودی‌های متعدد است و از طریق آن می‌توان به تمام خیابان‌های شهر همدان به‌صورت مستقیم دسترسی پیدا کرد. در واقع از این میدان شش خیابان منشعب می‌شود که از طریق آنها امکان دسترسی به تمام نقاط شهر وجود دارد. خیابان‌ها دارای عرض ۳۰ متر و میدان امام خمینی دارای شعاع ۸۰ متر است که به یکدیگر وصل هستند.
معروف‌ترین خیابان آن خیابان اکباتان است که جاذبه‌های متعددی مانند تپه هگمتانه و کلیسای گرگوری استفان را در خود جای داده است. اطراف میدان ۱۲ گنبد دیده می‌شود که با استفاده از پنجره‌های چوبی، آجرکاری‌های ساده و نقوش برجسته هندسی تزیین شده‌اند. این گنبدها در سال‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۲ هجری شمسی ساخته شدند و جلوه خاصی به میدان بخشیده‌اند. میدان امام خمینی در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت درآمد و امروزه به یکی از دیدنی‌ترین اماکن تاریخی همدان تبدیل شده است.
تاریخچه میدان امام خمینی همدان
میدان امام خمینی همدان قدمت بسیار طولانی دارد. به صورتی که در دوره‌های تاریخی گذشته مورد توجه پادشاهان و حاکمان بسیاری واقع می‌شد. این میدان در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و برای همین بسیاری از پادشاهان و تجار از آن گذر می‌کردند. زمانی که رضاخان پهلوی به سلطنت رسید تفکرات مدرنیته او در ایران اجرا شد. یکی از بهترین معماران آلمانی به نام کارل فیشر که در سمت مهندس وزارت داخله دوران رضاشاه پهلوی فعالیت می‌کرد به طراحی میدان امام خمینی پرداخت.
علاوه بر میدان ۶ خیابان منشعب و خیابان‌های کمربندی توسط این معمار طراحی شدند. در اجرای این طرح مهندسانی از قبیل سیف‌الله خان سلیمانی، اشتولباخ، ولادیمر چارلیف و گرهارد رودنبرگ نقش داشتند. طراحی و ساخت این میدان در اواخر سال ۱۳۱۰ هجری شمسی آغاز شد. قدمت میدان امام خمینی نزدیک به یک قرن است و طی این سال‌ها هنوز ارتباط خود را با خیابان‌ها و بازار سنتی همدان حفظ کرده است. پیمانکارانی که در اجرا و ساخت این میدان نقش داشته‌اند؛ استاد غلامرضا معماری، حسن ریاحی، علی فیروز، میرزا خلیل منصف و تقی شریفی هستند.
معماری میدان امام خمینی همدان
سبک معماری میدان امام خمینی از بناهای تاریخی اروپایی گرفته شده است. در واقع این ایده از تفکر رضاخان پهلوی نشئت گرفت. رضاخان در جهت مدرنیته سازی کشور دستور داد تا میدان با توجه به معماری اروپایی طراحی گردد. همان‌طور که ذکر شد 6 خیابان از میدان امام خمینی منشعب شده‌اند که تحت نفوذ میدان قرار دارند. این خیابان‌ها شامل خیابان باباطاهر، اکباتان، شهدا، تختی، شریعتی و بوعلی هستند.
همچنین خیابان‌ها دارای عرض ۳۰ متر هستند و نسبت به یکدیگر ۶۰ متر فاصله و ۶۰ درجه زاویه دارند. شعاع میدان امام خمینی ۸۰ متر است. در واقع این میدان به‌صورت دایره شکل طراحی شده. در فاصله‌های دورتر و خارج از میدان خیابان‌هایی قرار دارند که شعاع آنها بزرگ‌تر بوده و ممکن است با توجه به توسعه شهری در حال حاضر به دایره سوم هم برسند. به این دایره‌ها خیابان‌های کمربندی گفته می‌شوند.
تبدیل میدان امام خمینی به پیاده‌راه
طی پروژه ساماندهی، بازسازی و تسهیل مصوب شورای اسلامی جمهوری ایران در سال ۱۳۹۶ میدان امام خمینی به پیاده‌راه تبدیل شد. پیش از آن در سال ۱384 به خاطر رفع مشکلات ترافیکی طرح پیاده‌سازی میدان همدان مطرح شد. با توجه به این که این میدان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از جاذبه‌های دیدنی به شمار می‌رود طی سال‌های اخیر گردشگران و مسافران زیادی به دیدن از آن پرداخته‌اند. به این ترتیب طی این پروژه میدان امام خمینی به پیاده‌راه تبدیل شد تا عموم مردم بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند و چندین ساعت در روز جهت تفریح در آن وقت بگذرانند.
علاوه بر میدان امام خمینی دو خیابان دیگر شامل خیابان اکباتان و بوعلی به پیاده‌راه تبدیل شد. این خیابان‌ها در حال حاضر سنگ‌فرش شده‌اند و امکان تردد خودرو در آنها وجود ندارد. به طور کلی با گذر از این خیابان‌ها می‌توان به بازدید و لذت بردن از میدان زیبای امام خمینی پرداخت. در میدان امام و اطراف آن آثار تاریخی، مراکز تجاری فراوان، بازارهای سنتی و مهم و صنایع دستی قرار گرفته‌اند و می‌توانید چندین ساعت را صرف بازدید از آنها کنید. میدان امام همدان از پرترددترین میادین کشور به شمار می‌آید.
در دو مسیر پیاده‌راه تندیس‌های زیبا و متنوعی دیده می‌شوند که قدیمی هستند و گردشگران را با فرهنگ و تاریخ همدان آشنا می‌کنند. تبدیل شدن میدان امام به پیاده‌راه موجب شد تا در طی این سال‌ها جهت برگزاری انواع مراسم‌ها مانند جشن‌های نوروزی، تئاتر سیار کودک و نوجوان، قرائت قرآن کریم و دیگر مراسم‌های مذهبی مورد استفاده قرار گیرد. میدان امام بسیار محبوب و پرطرفدار بوده و با نمای بسیار زیبای خود باعث شده تا عکاسان حرفه‌ای به ثبت لحظات زیبا و ماندگار از آن بپردازند.
موزه میدان امام خمینی همدان
هنگام اجرای پروژه طرح پیاده‌راه میدان امام خمینی تابوتی در این محوطه کشف شد که به دوران اشکانیان تعلق دارد. به دنبال آن کاوشگران در این منطقه به جستجوی بیشتری پرداختند تا در صورت وجود آثار تاریخی آنها را استخراج کنند. با گسترش کاوش‌ها آثار تاریخی دیگری در این میدان کشف شد و مقامات دولتی تصمیم گرفتند جهت حفظ و نگهداری از تابوت و دیگر آثار تاریخی در وسط میدان یک موزه راه‌اندازی کنند قبل از راه‌اندازی موزه تصمیم بر قرار گرفتن یک آب‌نما در وسط میدان بود که متوقف گردید و موزه جایگزین آن شد.
امکانات رفاهی میدان امام خمینی همدان
میدان امام خمینی همدان میدان مرکزی این شهر محسوب می‌شود. با توجه به این که خیابان‌های اصلی همدان از این میدان منشعب می‌شوند امکانات رفاهی و تفریحی فراوانی در اطراف آن وجود دارد. در واقع مسافران و گردشگران هر چیزی را که بخواهند می‌توانند در میدان و اطراف آن تهیه کنند. دور تا دور میدان امام خمینی همدان را بازارهای سرپوشیده قدیمی و جدید فرا گرفته‌اند که به دوران قاجاریه تعلق دارند.
از مهم‌ترین این بازارها می‌توان به سبزه میدان، بازارهای فرش و رفوگری فرش، بازار آهن‌فروشان و مسگران، بازار شیشه‌برها، بازار صحاف خانه، بازار چاقوسازان، پاساژهای لوازم الکترونیکی و موبایل، پاساژهای نوین پوشاک و دیگر بازارها اشاره کرد. مسافران می‌توانند مایحتاج خود را از این مراکز تهیه کنند. همچنین بازارهای سنتی دارای معماری خاص هستند و می‌توانید علاوه بر خرید از بافت منحصربه‌فرد آنها دیدن کنید.
کاروانسراهای اطراف میدان امام خمینی
در اطراف میدان کاروانسراهای برجسته‌ای نیز مشاهده می‌شوند که دارای کاربری تجاری و کاروانی هستند. در حال حاضر تنها برای تجارت و تبادل کالا از این کاروان‌سراها استفاده می‌شود. از مهم‌ترین آنها می‌توان به کاروان‌سرای گلشن، کاروان‌سرای میرزاخانی، کاروان‌سرای شریفیه و کاروان‌سرای صفرخان اشاره کرد. مسجد جامع همدان نیز در همین محل واقع شده و می‌توانید برای اقامه نماز وارد آن شوید.
در اطراف میدان و خیابان‌های آن پارک‌ها و فضای سبز گسترده‌ای وجود دارند که برای تفریح انتخاب مناسبی هستند. اقامتگاه‌های متعددی در اطراف میدان وجود دارند که شامل هتل، مسافرخانه، ویلا و سوئیت هستند. نزدیک‌ترین هتل‌ها به میدان امام خمینی همدان شامل هتل باباطاهر، هتل پارسیان بوعلی و هتل پارسیان آزادی هستند. همچنین در صورت تمایل می‌توانید به اجاره ویلا و سوئیت در اطراف میدان بپردازید.
مسیر دسترسی و بازدید از میدان امام خمینی همدان
میدان امام خمینی همدان در بافت تاریخی همدان و انتهای خیابان باباطاهر قرار دارد. مسیر دسترسی به میدان بسیار راحت بوده و می‌توانید از طریق یکی از شش خیابان‌های موجود خود را به میدان برسانید. با استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند تاکسی و اتوبوس یا خودروی شخصی خود می‌توانید به سمت میدان حرکت کنید. قابل ذکر است که خیابان اکباتان و خیابان بوعلی سنگ‌فرش شده‌اند و تنها برای پیاده‌روی قابل استفاده هستند و نمی‌توانید با خودرو از آنجا عبور کنید. بازدید از میدان امام خمینی به‌صورت شبانه‌روزی و رایگان وجود دارد. گردشگران می‌توانند هر زمان از شب یا روز و تا هر زمانی که می‌خواهند در میدان حضور داشته باشند.
جاذبه‌های اطراف میدان امام خمینی همدان
موقعیت قرارگیری میدان امام خمینی موجب شده تا به بسیاری از جاذبه‌ها و مکان‌های دیدنی این شهر نزدیک باشد. از جمله مکان‌های گردشگری اطراف میدان امام می‌توان موارد زیر را نام برد:
- مسجد جامع همدان
- آرامگاه بوعلی سینا
- تپه هگمتانه
- بازار سنتی همدان
- آرامگاه استر و مردخای
هر کدام از این مکان‌ها از تاریخچه، هنر و فرهنگ غنی برخوردار هستند و با بازدید از آنها می‌توانید با فرهنگ مردمان گذشته استان همدان آشنا شوید.
سخن پایانی
به طور کلی بازدید از تمامی این آثار به چند روز زمان نیاز دارد. به گردشگران عزیز توصیه می‌شود در فصل بهار و تابستان به شهر زیبای همدان سفر کنند و زمان خود را به بازدید از این مکان‌های دیدنی اختصاص دهند. سفر به همدان قطعاً تجربه لذت‌بخشی به همراه خواهد داشت.
