شهر باستانی حریره کیش
کیش، جزیره‌ای زیبا در خلیج فارس است که تاریخ و ثروت طبیعی زیادی دارد. در گذشته، با رخ دادن حوادثی در بندر سیراف و تضعیف آن منطقه، بازرگانان و دریانوردان به دنبال بندری جدید و امن‌تر در خلیج فارس بودند؛ جزیره قیس در جایگاه مناسبی از نظر جغرافیایی قرار گرفته بود، بنابراین این جزیره که امروزه به اسم جزیره کیش شناخته می‌شود، به عنوان جای مناسبی برای ساخت بندر انتخاب شد. امروزه، کیش به عنوان یکی از مقاصد توریستی محبوب در خلیج فارس شناخته می‌شود که جاذبههای لوکس مهمی برای بازدیدکنندگان دارد. بازارهای محلی و فروشگاه‌های سنتی این جزیره بسیار جذاب هستند. با صعود به تپه‌های قدیمی جزیره، می‌توان آثار باستانی هخامنشیان و ساسانیان را مشاهده کرد. در ادامه همراه با مجله گردشگری دوباره سفر باشید.
تاریخچه شهر حریره
در متون تاریخی مختلف، تاریخ‌نویسانی نظیر یاقوت حموی، تاریخ‌نگار و جغرافی‌دان قرن 7 هجری قمری، توصیفات زیادی در مورد شهر باستانی حریره آورده است:
- شهری زیبا در جزیره کیش با عمارت‌های عالی و باغ‌های دلنشین احاطه شده است و میزبان کشتی‌هایی است که بین هندوستان و خلیج فارس در رفت‌و‌آمد هستند. در کیش چندین بازار و تعدادی آب‌انبار عظیم بنا شده که محل جمع‌آوری آب باران است.
وصاف، مؤلف و ادیب قرن هفتم نیز، در توصیف شهر باستانی حریره به شرح زیر پرداخته است:
- در جزیره کیش، شهری با بارویی مستحکم و آبی که از برکه‌های مختلف جمع‌آوری می‌شد، وجود داشت. همچنین، این شهر در نزدیکی ساحل قرار گرفته بود و به عنوان محل صید مروارید شناخته می‌شد.
شهر باستانی حریره که در میانه قرن چهارم هجری ساخته شد، یکی از بنادر مهم در خلیج فارس بود و در طول تاریخ به‌عنوان مرکز تجاری و بازرگانی بین ایران، هند و چین شناخته می‌شد. قدمت این شهر در حدود 800 سال تخمین زده شده است و تا اواسط قرن دهم، در واقع در حدود پانصد سال، حریره در اوج و شکوفایی بود و جمعیت زیادی داشت. در سال ۳۵۶ هجری قمری، با از رونق افتادن شهر بندری سیراف، بازرگانان منطقه جزیره کیش را برای فعالیت‌های تجاری و بازرگانی انتخاب کردند و شهر حریره در آنجا شکل گرفت.
با ظهور ملوک بنی قیصر و خاندان طیبی در کیش و اتابکان سلغری در فارس، حریره به رونق بیشتری دست یافت. بیشتر بناهای باقی‌مانده حریره به دوره ایلخانی باز می‌گردد، زیرا در این دوره مورد مرمت قرار گرفته بوده‌اند اما در حال حاضر، بخش‌های بسیاری از شهر حریره تخریب شده و از بین رفته‌اند. با این حال، باستان‌شناسان ایرانی و خارجی در طول سال‌های گذشته، بخش‌های مختلفی از شهر حریره را کشف کرده‌اند و آثار باقی‌مانده نشان‌دهنده شکوه و جلال آن‌ها در گذشته هستند.
علت نامگذاری شهر باستانی حریره
طبق دو روایت مختلف، دو علت نامگذاری این شهر محتمل است؛ اولین فرضیه بیان می‌کند که در واقع نام این شهر هم اسم ملکه‌ای است که در سالیان قدیم، حاکم این سرزمین بوده است. در روایت دوم اما این اسم را برگرفته از آب و هوای لطیف و سرسبزی و طراوت این منطقه می‌دانند.
ویژگی‌های ساختاری حریره
شهر باستانی حریره به مساحت 120 هکتار، مجموعه‌ای از ساختمان‌ها و ابنیه تاریخی است که در سواحل خلیج فارس واقع شده و قدیمی‌ترین بناهای آن به قرن چهارم هجری برمی‌گردد. یکی از مهمترین ویژگی‌های شهر بندری حریره، استفاده از سنگ‌واره‌های صدفی، سنگ‌های آهکی و مرجانی در ساخت بناهاست که از زیبایی و جذابیت خاصی برخوردار است. همچنین، ساختمان‌های بلند با طبقات متعدد و برج‌های قدیمی، بخشی از زیبایی و شکوه شهر باستانی حریره را تشکیل می‌دهند.
در حریره، مجموعه‌ای از کانال‌های افقی و زیرزمینی و چاه‌های متعدد دیده می‌شود که عملکرد دقیق آن‌ها هنوز مشخص نیست؛ اما به نظر می‌رسد که با فعالیت‌های صیادی همچون صید ماهی، مروارید و مرجان در ارتباط بوده‌اند. همچنین، این کانال‌ها و چاه‌ها به دلیل نزدیکی به دریا و تسهیل دسترسی به آب، برای مردم شهر حریره بسیار حیاتی بوده‌اند.
بخش‌های مختلفی در شهر حریره وجود دارد که در گذشته کاربردهای مختلفی داشته‌اند. به عنوان مثال، بخش بازار و بخش مسکونی از جمله بخش‌هایی هستند که در گذشته بسیار مهم بوده‌اند. همچنین، بناهای تاریخی مانند باروها و برج‌ها نیز از جاذبههای گردشگری شهر حریره به شمار می‌روند. در کل، شهر باستانی حریره با زیبایی و تاریخی که دارد، یکی از جاذبههای گردشگری مهم در ایران است و هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند.
قسمت‌های دیدنی شهر حریره در کیش
پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که شهر باستانی حریره، دارای بخش‌های مختلفی بوده و این بخش‌ها شامل بخش تجاری، بخش مسکونی، بخش مذهبی و بخش صنعتی می‌شود. هر بخش از این بخش‌ها در زمان خود، نقش و کاربرد مهمی در حیات شهری داشته که با کاوش‌های باستان‌شناسی بیشتر شناخته شده است:
بندرگاه شهر باستانی حریره کیش
بنادر حریره، شامل اسکله و لنگرگاه با کانال‌های ورودی و خروجی مجزا بوده که در زمان خود، برای تسهیل تجارت و حمل‌و‌نقل کالاها احداث شده‌اند. بناهای این بندرگاه، از مصالحی نظیر سنگ‌های آهکی و مرجانی ساخته شده‌اند. راه پله‌ای به سمت دریا، راهرو‌ها و تونل‌های سنگی بندرگاه حریره با گذر زمان، مستهک و فرسوده شده‌اند اما همچنان زیبایی و جذابیت خاصی برای گردشگران دارند.
مسجد شهر باستانی حریره کیش
مسجد حریره، یکی از آثار باستانی شهر حریره در جزیره کیش محسوب می‌شود که نشان دهنده ساکنین و مردمان مسلمان این منطقه در دوران اسلام است. این مسجد با وسعت ۲ هزار مترمربع، از معدود مساجد بزرگ در ایران به‌شمار می‌رود و دارای معماری سلجوقی است. مسجد حریره، تنها محل عبادت نبوده و به عنوان فضایی برای رفع خستگی موقت تاجران و بازرگانانی نیز کاربرد داشته است. این مسجد با داشتن محل عبادت، محراب، مناره زیبا، آب انبار و بسیاری از اجزای دیگر، یکی از آثار باستانی شهر حریره به حساب می‌آید که هنوز هم پابرجاست و جذابیت بالایی برای بازدیدکنندگان دارد.
حمام شهر باستانی حریره کیش
حمام حریره، یکی از جاذبههای تاریخی و باستانی شهر حریره است که به عنوان یکی از کهن‌ترین حمام‌های ایران شناخته می‌شود. احداث و بازسازی این حمام در طی دوره‌های مختلف ایلخانی و تیموری صورت گرفته و با وسعت ۵۰۰ مترمربع، دارای قسمت‌های متمایزی نظیر پرچین، تعدادی صحن، انباری، بخش مربوط به خدمه، سربینه، گرمابه، خزینه و … می‌باشد. براساس تحقیقات انجام شده، احتمال داده می‌شود که این حمام شخصی بوده و به یکی از ثروتمدان این شهر تعلق داشته است.
خانه اعیانی شهر حریره کیش
خانه اعیانی، از دیگر بناهای مهم و باستانی شهر حریره است که به دلیل شکوه و زیبایی آن، شهرت زیادی برای خود به دست آورده است. این خانه از دو بخش شمالی و جنوبی تشکیل شده است؛ بخش شمالی بزرگتر و بخش جنوبی کوچکتر به نظر می‌رسد. به دلیل وسعت خانه، آن را خانه اعیانی نامیده‌اند. با توجه به نظر کارشناسان، این خانه بسیار شبیه به خانه‌های اعیانی شهرهای کویری ایران مانند یزد، کاشان و اصفهان است.
پیدا شدن تعدادی کاشی ستاره‌فام را می‌توان دلیل دیگری برای نامگذاری این خانه به این اسم دانست. این کاشی‌ها شبیه به کاشی‌هایی هستند که در معماری گنبد سلطانیه نیز به چشم می‌خورند. از آنجا که این کاشی‌ها در داخل جزیره ساخته نشده‌اند، نشان از توان مالی بالای صاحب خانه دارند؛ به همین دلیل این خانه را خانه اعیانی می‌نامند.
کارگاه های صنعتی حریره کیش
شهر حریره با کارگاه‌های صنعتی که در آن وجود دارد، یکی از جاذبههای گردشگری بسیار مهم به شمار می‌رود. این کارگاه‌ها با طراحی بی‌نظیر و خلاقیت بسیاری که در آن‌ها به چشم می‌خورد، برای بازدیدکنندگان بسیار جذابیت دارند. در این شهر، فضاهای خاص با کف شیب‌دار وجود دارند که سال‌ها گمان می‌شد این فضاها محل استخراج جواهر بوده‌اند، اما در حال حاضر کارشناسان بر این باورند که این فضاها به استخراج عصاره خرما ربط داشته‌اند.
همچنین چندین اتاق شیشه‌سازی در این حریره کشف شده که نشان می‌دهد تولید شیشه در این شهر بسیار رایج بوده است. حریره، شهری با جمعیت پویا و تنوع بخش‌های مختلف است. طبق این یافته‌ها فعالیت‌های اقتصادی در گذشته در این شهر بسیار رونق داشته است.
جاذبه های گردشگری اطراف شهر حریره
در اطراف حریره نیز یک‌سری جاذبههای گردشگری به چشم می‌خورد که سر زدن به آن‌ها خالی از لطف نیست. از جمله جاذبههای گردشگری اطراف حریره می‌توان به آب انبار، کاریز، بانجی جامپینگ و غیره اشاره کرد.
آب انبار
این آب‌انبارها در حد فاصل 1.5 کیلومتری از حریره واقع شده‌اند.
کاریز
کاریز نام شهری زیرزمینی در فاصله 3.5 کیلومتری شهر حریره است که تاریخ پیدایش آن به حدود 2500 سال قبل بازمی‌گردد.
بانجی جامپینگ
تفریح هیجان‌انگیز بانجی جامپینگ در نزدیکی این شهر باستانی دایر است که می‌توانید هیجان بسیار بالا و لذت‌بخش را با رفتن به این مکان تجربه کنید.
کلوپ آکواریوس
در نزدیکی شهر حریره، کلوپ آکواریوس قرار گرفته که دارای تفریحات آبی متنوعی برای همه رده‌های سنی است. تفریح در آنجا می‌تواند شما را به هیجان بیاورد و آرامشی که از آب‌های خنک و زلال آن به دست می‌آید، روحتان را تازه می‌کند.
مسیر شهر حریره
برای دیدن شهر باستانی حریره، ابتدا وارد جاده کرانه شده و از بلوار میرمهنا به بلوار المپیک برسید، با گذشتن از ورزشگاه المپیک و مقداری پرسش از محلی‌ها، شهر را پیدا خواهید کرد. امکان بازدید از این منطقه از ساعت 10 الی 22 وجود دارد.
سخن آخر
شهر باستانی حریره با تاریخی طولانی به حدود 800 سال پیش برمی‌گردد و یکی از جاذبههای دیدنی جزیره کیش محسوب می‌شود. این شهر باستانی، شاهکاری از هنر و معماری دوران قدیم است که هنوز هم برخی از اجزای آن به ما گذشته را یادآور می‌شود. بازدید از این شهر باستانی، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است که به شما فرصت می‌دهد تا بخشی از تاریخ و فرهنگ این منطقه را درک کنید و از زیبایی‌های آن لذت ببرید.
مقالات بیشتری بخوانید
