مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد یکی از جذاب ترین ، بی‌نظیرترین و مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران میباشد. که در قرن ششم هجری قمری ساخته شده است . و مرمت و بازسازی مکان‌های مختلف آن تا دهه‌ی اخیر ادامه پیدا کرده است.
وقتی که سازندگان مسجد جامع یزد، تصمیم به ایجاد چنین بنایی داشتند. آن را در مرکز شهر قدیم یزد و داخل حصار ساختند. مساحتی که زیربنای این مسجد را تشکیل داده است. برابر با ۹۸۰۰ متر مربع و متراژی حدود ۵۰۰ متر مربع میباشد. که قسمت‌های مربوط به کاشی، کتبیه‌ها و … را در بر گرفته است.
طول مسجد جامع یزد متشکل از ۱۰۴ متر و عرض آن ۹۹ متر میباشد . که به هفت ورودی متصل به چندین کوچه و راه خروجی متصل است.
تاریخچه احداث مسجد جامع یزد
مدت زمان ساخت و تکمیل مسجد جامع یزد، در مدت یک قرن و در دوران‌های مختلف تاریخی انجام گرفته . که از مهم‌ترین آن‌ها سلطنت ایلخانی، صفویان، حکومت تیموریان، فرمانروایی آل مظفر و قاجاریان میباشد.
قسمت های این مسجد کبیر به مرور زمان و توسط بانیان متعددی ساخت و مرمت گشته است. اولین بانی این اثر حیرت انگیز، عمرو لیث صفاری میباشد.
اما مشهورترین بانی ساخت آن، علاالدوله کالنجار، میباشد. که در سال‌های ۴۷۴ تا ۴۹۸ هجری شمسی به عنوان حاکم یزد، بوده است. پس از فوت کالنجار، به همت دختران فرامرزبن علی که از خاندان کاکویی به حساب می‌آیند . بخش‌های جدیدی به بنای اصلی مسجد اعظم اضافه گشته است.
از قسمت‌های کهن مسجد، اثری برجای نمانده . و آنچه که امروزه به عنوان ساختمان مسجد اعظم یزد میباشد. به همت شماری از صاحب منصبان، رجال دینی و مملکتی دوران مختلف، نوسازی و ساخته شده است.
کتیبه‌های تاریخ‌دار بنا
ورودی شرقی مسجد جامع یزد دارای کتیبه‌ای از جنس کاشی میباشد. که در آن متن وقفنامه مسجد آمده به تاریخ ۷۶۵ ه.ق است . و این قدیمی‌ترین تاریخ ثبت‌شده در بنا میباشد. دیگر لوح‌ها سنگی و کتیبه‌های کاشی این هشتی به تاریخ ۷۷۰، ۷۷۷، ۸۲۰، ۸۶۳، ۸۷۵ و ۹۴۷ ه.ق میباشند.
معماری مسجد اعظم
مسجد کبیر یزد، یکی از خارق العاده‌ترین و منحصربفردترین بناهای تاریخی میباشد. که علاقه‌مندان بسیاری را در سراسر جهان، شیفته و معطوف خود کرده است.
این اثر تاریخی متشکل از یک ایوان مرتفع، دو شبستان، دو گرم‌خانه واقع در ضلع‌های شرقی و غربی شبستان‌ها، گنبدخانه، دو پایاب و یک صحن بزرگ به شکل مستطیل میباشد. که نشانگر معماری و طراحی ساخت جالب و زیبای ایران باستان میباشد.
این مسجد بزرگ دارای شش ورودی برای داخل شدن است. که هر کدام در قسمت‌های مختلف مسجد تعبیه شده اند.
مکان
مسجد جامع یزد در ضلع غربی خیابان امام خمینی و یکی از محله‌های قدیمی این شهر، واقع شده است. چهارسوق و بازار شاهی یزد، از دیگر بناهای تاریخی قرن هشتم ه.ق، در انتهای خیابان مسجد جامع و در ضلع جنوب شرقی آن می یاشند.
