کمتر کسی پیدا می‌شود که نام مشهورترین برج کج جهان را نداند. برج پیزا از مشهورترین برج‌های کج در دنیاست که سالیانه تعداد بی‌شماری از گردشگران را به سمت خود جلب می‌کند. بیشترین جذابیت این برج به کج بودن آن است و شما به‌ندرت کسی را در ایتالیا پیدا خواهید کرد که با این برج عکس نداشته باشد. این برج داستانی منحصربه‌فرد را در عقبه خود جای‌داده است و نکات بسیار جالبی درباره آن وجود دارد که در این مقاله از مجله گردشگری دوباره سفر به تفضیل در مورد آن‌ها توضیح خواهیم داد.
برج پیزا کجاست؟
برج پیزا (Leaning Tower of Pisa) واقع در شهر پیزای کشور ایتالیا است. این برج درست بعد از کلیسای جامع پیزا در میدان میراکولی (Miracoli square) شهر پیزا قرار گرفته است. برج پیزا و کلیسای جامع پیزا درست در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و شما می‌توانید با کمی پیاده‌روی و صرف وقت، هر دو مکان را بگردید و از گردش در آن‌ها لذت ببرید. میدان میراکولی شهر پیزا به‌خودی‌خود، داستانی طولانی از جنگ‌ها و افتخارات شهر پیزا را در کارنامه داد. برج پیزا تنها برج کج جهان نیست؛ اما معروف‌ترین آن‌هاست و دلیل شهرت شهر پیزا نیز همین برج پیزاست.
چرا برج پیزا را ساختند؟
جالب است بدانید که دلیل ساخت این برج در شهر پیزا نوعی چشم‌وهم‌چشمی بین مردم شهر پیزا و شهر ونیز کشور ایتالیا بوده است. مردم شهر پیزا قصد داشتند تا برجی بنا کنند که برج سینت مارک در شهر ونیز را تحت‌تأثیر خود قرار دهد و به آن برتری داشته باشد؛ بنابراین ثروتمندان و اشرافیان پیزا بهترین معماران و هنرمندان را برای ساخت برج پیزا به کار گرفتند.
روند ساخت برج پیزا چگونه بود؟
برج پیزا یکی از سازه‌های عظیم دوره رنسانس اروپا است که پروژه ساخت آن در 9 اوت سال 1173 میلادی کلید خورد. برج پیزا معماران زیادی را به خود دیده است؛ اما اولین معمار آن دیوتیسالوی بود که در زمان خود معماری کارآزموده و حرفه‌ای به‌حساب می‌آمد. دیوتیسالوی شروع به ساخت برج پیزا کرد؛ اما هیچ‌کس اطلاع نداشت که مشکلی در ادامه کار گریبان آن‌ها را خواهد گرفت. درست چند سال پس از شروع پروژه برج پیزا و بعد از ساخت تنها سه طبقه از این برج، پروژه ساخت آن متوقف و به مدت 100 سال به تأخیر افتاد. دلیل این اتفاق چه بود؟! بله درست است؛ برج پیزا درست در زمانی که به ارتفاع 12 متری رسید، خمیدگی خود را نشان داد و تا مدت طولانی دیگر کسی به سراغ آن نرفت.
بونانو پیزانو مجسمه‌ساز ایتالیایی دومین معمار گمارده شده برای ساخت برج پیزا بود که ادامه این پروژه را در سال 1234 میلادی از سر گرفت. اما پیزانو تنها یک طبقه به برج اضافه کرد و بعد از تکمیل سقف طبقه چهارم، کار را نیمه‌تمام رها کرد. در ادامه کار، معماری دیگر وظیفه ساخت طبقات پنجم و ششم این برج را بر عهده گرفت و این طبقات نیز به تبعیت از طبقه‌های پایین‌تر خود، حالتی خمیده به خود می‌گرفتند. جالب است بدانید که مهندسین در همان زمان نیز سعی داشتند که کج بودن برج را اصلاح کنند و برای انجام این کار در معماری برج کمی دست بردند؛ آن‌ها دیوارهای برج را در سمتی که کج شده بود، بلندتر از طرف دیگر می‌ساختند و قصد داشتند که با این کار کج بودن برج را اصلاح کنند؛ این عمل نیز کارساز نبود و پروژه ساخت برج پیزا مجدداً در سال 1284 متوقف شد.
جووانی پیزانو در سال 1319 میلادی پروژه ساخت برج را از سر گرفت و طبقه هفتم و بالکن طبقه هفتم برج پیزا را ساخت؛ همچنین پیزانو 7 ناقوس را در مکانی از بالاترین نقطه برج ساخت که نزدیک به مرکز جرم سازه باشد. سرانجام در سال 1350 میلادی و بعد از 176 سال پروژه ساخت برج پیزا به پایان رسید. به‌راستی که داستان ساخت این برج منحصربه‌فرد است.
ارتفاع برج پیزا چقدر است؟
ازآنجایی‌که برج پیزا کج است، کمی تعیین ارتفاع اصلی آن سخت است و ممکن است اندازه‌های متفاوتی به دست آید. ارتفاع کلی این برج به 60 متر می‌رسد و وزنی به‌اندازه 14500 تن دارد. ارتفاع برج پیزا در قسمت بلندتر آن 56.67 متر و در قسمت خمیده آن 55.86 متر ارتفاع دارد. به‌طورکلی دو طرف این برج اختلاف ارتفاع زیادی با هم ندارند. پایه بیرونی این برج نیز 15.84 متر قطر دارد.
آیا برج پیزا همچنان کج می‌شود؟
جالب است بدانید که بعد از اتمام ساخت این برج، کج‌شدن تدریجی آن ادامه داشت؛ به‌طوری‌که بعد از گذشت 750 سال از پایان ساخت، این برج به‌اندازه 2.4 متر از خط اصلی و عمودی خود منحرف شد. نکته جالب‌تر اینکه 30 سانتی‌متر از کجی این برج مربوط به همین 100 سال گذشته است. این برج سالیانه به‌اندازه 2.5 سانتی‌متر از خط محوری و اصلی خود به سمت زمین کج می‌شود و به گفته کارشناسان اگر این روند ادامه پیدا کند، سرانجام این برج در سال‌های دهه 2080 میلادی به طور کامل سقوط خواهد کرد.
اگر از خواندن پاراگراف قبل، به فکر فرو رفتید و در خیال خود روزی که برج به زمین می‌افتد را تصور کردید، باید بگوییم که خیر؛ این اتفاق به این راحتی‌ها نخواهد افتاد. در سال‌های 1993 تا 2001 گروهی از کارشناسان بین‌المللی به داد این بنای تاریخی رسیدند و کارهای زیادی را برای کاهش کج‌شدگی برج و ثابت نگه‌داشتن این برج انجام دادند. این گروه با رهبری میشل جامبول کوفسکی لهستانی، به خاک‌برداری و نصب پایه‌های فولادی در زیربنای این برج پرداختند. هزینه انجام این پروژه 200 میلیون پوند اعلام شد و بسیار کارساز بود. سرانجام گروه ناظران برج پیزا اعلام کردند که 45 سانتی‌متر از کج‌شدگی و انحراف برج کم شده است؛ همچنین میزان انحراف بسیار کم شده و حتی می‌توان گفت که برج به ثبات رسیده است.
علت کج بودن برج پیزا چیست؟
دلیل کج‌شدن برج پیزا را باید در پایه‌ها و خاک بستر زیر برج جست‌و‌جو کرد. هرکدام از پایه‌های این برج قطری به‌اندازه 5 متر دارند. دلیل اصلی کج‌شدن برج پیزا نشست نامتقارن پایه‌های برج است که ریشه در خاک بستر زیر پایه دارد. خاک بستر زیر پایه‌های این برج از جنس ماسه اسفنجی است. به‌طورکلی خاک منطقه‌ای که برج پیزا بر روی آن ساخته شده است از جنس شن و رس آبرفتی که می‌تواند تا 60 درصد آب را در خود جای دهد؛ به عبارت ساده‌تر این برج بر روی زمینی باتلاقی بنا شده است. برخی کارشناسان نیز تغییرات آب سفره‌های زیرزمینی را دلیل این اتفاق می‌دانند.
مشخصات کلی برج پیزا
بعد آشنایی با برج پیزا و ماجرای ساخت آن به شرح مشخصات کلی این برج می‌پردازیم تا شما نیز درک بهتری از ابعاد و عظمت آن داشته باشید:
- ارتفاع کلی برج حدود 60 متر است.
- ارتفاع برج در قسمت بلندتر آن 56.67 متر و در قسمت کج آن 55.86 متر است.
- این برج 8 طبقه دارد که در طبقه هشتم 7 ناقوس سنگین و بزرگ نصب شده است.
- ضخامت دیوارهای آن حدوداً 4 متر است.
- وزن این برج 14500 تن وزن دارد.
- این برج در سال‌های متمادی در جهات مختلف کج شده است.
- قطر بیرونی برج پیزا به 16 متر می‌رسد.
- قطر داخلی برج پیزا به 7 متر می‌رسد.
- سنگ مرمر سفید از جمله مصالح اصلی به‌کاررفته در این برج است.
حقایق جالب برج پیزا
همان‌طور که گفته شد، برج پیزا داستانی طولانی و جالب را در کارنامه ساخت خود به ثبت رسانده است؛ اما این تنها نکته جالب پیرامون این برج جالب نیست. از جمله نکات جالب و شگفت‌آور این برج می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برج پیزا هیچگاه صاف نخواهد شد؛ زیرا بخش عظیمی از جذابیت آن به کج بودن آن است.
- در طبقه هشتم این برج 7 ناقوس وجود دارد که روی هرکدام از آن‌ها یک نت موسیقی قرار داده شده است.
- ناقوس‌های طبقه هشتم بسیار سنگین هستند و سبک‌ترین آن‌ها 300 کیلوگرم و سنگین‌ترین آن‌ها 3620 کیلوگرم وزن دارد.
- در طی جنگ جهانی دوم، آمریکا دستور تخریب تمامی برج‌های ایتالیا را داد؛ اما برج پیزا در لحظه آخر جان سالم به در برد.
- دانشمند مشهور گالیله، آزمایش‌های خود درباره سقوط آزاد را در بالای همین برج انجام داده است.
- ناقوس‌های این برج به دلیل خطر ریزش آن هیچگاه به صدا در نمی‌آیند.
- نام این برج از کلمه‌ای یونانی به معنای «سرزمین باتلاقی» گرفته است.
- کلیسای جامع پیزا که در کنار این برج قرار دارد نیز در حال فرونشست است.
- از بالا تا پایین برج 251 پله وجود دارد.
- در ابتدا تصور می‌شد که این برج عمداً به‌صورت کج طراحی شده است که باگذشت زمان و بررسی کارشناسان و متخصصان مختلف این نظریه رد شد.
- این برج سرانجام در سال 1987 میلادی به ثبت جهانی در سازمان یونسکو رسید.
- بازدید از برج از سال‌های 1190 تا 2001 به علت خطر ریزش و سقوط آن ممنوع شد.
- بازدید از این برج بعد از 12 سال ممنوعیت، از سال 2001 آزاد شد.
- ناقوس هفتم این برج با ناقوسی دیگر جایگزین شد؛ زیرا ناقوس هفتم اصلی این برج شکسته است.
برج پیزا، زیبا و منحصربه‌فرد
کمتر کسی پیدا می‌شود که نام مشهورترین برج کج جهان را نداند. برج پیزا از مشهورترین برج‌های کج در دنیاست که سالیانه تعداد بی‌شماری از گردشگران را به سمت خود جلب می‌کند. بیشترین جذابیت این برج به کج بودن آن است و شما به‌ندرت کسی را در ایتالیا پیدا خواهید کرد که با این برج عکس نداشته باشد. ما در این مقاله داستان کامل ساخت برج پیزا و دلیل کج‌شدن آن را برای شما شرح دادیم و در پایان حقایق جالبی از داستان پرماجرای این برج را عنوان کردیم. امیدواریم شما نیز با مطالعه این مقاله، بیش‌ازپیش با این برج کج جالب آشنایی پیدا کرده باشید.
مقالات بیشتری بخوانید
